Forumi Horizont (http://www.forumihorizont.com/index.php3)
- Lashtësia e gjuhës shqipe (http://www.forumihorizont.com/forumdisplay.php3?forumid=392)
-- Gjuha shqipe, ne themel te gjuheve te vjetra. (http://www.forumihorizont.com/showthread.php3?threadid=17275)

Piktor, ti më kujton një emision guzhine, me një guzhinjer që gatuante sikur te ish i pirë, sikur gjoja nuk i shikonte materialet që perdorte për gatim. Mirpo ndersa ai luante pjesen, dhe në fund na nxirrte nje gatim te mire, ti dukesh sikur i ke kthyer me të vërtet nja dy gota para se të shkruash. Mua me duhet tani të çkoplis (zbërthej, çlidh) ato që ke koplisur (lidhur) ti.
Ti fillon me "epokat", duke i ngaterruar këto me qyteterimet dhe kulturat e caktuara; nderkoh që une flas per evolucionin gjuhësor, duke parakuptuar prej asaj kohe të njeriut të shpellave, ku ai lëshonte disa tone dhe diftongje, fjalet e tij "të para".
Esht e vertet që studimet mbi gjuhet e lashta BAZOHEN tek shkrimet e gjetura, por pikerisht krahasimi i ketyre shkrimeve të ndryshme të vjetra, na jep neve mundesin të shohim ç'gjuhë dhe fjalë ka perdorur njeriu akoma më herët.
Persa i perket asaj: veri-jug, këtu bëhet fjalë për atë, që njeriu e nisi jeten e tij aty ku ishte ngroht, pra në Afrikë; dhe me ngrohjen e globit ngjitej lart drejt veriut, tokave te pabanuara. Nga dëndësia e rallë që ai kish në zonat e ftohta veriore, ai u detyrua të perdor tone më vokale (më të lart) nga te tjerë, si p.sh. tonin (vokalin) O, per tu dëgjuar me mirë nga bashkbiseduesi që ish larg. Kaq gjë e mëson(te) cdo nxenes në shkolle(n e kohës time). Ndaj mos e ngaterro me emërtimet e ndryshme që shkojn nga vendet e zhvilluara (Europa p.sh.) në vendet më pak te zhvilluara (Afrika p.sh.).
Më tej sallata jote ruse nuk mund të çkoplitet më; ti përzien keq hanibalet, fenikasit, saracenet, etj., sa un nuk e kuptoj ç'do të thuash, ndaj po e le deri ketu.
Dhe persa i perket saraçeneve, më duket se nuk lot ndonjë rendesi 1-2 shekuj me parë apo më mbrapa, se kur ata janë dukur në zonat veriore te Mesdheut, pra në bregdetin jon-adriatik. Nëse nuk gaboj, bëhet fjalë për aty nga shek. 12-14, pra fillimi i viteve 1100 deri fundi i viteve 1399. Por jo sic thua ti, në shek. e 10, që d.t.th. vitet 900 deri 999, koh kjo mbi të cilën nuk ka histori fare të shkruar.
Piktoro, kur të shkruash tjetër herë, të lutem kapu vetem tek një pikë (temë), ose të paktën, rreshtoi pikat (temat) e ndryshme me sistem; jo kështu si sallat ruse, se i ke bërë çorap dhe nuk kuptohesh cfar do të thuash.

Tani na shpjego çfare lidhje ka emertimi turk Kara-burun me Acrocerauni me Saracenet.
Duke ditur se emertimi acroceraunia eshte i lashte dmth Homerike kurse Saracenet jane histori e mevoneshme dhe daton pas shekullit te VII. e turqit shume me vone ne shek e XV.
Tjetra eshte se nuk kam ndeshur akoma ndonje informacion ne lidhje me Saraçenet ne Epir dhe Iliri.
Periudha me e erret qe flet ti ka te beje me fraksionin e shekullit te VIII dhe atij te XI dhe perkon me luften ndaj Ikonografise dhe me te vertete dokumentet jane te pakta per kete periudhe por jo se nuk ka informacione. Ka sa te duash sidomos per zonen e Aulones dhe Epirin ne pergjithesi.

Piktor, panvarsisht se edhe kesaj here pyetja jote esht paksa e ngaterruar, un po bej sikur e kuptova. Tani, persa i perket lidhjes se emertimit "Karaburun" me "Akroceraun", une nuk fola aty per lidhje, dhe me duket se nuk ka lidhje. Akroceraun esht nje emertim -me sa pashe ne internet para 2 javesh- i kohes romake apo pasromake, nga ana e Italise. Ndersa "Karaburun" esht emertim turk me sa shihet. Ndersa persa i perket saracenve, nuk e di c'lidhje mund te kene ata me kete emertim!? Me duket se ti i perzieve saracenet ne keto etimollogjira! Po nejse, problemi i Karaburunit dhe Akroceraunit besoj u sqarua, nga ana ime te pakten. Nese ti don te besh lidhje midis te dy emertimeve (toponimeve), je i mirpritur te hedhesh (hipo)tezat e tua, por qarte dhe paster.
Ne fund te fundit, ky gadishull, panvarsisht emertimeve te ndryshme qe mund te kete patur, nuk ka qene kurre i banuar, po te mos llogaritim kohra shume te lashta mitike me "qikllope". Edhe germimet arkeologjike aty -nese s'gaboj- kane munguar, se ka qene zone ushtarake. Ugolini ka germuar ne pashaliman, por jo ne Karaburun.

Pershendetje Robert.
Me vjen mire qe shkruajte. Ndoshta une isha i paqarte edhe jam lidhur me Karaburunin dhe per kete te kerkova ndihme. Ndoshta nuk ishte e sinqerte nga ana ime e kerkeses qe bera apo formulova ndaj kerkoj ndjese. Por gjithe ai reagim i imi erdhi ngase pergjigja jote duke bere etimologji foshnjore aspak te thelluar duke ndare Kara- burunin ne te zeze (turke) + ? per burunin dhe hamendesove hunden e gjera te tjera.
Ne fakt nese flitet per ndarje te asaj qe gjendet e shkruar neper librat historike ndahet ne Acro pra kry (cry) dhe ceraunia. Me aq sa kam lexuar di se malet e Himares quhej ceraunia ashtu sikurse kam lexuar edhe Kanali. Ndoshta ky term eshte i mevonshem ose ishte me i hershem se Ceraunia une nuk jam ne gjendje ta vertetoj. Edhe etimologjikisht ne pamje te pare nuk duket ndonje rrenje e theksuar e perbashket midis Kanali dhe Ceraunia pavarsisht K ose Q.
Varri i Cadmit
Ne te njejten kohe ne konfuzionet e historianeve por edhe te toponimeve vendi i varrit te Cadmit ose Cadmo eshte ose ne Ragusa (Dubrovnik) sepse edhe atje eshte Mali i Kanalit ose dhe vendin e Caoneve gjithsesi ne Iliri midis Enkeeljve.
Disa te tjere pretendojne per ne Durres ose diku afer saj.
Gjithsesi flitet per nje vend me Plepa te bardhe dhe nje lume i zi. E gjarperinj te shumte pasi sipas mitologjise ata u kthyen ne gjarperinj. Kjo e fundit sipas meje lidhet me ndonje rrethane qe kur e varrosen Kadhmon dolen me pas ca gjarperinj ose kur dikush ka shkuar mbrapa per motive te ndryshem ka pare aty gjarperinj dhe ka perhapur legjenden e fameshme.
Nisur nga kjo edhe une nxjerr si konkluzion se varri i Kadmit mund te jete ne Kallmet te Lezhes diku afer Drinit te zi i cili nje here e nje kohe kalonte nga Lezha pothuajse teresisht sepse sot kalon nje dege e vogel. Nje dege derdhet ne lumin Kir e dega me e madhe derdhet ne lumin Buna sipas kronikave kjo ka ndodhur pas nje permbytje te madhe ne mesin e shekullit te XIX.
Pse them Kallmet, sepse perveç gjeografise edhe emri Kallmet i perafrohet Kadhmit. Gjithsesi kjo eshte hipoteze e imja dhe bazohet thjesht nga informacionet qe qarkullojne e mendoj se edhe ne baze te germimeve arkeologjike ku varret me te hershme i perkasin afersisht Vlores dhe pikerisht Vajze-s

Kur e pyeten Volterin se çfare eshte etimologjia, ai u pergjigj:
Eshte shkenca ku zanoret nuk kane asnje funksion dhe bashtingelloret pak hyjne ne pune.

Piktoro, prap i ktheve nja dy gota ti? N.q.s. nuk e mban dot, mos pi!
Persa i perket Akrocerunia-s, nuk e di pse ky emertim me perngjan me: a kri cerunia (eshte krye e qeruar), duket kjo ngaqe ky gadishull do te kete qene gjithnje i pa pemezuar, gjithmone i zhveshur. Po nejse, keto jane hipoteza.
Ajo ku duket se ty te ka zene, vjen pak me poshte. Per ke Kadm e ke fjalen? Per ate qe thote miti i vjeter qe erdhi nga Finiqia te kerkonte te motren, Europen? Po ai esht figur eponime or piktor! Me gjith mend beson se kemi nje njeri me emrin Kadmi???
Edhe nje nxenes i klases se dyte meson, se pas miteve dhe figurave mitike fshihen ngjarje fisesh, mbreterish dhe popujsh. Pra kemi emigrime njerzish nga Lindja e Afert ne brigjet e Europes, ne ate vend qe dikur me vone esht quajtur E la dha.
Ndersa persa i perket gjarprinjve, edhe nje nxenes i klases se katert e di se ato jane simboli i feve egjyptiane, fe te cilat hyne ne gadishullin tone me keta kadmsa. Se mos ben gabim e merr kazmen dhe germon kot me se koti ne Kallmet apo ku ta di une, dhe ke per te zhvarrosur gjyshrit e kallmetasve; se do besh gjynaf e do hysh ne mekat!

E para thashe, nese eshte e vertete, pra nese egziston e jo legjende apo mit, kam dhe une hipotezen time.
Greket kane nje paradigme sikurse ne shqiptaret, ne i themi vetes dhe njihemi per shqiptare e te tjeret na quajne albanez, po hajde e mbushja mendjen botes e njeta gje me greket, e kote te thone te shkruajne e perbetohen se jane Hedhas apo Eladha se ska burr nene qe ja mbush mendjen kujt . Helbete ata kane te drejte 100% sikurse ne, po bota thuaj bota...

Kesaj i thone, per hir te sime vjerre, do fle me mullixhine. Per inat te grekerve, se c'budadalleqe thone ata (ne fakt nje pjese e tyre), ti mendon se mund te leshon edhe ti gjera te pamenduara, pra te vetdiskretitohesh si ti dhe ne te tjeret padashur.
Un di nga drejtimi i historiografise greke pak, aq sa ka hyre ne Shqiperi, sepse nuk kam qene emigrant ne Greqi dhe te konfrontohesha direkt me librat dhe televizionin e tyre. Pastaj, c'thone greket e zakonshem qe takoj ne rruge (ketu ne Gjermani), kjo me hyn nga nje vesh dhe nga tjetri me del menjehere.
Tani historianet greke, megjith kundershtimet qe kane me njeri-tjetrin, e pranojne se kane disa hope gjuhesh ne regjionin ku banojne sot; zyrtarisht dhe metafizikisht keto ndahen ne kater hope, ku gjuha e lashte fare pak dallon me greqishten e sotme. Pra pranohet ndryshimi, tjetersimi, hyrjet, daljet, evolimet, etj. te popullsise dhe gjuhes. Pa llogaritur ketu gjuhe te padeshifruara akoma mire, ato me te ashtuquajturin alfabet B (apo si quhet, nese e kam harruar), pa llogaritur gjuhe te vecanta te ishujve, si dhe pa u hyre ne hollesi tre gjuheve qe jane dalluar ne Krete. Pra keto kater gjuhe, apo hope gjuhesh te Greqise, jane vetem ne Atike e deri pak me tej.
Por m.gj.th. ne internet duhet te kete me shume material.
E njejta gje eshte edhe me ne shqiptaret, si dhe me cdo popull te sotem. Nuk ka popull 100% te paster gjenetikisht per 1000 vjet, aq me pak per 2 mije vjet, aq me pak gjate nje periudhe 3 mije vjecare. Te gjithe ata librat qe kane dale vitet e fundit si kerpudhat mbas shiut, e te cilet po i krekosin shqiptaret pa tru si gjeli maje plehut, ka per ti harruar koha brenda pak vjeteve, sepse nuk i pergjigjen realitetit.

Citim:

---

Po citoj ato që tha robert
Kesaj i thone, per hir te sime vjerre, do fle me mullixhine. Per inat te grekerve, se c'budadalleqe thone ata (ne fakt nje pjese e tyre), ti mendon se mund te leshon edhe ti gjera te pamenduara, pra te vetdiskretitohesh si ti dhe ne te tjeret padashur.
Un di nga drejtimi i historiografise greke pak, aq sa ka hyre ne Shqiperi, sepse nuk kam qene emigrant ne Greqi dhe te konfrontohesha direkt me librat dhe televizionin e tyre. Pastaj, c'thone greket e zakonshem qe takoj ne rruge (ketu ne Gjermani), kjo me hyn nga nje vesh dhe nga tjetri me del menjehere.
Tani historianet greke, megjith kundershtimet qe kane me njeri-tjetrin, e pranojne se kane disa hope gjuhesh ne regjionin ku banojne sot; zyrtarisht dhe metafizikisht keto ndahen ne kater hope, ku gjuha e lashte fare pak dallon me greqishten e sotme. Pra pranohet ndryshimi, tjetersimi, hyrjet, daljet, evolimet, etj. te popullsise dhe gjuhes. Pa llogaritur ketu gjuhe te padeshifruara akoma mire, ato me te ashtuquajturin alfabet B (apo si quhet, nese e kam harruar), pa llogaritur gjuhe te vecanta te ishujve, si dhe pa u hyre ne hollesi tre gjuheve qe jane dalluar ne Krete. Pra keto kater gjuhe, apo hope gjuhesh te Greqise, jane vetem ne Atike e deri pak me tej.
Por m.gj.th. ne internet duhet te kete me shume material.
E njejta gje eshte edhe me ne shqiptaret, si dhe me cdo popull te sotem. Nuk ka popull 100% te paster gjenetikisht per 1000 vjet, aq me pak per 2 mije vjet, aq me pak gjate nje periudhe 3 mije vjecare. Te gjithe ata librat qe kane dale vitet e fundit si kerpudhat mbas shiut, e te cilet po i krekosin shqiptaret pa tru si gjeli maje plehut, ka per ti harruar koha brenda pak vjeteve, sepse nuk i pergjigjen realitetit.

---

Piktor, duket se realiteti dhe e verteta (qe jane e njejta gje) na afroi. Keshtu nuk ka me nevoj per diskutime te gjata. Por edhe nja dy gjera kane mbetur akoma. Persa i perket shqipes, kjo nuk eshte themeli i gjuheve europiane, pasi gjuhet europiane ndahen ne 2 nengrupe te medha, gjuhet romane dhe ato skandinavo-gjermane, si dhe ne disa gjuhe paksa me te vecanta, si greqishtja, baskja, shqipja dhe ca gjysem "te vdekura", si uellsia e vjeter etj. Te gjitha keto me siper kane ndryshimet e tyre, ndaj shqipja nuk ka si te jete themeli i te gjithave. Por mund te thuash kete, qe shqipja ruan shume folje te paevoluara, qe jane bere piknisje per folje, emra, per subjekte dhe koncepte me te zhvilluar ne shume gjuhe te ndryshme. (Un kam dalluar disa dhjetra raste te tilla, ku disa jane te sigurta dhe disa i kam me dyshim, pra ngelen hipoteza.) Por sa me thelle te shkojme ne histori, e dallojme nga keto pak folje dhe emra te paevoluara, se sa pak kuptim ka definicioni "shqip" apo tjeter.
Gjeja tjeter qe me duket jo e sakte tek ty esht se ti flet qe jane bere studime adn-je tek ne dhe rezulton se ne jemi autoktone. Kjo (fatkeqesisht) nuk esht e vertete. Nuk jane bere studime tek ne mbi kete problem, pervec studimeve antropologjike (madhesia dhe forma kockave dhe kafkave). Studime ADN-je (DNA-je) mund te jene rastesore dhe te ralla, pasi shqiptaret e kursejne ate 300-500 eurosh qe kushton kjo lloj analize, e cila te tregon me sakte se ku gjinden te afermit e tu familjare. Por panvarsisht kesaj mungese, esht provuar sot ne shume individe greke, turq, serbe, europiane, etj. afersia e ketyre njerzve me te tjere ne popujt perreth tyre, pastaj ajo me e larget, e pastaj ajo akoma me e larget. Ka dhe emisione TV per keto prova. Perfundimi eshte se sejcili i gjente te afermit e tij ne popujt perreth, te afermit me te larget ishin qindra kilometra me tej, pra dhe te nje kohe me te hershme, dhe rreth 100 mij vjet perpara ne kemi qene nje specie, dhe mjaft te lidhur me negren afrikan, me te cilin kemi qene nje specie dikur rreth 200 mij vjet me pare. Ky esht shpjegim metafizik, pasi evolimi, me te edhe shkeputja dhe ndarja e cdo specie, esht me e nderthurur.

Ndersa une Robert them se shqipja, gjuha jone eshte gjuha e autoktoneve te pare, te atyre qe ishin ketu perpara se te ngriheshin gjuhet e reja. Le te mos flasim per shekujt e dinozaureve apo meteoriteve e gjera 200 mije vjeçare por t'ja ulim gryken e te perqendrohemi ketu e 3 apo 4 mije vjet me pare. Meqe ke qejf per futesh thelle ne histori por nepermjet shkences dhe jo asaj qe eshte e shkruar, pasi jane legjenda e mitologjira. Do mundohem tu shkoj tangent ketyre gjerave. Ne fillim ishte, ah, oh uh, ih eeeee e keshtu me rradhe, pastaj filluan e dalin silabat apo rrokjet, ma, mi mu me, mah, moh, muh, meh, rrokjet e tjera ba, be bo bu, byyyyy dhe ta to te ti tyyyyyyy dhe me pas ato me ci ca co cu ceeee dhe motra e saj gi, ga gu ge, goooooo keshtu qe per pasoje dhe Ka ko ku ke kiiiii . Te tjerat jane me te veshtira dhe kane lindur me vone, rrokjet si Fa, fo fu fi, fe apo na ne nu ni ny apo xi xu xa xe xo , me s, d, p e v.
Kuptohet se Ishim imitime te natyres, buuuuuuuu shiu, beeeee, delja, muuuuuuu lopa te shoqeruara me dhimbjen, hidherimin, gezimin etj.
Meqe permende Uellsin, shume fjale te asaj gjuhe kane rrenje te perbashket me shqipen.
Kuptohet se greqishtja e vjeter dhe latinishtja kane nje ndikim Absolut ne mjeksi, biologji dhe bioteknike, zoologji, flora dhe fauna. Normal qe si termat e vjeter P.e.s por edhe ato te reja (p. k.) gjenden ne fjalorin shqip. me ndryshime te vogla sikurse psh qeni leh kudo njelloj por italiani thote bau bau dhe shqiptari hum hum ose ham ham ham. Tani ta leme qenin te lehe sa te doje. e habiteshme eshte psh qe shtepia, ksolla apo casa (kaza) ne toskane i thone hasa (haza) dhe ngjan shume me hause inglese dhe aspak me maison francese qe na ngaterron dhe gjermani qe i fut nje zu.
Spiti mu spiti su... thote nje kenge e vjeter greke Shpia ime shpia jote...

Pra, njeriu nepermjet pasthirrmave dhe imitimeve te zhurmave ne natyre (tonet onomatop), nxorri tonet e pare identifikues dhe komunikues. Zhvillimi i proceseve te ndryshme jetesore, nxiti nxjerrjen e toneve te tjera, duke u bazuar tek tonet parakalues. Kaq gjw e meson(te) cdo kush (ne kohen tone) ne shkolle (fillore).
Tani, nese marrim nje periudhe para 20 mij vjetesh, kur ne Europe dhe Azi kishte fise te shperndare dhe ne sejcilin prej ketyre fiseve -me pak apo aspak komunikim- kishte disa fjale per objekte, subjekte dhe koncepte te thjeshte, gjuha e sejcilit, ndonese ruante edhe tone deri diku te perngjashem per te njejtet subjejte dhe koncepte, ajo ndryshonte parreshtmerisht per shkak te rrethanave te reja, zhvillimit tjeter dhe harreses se disa fjaleve te perparme, qe nuk perdoreshin apo perdoreshin ralle. Pra, keto fise kishin ne kete kohe rreth 30 deri 70 perqind gjuhe te ndryshme nga njeri-tjetri. Keshtu, si mund te them un sot, se x apo y gjuhe eshte themeli i gjuheve te ketij pellgu te caktuar?!?
Keshtu edhe po te marrim periudhen 5 deri 3 mij vjet me pare, edhe ne kete kohe kemi shume shoqeri me zhvillime te ndryshme, tashme me gjuhe te dallueshme nga njer-tjetri.
Nga krahasimet e mia te pakta gjuhesore, thjesht nga hobi, me rezulton se edhe shqipja ka huazime. Por shume fjale te saj, sic dhe ne gjuhe te tjera, nuk mund te quhen huazime, por ngelje nga gjuhe parakaluese te perbashketa.

Pas ketyre rrokjeve te thjeshta qendron i gjithe sekreti i gjuheve te botes. Deri ne periudhen qe filluan luftrat per dominim dhe asimilin popujsh popujt merreshin vesh per mrekulli, me pas filloi ndarja, izolimi, dhe transformimi ne dialekte ku njeri dialekt merrte tonin dhe ngjyren e ndonje fuqie apo superfuqie dominuese. Ne vendin tone aktual, ky qe ne sot quajme Shqiperi keto kane qene dominues ne bregdet, kurse brendesia ka ruajtur thuajse te paprekur identitetin e vet. Ndaj dhe Gibon ne mesjete me te drejte ju drejtua botes akademike me shprehjen e fameshme: Ne njohim Shqiperine dhe gjuhen e saj njelloj sikurse ameriken, behet fjale per periudhen kur u zbulua amerika.

Piktor me zor kuptohesh shoku. Sperkat faqet me faktoide dhe ngjashmerira qe kap andej kendej, pa ndonje lidhje me duket mua.

Tani, po te lexosh per migracionin njerezor do te shohesh qe njerezit e pare ne Europe kane ardhur rreth 40 mije vjet me pare.
Tek ky linku ketu ke menyren sesi u mbush Europa me njerez.

Sic e sheh nje rruge ka qene nga ballkani dhe tjetra nga siper detit te zi, pra njerezit qe kane populluar Europen jane ndare shume heret.
(e meqe ra fjala un i perkas grupit verior, nga analiza DNA qe kam bere)

Tani, si mundet psh nje tribu gjermanike te kete folur shqip sipas teje, apo finlandezet etj??

Por edhe te shqyrtosh latinet; mund te pranojme qe latinet dhe "shqiptaret" e para 10-20 mije vjeteve kane folur te njejten gjuhe, po kush ta jep ty te drejten qe kete gjuhe parahistorike ta quash paraardhese te shqipes vetem, dhe jo paraardhese te latinishtes.

Me duket mua qe te dyja gjuhet (latinishtja dhe shqipja) te kene evoluar nga i njejti trung.
Njera ka evoluar 20 mije vjet per te ardhur tek gjuhet latine qe kemi sot, dhe tjetra po ashtu ka evoluar 20 mije vjet per te ardhur tek shqipja qe eshte sot. Gjithcka eshte e barabarte.

Ja kshu nja dy pare muhabet se u merzita ne pune..

Ke te drejte Raid persa i perket qartesise dhe mbushjes se europes me rob.
Nuk kam thene egzaktesisht kete qe thua ti, ne fakt po diskutojme ne nje teme te diskutueshme por nuk eshte se po vertetojme titullin e temes.
Ndalemi ne nje moment te pare ne inercine e kohes. Flas per boten e Aleksandrit te Madh. Gjuha zyrtare e kesaj perandorie ishte Greqishtja. Mirpo popujt nuk flisnin greqisht, kishte persona te caktuar qe studionin dhe pak a shume quheshin ambasadore. Ecim akoma nder kohe dhe ndalemi ne Perandorine Romake. Romaket kishin gjuhe zyrtare latinishten por popujt nuk flisnin latinisht, popujt flisnin gjuhen e nenes, italiane, gjermane, shqipe, frenge, angleze e keshtu me rradhe.
Gjuha sllave eshte gjuha e perbashket, me pak ndryshime per popujt dhe derivatet e tyre qe vijne nga zona prej lumit Vollga deri ne Kine, Pak a shume ish BS.
Gjuha greke eshte gjuhe e perbashket me pak ndryshime te atyre popujve qe kolonializuan disa qytete, ishuj dhe territore.Mjafton te permendim ketu, si ne Iliri, Maqedoni Epir Siçili,Kalabri, Campagna, Puglia, por edhe me gjere ne lindje, deri ne Batriana, Siri, Irak, Persi e deri ne Indi.
Gjuha shqipe eshte gjuha qe flitej ne Iliri, Maqedoni, Epir, mjaft e perhapur ne Itali, si Siçili, Kalabri, Puglia, Abruzzo, Campagna, Lazio. Por jo ne lindje.
Pra siç shihet gjuha shqipe rezulton krahas me greken dhe latinen, mbi te u ngrit ose paralelisht greqishtja me pas latinishtja mbi te sot noton edhe sllavishtja e mevoneshme, flas ne territoret ku flitej shqip.
I vetmi vend nga keto qe permendem, qe nuk ka pasur shume infektim ka qene pjesa jugore e Ilirise qe here ishte Iliri, here Maqedoni e here Epir. Por kurre e dominuar deri ne kohen e pearndorise otomane.

Persa i perket memesise, nuk ka gjuhe meme pasi te gjitha gjuhet jane bij te natyres siç e thame me lart tek diskutimi tjeter porse gjuha shqipe eshte dege me vete ne kete peme gjuhesie. Por nuk mund te diskutohet qe ka pasur ndikim ne latinishte dhe greqishte per faktin se keto dy gjuhe kane fjale te perbashketa me shqipen. Pavarsisht se si latinishtja si greqishtja e vjeter( kam folur per greqishten e vjeter deri me tani) nuk fliten sot me ne popuj.
Pastaj ka shume konfuzione me gjuhet, ne kuptimin qe latinishtja nenkuptohet si indoeuropjane. Ku termi indeuropian nuk eshte tregues per nje gjuhe te perbashket por bashkesi gjuhesh te ndryshme, qe kane dhene e marre me njera tjetren sipas rastit, luftrave, hapsirave gjeografike, fqinjesise, tregtise e keshtu me rradhe.

"...ne fakt po diskutojme ne nje teme te diskutueshme por nuk eshte se po vertetojme titullin e temes."
Kete e thua bukur Piktor. Mirpo nga ana tjeter perpiqesh pikerisht te vertetosh titullin e temes! Persa kohe qe njeriu diskuton, eshte ne rregull me gjithe gabimet qe mund te kete. Por ti e ke vulosur shqipen si gjuha me e vjeter ne bote, cfar i bie se shqipja (pikerisht kjo shqipe e sotme apo pakez me e varfer) na qenka folur 20, 30, 40, 100 mij vjet me pare, dhe prej kesaj shqipe (po-po, pikerisht prej kesaj shqipes tone) kane nisur te nxjerrin filiza gjuhet e tjera, te cilat .... te cilat .... te cilat ... nuk e dime se pse linden, nga kush xhanem linden, sepse jetonin vetem shqiptaret neper shpella, dhe ne cilat tone dhe diftongje u bazuan keto gjuhe te tjera!?!
Jo-jo, te tilla budadalleqe ti nuk i pranon, pranon ate evolim qe kemi mesuar ne shkolle, te cilin e permend dhe Raidi, e pastaj serish perpiqesh te tregosh se shqipja ruan keto diftongje te lashte. Por keto diftongje ne i gjejme kudo, tek afgancia, sanskritia, italishtja (e, fa, fare, da, dare, etj.), anglishtja e kudo. (muajt e fundit u morra shume me mjaft gjuhe te reja e te vjetra.) Qe shqipja ruan vertet shume folje ne forma te lashta te paevoluara, kjo nuk do te thote se kjo gjuhe e sotme ka pas ekzistuar ketu e 10 mij vjet me pare, por asaj kohe -mund te themi- kishim nje grup qe i perdorte disa nga keto folje, por jo detyrimisht edhe masen tjeter te fjaleve, (emrave+ mbiemrave), por serish nje pjese te tyre. Si shembull marrim foljen "ik" dhe "shko". Te dyja foljet jane bashkuar ne nje fare kohe ne kete shqipe te sotme, e para jugore, e dyta veriore, dikur 5-3 mij vjet me pare.
Ketu do kompletoja Raidin, qe i kujton mire mesimet e shkolles, per ardhjen e njeriut Kromanjon ne europe (homo-sapiensi modern), por nje neandertal ekzistonte nderkohe. Dhe te mos harrojme, se shkolla jone "lindore" e materializmit dialektik nuk e perjashtonte faktin e nje fare perzierje te neandertalit me kromanjonin, cfar eshte vertetuar keto dy vjetet e fundit nga prova ADN-je (DNA-je). Shkolla metafizike perendimore nuk e pranonte kete perzierje te te dy tipave!!!

Robert une flas per territorin dhe shtrirjen e nje gjuhe. Deri ne mesjete Europa dominohej nga latinishtja por kjo nuk do te thote qe nuk kishte gjuhe, frenge, spanjolle, gjermane, angleze, shqipe, italiane etj. Ne fakt diku pas shek. V filluan te dalin ne pah gjuhet e tjera. Para kesaj periudhe dokumentet flasin latinisht. Te paret ne mos gaboj ishin gjermanet, me pas spanjollet me vone frenget e anglezet ne perendim, ndersa ne lindje te saj sllavet me Cirilin e Metodin, Bizanti deri ne shek e V kishte gjuhe zyrtare latinen me pas e flaku ate zyrtarizoi greqishten. Me baze greqishten e vjeter por tashme me elemente te rinj. Keta elemente jane te gjuhve te tjera ballkanike. Kjo periudhe vazhdoi te pakten deri ne shekujt e VIII e te IX per te pasur forme pavarsie ne shek e XI dhe per te vazhduar me letersi te vertete nje shekull me vone. Dante. Pas tij kemi fryte te tjera me gjuhen e popujve si Alessiade e Anjeze Komnenit Decameron te Boccacios , Don Kishotin etj, K Egzistojne dhe ca shkrime te tjera ne dialekte qe po ti lexosh sot nuk kuptohen nga pasardhesit e tyre. Interesante ne kete kontekst do thoja pastertine dhe lehtshmerine e te kuptuarit apo shqipen e paster qe perdor Françesk Maria nga Leçe qe botoi librin e tij ne vitin 1716. Pavarsisht se egzistonte dferenca mes germave qe perdornin latinet (italianet) dhe germave qe ka shqipja si Y, LL, dh, Zh Th .
Kuptohet se paralelisht filloi te shkruhej edhe Bibla ne gjuhet e popujve, keshtu kemi edhe Biblen ne gjuhen shqipe. Sot kemi edhe Mesharin, per te vazhduar pastaj me letersine e arbereshve te Italise te cilet duke ndier rrezikun e gjuhes shqipe e cila po shuhej ne truallin e vet i bene te njohur botes rendesine e saj.

Kjo pra Piktor esht thelbi i problemit. Disa fjale apo pjese fjalesh te sotme te shqipes i gjen qysh ne Egjyptin e para 5 vjeteve, e deri ne sanskrite apo dhe indishte te sotme, pra i gjen diku tjeter. Po e njejta gje ndodh edhe me fjale apo pjese fjalesh italishte, latinishte, gjermane. Po keshtu gjinden fjale turke apo ugure deri ne Japoni dhe Kore. Pra, kjo tregon se, sado thelle te shkojme ne histori, kemi ndryshime dhe ngjashmerira, ketu- atje- gjithandej.
Vete meshari i Gjon Buzukut, te cilin un e kam, ka nje gjuhe teper te veshtire per tu kuptuar nga une dhe ti. Dhe mos harro qe jane vetem 500 vjet te shkuara. Apo formula e pagezimit, 600 vjet te shkuara. Keshtu, nese un gjej nga goja e Solonit (600 vjet para Kr.) fjale te perngjashme me shqipen e sotme, kjo nuk do te thote se shqipja jone ka qene folur kete kohe ne Athine. JO! Por nje gjuhe e ngjashme deri ne nje fare mase me shqipen e vjeter jugore dhe paksa veri-perendimore shqiptare.
Edhe veriu i sotem shqiptar nuk ka patur 3000 vjet te shkuara kete gjuhe te sotme. Por me afer gjermanishtes dhe latinishtes. Duke u bazuar edhe tek ngjarjet historike, une mendoj -bie fjala- per Matin, se kjo ishte krahina jugore e diellorve (ma te = mban diellin). Matjanet vete jane te vjeter aty dhe u ndodhen me vone ne mes dhe afersi te konfliktit te rrymes se dyzimit dhe atyre te trinitetit, keta te fundit te shfaqur me vone ne ballkanin qendror dhe perendimor, duke arritur dikur te kishin ne anen lindore te malit te Dajtit nje pike te tyre, e cila ka vazhduar deri me sot si nje pike fetare vazhduese tek bektashijte, te cilet e kane akoma ate qender ne Martanesh. Ndaj ky mal u quajt dajt, sepse ndante dielloret (daj te). Ja pra se si fjalet humbin ne nje territor te caktuar (Te = diell), sic ka humbur ne disa vende te tjera fjala "she" per "diellin", por e mbetur ne shum gjuh europiane e evoluar: son, sonne, sole, etj..
Edhe sikur keto zberthime (ma+te, daj+te) te ngelen hipoteza, sepse duhet mbeshtetur edhe me shume, nuk mund te hedhesh poshte faktin e ndryshimit dhe evolimit te gjuhes ne territore, fise, konfeksione fetare, popuj te ndryshem. Gjuha e ketij Francesk Maria -sic thua- kuptohet sot, sepse jane vetem 300 vjet diference. Por kush shqiptar do ta kuptoje ate pas nja 700 vjetesh te tjera!?

Robert ato jane hieroglife egjiptiane. Gjithsesi para piramidave dhe perpara faraoneve ka pasur nje tjeter bote. Thone se shkretetira e saharase ka qene nje det dhe rrotull tij gelonin qyteteime te shumta. Me pas ka ndodhur nje kataklizme e deti u terhoq. Ashtu sikurse thone se europa dhe afrika kane qene bashke. Kur kam qene femije nje gjeolog i vjeter me ka treguar se ne Malin e Veles ndodhen akoma hekurat e ankorimit te anijeve. Ky plaku i nderuar me tregonte se edhe amerika ka qene e lidhur dhe se Siberia nuk ka qene me akull por nje fushe e lulezuar e pyje te gjelberuara. Sipas tij shkeputja e kontinenteve amerika dhe afrikan ka ndodhur njehkohesisht vetem se amerika mbeti e izoluar dhe jeta atje mori tjeter rrjedhe me jeten ketej. Me pas atje shkuan barbaret. Barbaret ishin njerez te emancipuar.

Persa i perket mesharit, ti duhet te jesh i qarte se varet nga vendi krahina dhe tipografia. Sepse edhe tipografi te nje krahine psh ato te Napolit kishin diferenca ne te shkruar, e njejta gje vihet re edhe ne Serenissima apo Rome. Edhe akademia e Kruska-s ka momente me deformime nete shkruar. Pastaj po te llogarisim edhe efektin kohe qe per periudha te caktuara ka ndryshime te medha, ndodh qe nje shkrim i 1600 eshte me i qarte me i lexueshem se nje i vitit 1650 apo 1700. Vone shume vone pas 1820 gjenden shkrime me te unifikuara. Mesharin une akoma as e kam lexuar por kam prekur me dore tek nje bibel shqipe ne kopertine te gdhendura pjese nga ky meshar. Eshte nje bibel qe e kam nga viti 1992 e kam me vete edhe ketu ne Itali.
Me aq sa kam lexuar di se per shkak se germat latine nuk shprehnin fonemen shqiptare, jane plotesuar me germa greke.
Pastaj jane nja dy gjera qe nuk te bejne ty se jo mua ta kuptosh mesharin. E para sepse ti je rritur injorant me gjuhen shqipe pasi njeh vetem tenden dhe siperfaqsisht pjesen tjeter, pra ate gege por edhe veriore, ky nuk eshte faji yt por i atyre qe moren guximin e vendosen standart toskerishten kur dihet se toskerishtja pa gegerishten eshte si shtepia pa themel, si shtepia pa çati si shtepia e gabelit me mire me thene se ai nuk ka shtepi. Nuk e kam per rracizem por eshte stili i jetes se tyre. Preferojne çadrat e kasollet biles e thone me mburrje kete disa thone se i ka denuar Zoti e disa thone e bejme per hater te Zotit gjithsesi pa shtepi.

Sa per kuriozitet.
soj e lloj nuk jane e njejta gje keshtuqe edhe njelloj edhe njesoj. Rrenja e tyre eshte isoj dhe greqisht isi.
Perse sepse soji i robit eshte nje vlere e larte, virtyt ndersa lloj lloj robi eshte ne negativitet e ofendim prandaj nuk duhet perdorur kudo njesoj dhe njelloj.

Me pas kuptohet se diferenca thellohet mes njesoj, njelloj dhe i ngjashem.
Une mund te jem njesoj me ty, i sojit tend per te mire por jo i ngjashem me ty.
Une jam i sojit e jo i llojit.

Persa i perket Matit.
Hasan Ceka ka qene krejtesisht kundra ndertimit te Hec te Ulzes ne Mat megjithese nuk mund te dilte hapur pasi dilte si armik kundra partise etj etj. Babai im ka qene vullnetar asokohe dhe ka biseduar shume me Hasanin dhe mbaj mend se me tregonte shume gjera.
Ky hidrocentral fshin nje nga historite e popullit tone ishte shprehur pak a shume Hasani. Germimet dhe kerkimet e tij arkeologjike ishin lufte me kohen pasi per nje periudhe shume te shkurter uji mbuloi te gjithe pellgun dhe bashke me te edhe shume fshatra.
Me vone nje mik imi me tregonte se ne nje faqe mali ku ndodhen akoma ca shenja jeroglife eshte nje shpelle qe e kane eksploruar vetem ca arkeologe ruse qe kane dale qe andej me ca valixhe e duke thene se nuk kishte asgje, vetem ca shpata , thika e sakica.
Sa per kuriozitet.
Dajti i bie ne jug Matit dhe jo ne lindje.

Piktor, persa i perket hieroglifeve, ne nuk po flasim per tentativat e njeriut per ta shkruar gjuhen e tij, por po flasim per gjuhen e folur. Dhe nuk po flasim as per qindra milionat vjet te kaluar.
Persa i perket injorances ne gjuhe, (jo po drejtshkrimi zyrtar etj.) kjo nuk shkon, sepse Shq. esht nje cop vend dhe njerzit e njihnin gjuhen e njeri-tjetrit mjaft mire, sidomos gjate "socializmit", ku levizjet sa ne jug e veri ishin motoja e jetes. Ne Shq. gjen injorante ne dituri te ndryshme, ne politik e kudo, por jo ne njohjen e dialekteve. Sa per kuriozitet: plaku im shofer dhe shetites ne cdo cep te Shq. kendonte ne te gjitha dialektet shq., por besoj nuk ka nevoje te sjellim shum raste konkrete, sepse cdo kush i njeh tek ne dialektet shq.
Persa i perket "sojit" dhe "llojit", keto jane e njeta gje, por ndryshimi i tyre esht ne vlerat qe i jep ketij koncepti gjate kohes njeri dhe tjetri popull. Njelloj si tek "shkon" dhe "iken". Kur thua "ai shkoi", duket nje fare perbuzje e lehte, ndoshta e padallueshme. Kur thua "ai iku", duket sikur shpreh nje keqardhje sado te vogel e te padallueshme.
Persa i perket Matit, duhet te kuptosh qe emertimi "Mate" esht disa shekuj me pare se emertimi "Dajte". Kur trinitetasit lindore te pak shekujve para Kr. ne lindje te Dajtit ishin ne konflikt me dyzuesit e krahinave perendimore te ketij mali (Kruja, Lezha, Shkodra, e me lart), atehere ky mal ka marre kete emertim. Matjanet duhet te kene qene te kultit te diellit shume me perpara ketij konflikti, te pakten qysh nga gjysma e mijvj. te II para Kr.
Keto shpjegime te miat natyrisht ty te duken si histori alienesh, sepse historiografia kristiane i fshiu nga harta e vet konfliktet e kaluara me nje te rene te lapsit, si konflikte pagane. Mirpo historite e mbetura dhe toponimet e sotme na ndihmojne te rikonstruktojme ngjarjet e te pakten dy mij vjeteve para Kr.

Mos ke zbuluar gje zotrote hieroglife qe datojne miliona vite? Se bota njeh me e shumta ato 5 - 6 mije vjeçare.
Nejse nuk ka rendesi qe ja fut kot per keto, ama kete çeshtjen e malit te Dajtit shume interesante me duket ndoshta nga injoranca sepse nuk di asgje. E shikon une nuk e kam per gje ta quaj veten injorant lidhur me kultin e Dajtit edhe kete vere ne vend qe te merrja teleferikun e te ngjitesha lart, ja futa andej nga Paskuqani e hengra nje darke te mire. National sport parka quhej apo diçka e tille.
Sa per kuriozitet, thuajse te gjitha qyteteve i dihet pak a shume themelimi, ndersa Shkodra nuk ka fillim mund ta quash pa asnje ngurrim qytet i perjetshem Kur Shkodra ishte nuk kishte as Sparte as Athine as Kartagjene e as Rome, as Apolloni, as Berat. Dmth ishte, ka qene, egzistonte perpara se te lindinin keto qyteterime. Jo se edhe keto qytete te tjera nuk ishin por mbi to u ngriten qyteterime te tjera kurse Shkodra ajo ishte ajo ngeli.

Tjetra Hyjni, hiero, kyri jane e njejta gje, nenkuptojne perendine me te larte. me greqishten kemi rotacionin e r me n siç ndodh shpesh ne dialekte te ndryshme edhe brenda shqipes ndersa latinisht h-ja nuk aspirohet e transformohet ne akka siç kemi thene per hasa casa, qe ne shqip ne i themi kasolle ose ksolle por qe nuk duhet ngaterruar me shtepine , konakun apo pallatin qe ishin gjera per qytetaret e jo fshataret pa toke apo çobanet.

Piktor, me duket sikur gjithnje kerkon ta degradosh nje diskutim te nisur! E ben kete thjesht per tu tallur, apo se te ka zene pija e Paskuqanit, kjo pak me intereson. Por mendoj se kur tjetri flet per probleme gjuhe, aq me teper qe kane lidhje me vendin ku kemi lindur dhe rritur, mendoj se njeriu duhet te jete me serioz. Keshtu te tregoj se ku ai i sheh gabimet e tjetrit dhe cfar mund te korrigjoj. Jo te hidhesh breg me breg! M.gj.th. gjith te mirat.

Gjyko si te duash.

Tani une nuk di te diskutoj per gjera qe nuk kam as minimumin e idese e jo me ndonje njohuri te mirefillte. E kam fjalen per malin e Dajtit.
Ndersa persa i perket gjuhes se folur e gjuhes se shkruar mund te flasim sa te duash.
Une them se hieroglifet datojne 5 - 6 mije vjet me pare. Pastaj keto shenja filluan e moren formen e germave me kalimin e viteve kemi germat e verteta.
Meqenese shkrimi eshte gjuhe teknike. Nuk lindi menjehere apo keshtu siç e kemi sot. Ne jemi lindur e rritur e mesuar e lexuar germat latine te cilat po perdor tani, por askush nuk mund te me mbushe mendjen se germat apo shkrimi arab nuk eshte me i bukur, biles per mua eshte shume i bukur, me shume se i bukur eshte art. Po keshtu edhe germat indiane, bengale, indoneziane, gerogiane jane vertet te bukura plot art, artin e ke edhe tek germat kineze apo japoneze. Ky art vjen e zbehet tek germat greke, (perfshi edhe ato sllave) per tu varferuar apo zhveshur komplet nga arti tek germat latine.

Sa per kuriozitet nje nder emrat me fisnike shqiptar eshte emri Gjyste. Rrjedh nga Gjysto apo Gjustiniani (justiniani) qe thone se ish njeri i drejte ne gjykim.
Prej nga rrjedh giustice e ne shqip sot perdoret termi drejtesi.
Pastaj lidhja duhet bere edhe me termin gjykate, pra qe gjykon ose jep arsyen.
Une gjykoj apo arsyetoj gjykoje ti.

Citim:

---

Po citoj ato që tha robert
..., sepse historiografia kristiane i fshiu nga harta e vet konfliktet e kaluara me nje te rene te lapsit, si konflikte pagane. Mirpo historite e mbetura dhe toponimet e sotme na ndihmojne te rikonstruktojme ngjarjet e te pakten dy mij vjeteve para Kr.

---

Ky Raidi po tallet apo e ka me ter mend!? Sepse ne Shqiperi e kane me ter mend vetem kur te kritikojne! Ndersa po te ben ndonje cerek komplimenti, duhet te kesh kujdes se mund te tallen.
Si ishte kjo: En - enjte!? Te pakten nga shkolla dihen: e hena nga kulti henor, mbizoterues ne Europen para-kristiane. E marta nga Zoti i Luftes, Marsi (Marti). E merkura nga kovaci Merkur (Hefesti), Zoti i metralugjise, berjes se veglave te punes, etj., qe identifikohej edhe me Vullkanin. E enjte = ? (xhovedi, donerstag, thersdei). E premte = ? (venerdi, frejtag, frajdei). E shtune = ? (sabato, samstag, saterdei). E djel = dielli (domenika, sontag, sondej).
Po nga shkolla: ne disa shoqeri parakristiane aziatike ka qene e enjtja dite pushimi, pra dite pazari. Cifutet kane diten e gjashte te javes, te shtunen. Kristianet e muaren nga eropianet henore dhe diellore, qe e kishin diten e shtate te javes, te djelen. Keto jane vetem nga librat e dikurshem shkollore, mesa mbaj mend une. Sot jan reduktuar dhe zevendesuar me mesime te tjera, si p.sh. si mund ta fusim kondomin ne banane apo ne karrote.

Prap me shkronjat Piktori! Ne flasim per gjuhen, ky tek shkronjat! Esht si te flasesh per tentativat e njeriut ne Egjyptin e lashte para 4 mij vjetesh per prodhimin e birres, e pastaj ta perziesh muhabetin me etiketat e sotme te firmave te ndryshme te birres, si Karlberg, Amstel, Heningen, etj., te cilat nuk kane te bejne fare me menyrat e prodhimit te birres.
Ta solla shembullin e birres Piktor, sepse e shoh qe vetem nepermjet birres mund ta kuptosh se fundi c'do te thote evolucion gjuhe dhe c'do te thote injiciale shkrimi.
Dhe meqe dole tek "gjyste", mund te them se gjykimi yt shkon permrekulli me kengtaren Gjyste Vulaj dhe nje shishe birre perpara. Vetem kij kujdes mos masturbosh si patriotet (ne thonjza) e tashem shqiptare, qe po japin gjykime gjysmake prej gjysmagjeli mbi gjykimin e UEFA-s.

Nuk po tallem mor shoku jo. As kompliment nuk po te bej.

Per diten e enjte keshtu kam lexuar ketu por eshte e pashtjelluar.

Mund te thuash qe e enjte vjen nga jupiteri po ta maresh perkthimin nga gjuhet e tjera, por mos do te thote kjo qe "En" ka qene ndonje perendi e Jupiterit ne kohet parakristiane. Thjesht supozime naive te miat, informacion nuk ka.

Ndersa "akademiket" qe duhet te meren me keto gjera, me siguri pine kafe gjithe diten dhe kruajne allatet.

Robert mundohu te mos merresh me personin por me argumentin. Nejse nuk jam indinjuar per ato qe shkruajte .
Persa i perket asaj punes se trinitetit dhe dyzimit eshte nje debat i gjate dhe me shume argumenta.
Thjesht po shtoj se Maqedonasit kishin Diellin ne flamur prandaj quhen diellore ose te diellit. Ndersa triniteti Kristian ka hyre shume kohe me pasi kishte perenduar Dielli i maqedonasve.

Raid, per sa i perket kesaj perendie me emrin En, un per here te pare po e degjoj. Ne mitollogjite e ndryshme te lashta jam pak me shume se cdo kush tjeter i futur, sepse me pelqejne, por kete En nuk me kujtohet ta kem hasur. Apo te pakten nje te perngjashem.
Persa i perket disa faqeve historike ne vikipedia ne shqip, ato kane filluar te mbushen me lloj-lloj plehrash; gjithkush jep mendimet e tij. Per ti kontrolluar nuk ka kush ti kontrolloje, sepse te huajt nuk dine shqip. Biles edhe faqet gjermanisht mbi ylliret kane filluar te futen mjaft budadalleqe. Vete isha ne dy tema te vikipedias dhe i tregova sa per shembull njerit mbi shume te meta historike, apo gjera te diskutueshme, te cilat ekzistonin tek vikipedia. Ai ishte vete historian dhe i pranoi ato gabime qe un kisha dalluar, duke me ftuar qe un te merrja pjese tek vikipedia, meqe tek kjo faqe mund te shkruaje cilido njeri i botes. Meqe un jam i ngarkuar me punimet e mia, i thashe se vetem nga viti qe vjen un mund te bej nderhyrje tek "diskuto", pasi esht mire qe mbi dicka te caktuar te shkruajne nje grup historianesh.
S.d.q. un do kerkoj edhe me tej per kete En-in, dhe ishalla nuk esht cuni i nje shokut tim, qe quhet Eni.

En kam lexuar se eshte perendia e qiellit. Nga en rrenja vjen dhe urani qielli per greket. Gjithashtu nje lidhje por qe nuk e kam kuptuar mire prej anglishtes time te dobet gjendet edhe tek festa e hallow-en. Nder te tjera en perdoret per diçka te zmadhuar si ne shqip enjte ose edhe enormus etj gjithsesi planeti i fundit i njohur i botes antike ishte Jupiteri qe njihej si kufiri i qiellit tone. Kjo e fundit en behet er ne baze te rotacionit. Eter ne ajer ne qiell dhe ne fund end qe do te thote fund por ne kuptimin e limitit ose te pafundesise.