atehere cfare beri mendeli: ai merrej me bizele sic e thashe.mendeli arriti te formonte ato qe quhen linja te pastra qeme fjale te thjeshta ishin bizele qe ne gjeneratat pasardhese nuk paraqitnin ndryshime...psh nese themi qe nje bizele kishte trup te shkurtet,te gjitha gjeneratat pasardhese qe vinin nga ato bime ishin te shkurtra!
ai kryqezonte keto linja dhe shihte rezultatet.marrim nje shembull te atyre qe beri ai.psh marrim qe bimen e gjate dhe e shenojme me A dhe bimen e shkurter e shenojme me a nje nder kryqezimet qe beri mendeli qe
AA x aa
te dyja jane linja te pastra (normalisht qe me shkronjat neve na duken me te thjeshta por imagjinoni si i ka gjet mendeli
).mendeli vuri re qe ne gjeneraten e pare te bimeve te gjitha ishin te gjata...sikur karakteristika e bimes se shkurter ishte zhdukur.kur ai kryqezoi bime nga gjenerata e pare ne fund doli qe ne nje numer te vogel paraqitej karakteristika e bimes se shkurter...ai vuri re qe proporcioni i fenotipit (fenotip quhet karakteristika qe ne shofim,kurse gjenotip eshte forma si jane gjenet per ate karakteristike dhe normalisht ne kete nuk e shofim por mund ta gjejme) ishte 3:1 dmth 3 bime te medha dhe 1 e vogel...kete gje ai e vuri re edhe per rastet e tjera kur merrte tipare te tjera ne eksperiment.duhet te kemi parasysh qe kete gje e shifte vetem kur bente kryqezime per 1 tipar dmth ose per lulen,ose per formen e kokrres etj...ne eksperimentet e tij ai beri prova me 7 tipare te bizeles.
kur merrte parasysh 2 tipare shihte nje propircion tjeter : 9:3:3:1 (9 bime me 2 gjenet dominante njekohesisht,3 bime ku njeri tipa kishte gjenin dominant,3 ku tipari tjeter kishte gjenin dominant,1 bime ku te dy tiparet paraqisnin alelet recesive) (ndoshta per kete duhet nje skeme per ti pergjithsu ato qe po them sepse keshtu duken pak te ngaterrueshme)...sidoqofte mbani mend keto proporcione:
kur merrnim nje tipar 3:1
kur merrnin 2 tipare 9:3:3:1
me keto arritje mendeli beri te njohur 2 ligje:
ligji i pare thonte qe ne nje heterozigot njeri alel eshte ne gjendje te fshehe alelin tjeter.
ligji i dyte thonte qe ne nje heterozigot alelet ndahen njeri nga tjetri (kete mund ta kuptoni se si e ka gjet perderisa nuk po shifte me linjat e pastra i binte qe njeri alel te mos ishte me prezent tek lulja apo jo?)...per momentin po e le iher ketu...po mundohem te pergatis nje skeme ku te pergjithsoj keto qe kam shkruajtur ketu dhe pastaj vazhdojme...