Regjizor: Dino Risi
Aktore: Vittorio Gassman, Catherine Spaak (e bija).
Ky film eshte nga me te degjuarit edhe pse ideja kryesore nuk bie ne sy menjehere. Gassman luan rolin e nje djali te hedhur dhe te paskrupullt, por qe ne boten ku jetojme ka shume me teper sukses. Ne te kundert partneri i udhetimit te tij eshte nje student juridiku i takuar rastesisht, i cili eshte i turpshem dhe i terhequr. Karakteri estrovers i te parit e ben me te dashur dhe me te pelqyer ne pergjithesi, bile edhe nga vete familjaret e studentit.
Mbyllja e filmit le me nje shije te hidhur ne mbeshtetje te idese se e mira dhe e keqja nuk ecin sipas idealizmit te njerezve (gje qe ne filmat e sotem Hollywoodiane eshte retorike).
Sekreti i ketij filmi eshte tek perfaqsimi metaforik i Italise se viteve '60. Nje personazh euforik dhe sharlatan ecen cmendurisht me nje makine njesoj sic ecen Italia e hutuar ne mes te nje bumi ekonomik te papritur. Edhe fundi i filmit perfaqson kete ide, kur mes italianit te sjellshem dhe atij te cakerdisur mbijeton ky i fundit. Kritiket thone se kjo perfaqson me se miri stuhite qe do perjetonte Italia me vone, ne vitet '70, kur terrorizmi dhe kriminaliteti mbizoteroi mbi kohet e paqshme te dikurshme.
Kuriozitete:
Dino Risi tregon se ideja e filmit i erdhi pas nje udhetimi te ngjashem me nje producent kinematografik milanez (avokat Gigi Martelli), i cili nje dite e fton te shkojne bashke ne Varese. Kur mberrijne aty e fton perseri te shkojne te blejne cigare ne Zvicer, sepse kurfiri ishte fare prane. Ne Lugano avokati i thote Risit se do e coje te haje me princin e Lichtenstein, ku hyjne pasi avokati i tregon policeve abonene e autobusit duke i thene se eshte gazetar. Keshtu te dy perfundojne vertet te hane dreke me princin...
Skenari i filmit eshte i ngjashem me historine e mesiperme. Ne krijimin e tij ka ndihmuar dhe Ettore Scola (nje mjeshter tjeter i skenareve).
Dino Risi i prezanton skenarit producentit Lombardi, i cili nuk tregohet i interesuar. Me pas rradhen e ka producenti Carlo Ponti, i cili e pelqen dhe mendon ta vere ne skene me Walter Chiari-n dhe Sophia Loren. Por Loren nuk eshte disponibel dhe filmi harrohet ne sirtar. Disa kohe me vone eshte producenti Mario Cecchi Gori qe pyet Dino Risin mos ka ndonje skenar interesant per aktorin Vittorio Gassman. Dino Risi nxjerr nga sirtari skenarin dhe ja jep. Ky e pelqen dhe nderkohe fillojne te mendohen kush do jete efektivisht aktori kryesor.
Ne fillim aktor kryesor mendohet te jete Alberto Sordi, por ky i fundit i thote ne konfidence Dino Risit se "duhet bere shume pune qe merita ti mbetet aktorit tjeter (pozitiv)".
Fundi tragjik i filmi eshte nje deshire e forte e regjizorit. Producenti nuk donte qe nje film komik te kishte nje fund tragjik por Dino Risi insistoi. Keshtu diten e fundit te xhirimi producenti (Cecchi Gori) i thote regjizorit (Dino Risi): "Le ta bejme keshtu. Nese neser bie shi ngrejme plackat dhe filmin e mbarojme me kaq. Nese nuk bie shi xhiro fundin qe do ti". Te nesermen nuk ra shi dhe filmi mori fundin tragjik me nje domethenie te madhe artistike.
Ne projektimin e pare personal producenti doli nga salla dhe ju drejtua regjizorit dhe aktorit kryesor me fjalet: "Me kete film ma keni futur bukur", duke menduar se publiku nuk do e pelqente. Por ndodhi e kunderta, ishte nje sukses i vertete.
Diten e pare te projektimit regjizori mori ne telefon kinemane per te pyetur sa veta shkuan. I thane se ishin nja 30 veta , por dolen te kenaqur. Dhe ne fakt... Diten e dyte ne kinema u mblodhen aq shume njerez saqe u desh te therrisnin policine qe te mbante rregull