Forumi Horizont
Trego 16 mesazhet në një faqe të vetme

Forumi Horizont (http://www.forumihorizont.com/index.php3)
- Gjuha shqipe në mesjetë (http://www.forumihorizont.com/forumdisplay.php3?forumid=393)
-- Shkolla e pare shqipe me 1632.. (http://www.forumihorizont.com/showthread.php3?threadid=5295)

Postuar nga BETERRI datë 02 Qershor 2004 - 21:14:

Shkolla e pare shqipe me 1632..

Shkollat e para,te dokumentuara ne gjuhen shqipe,kane qene shkollat e hershme katolike,te cilat qene hapur ne Kurbin dhe ne Vele te Mirdites,me 1632.Shkolla te tjera qene hapur ne Pllane afer lumit Mat me 1638,ne Troshan me 1639 dhe ne vete qytetin e Shkodres me 1638.Ne keta shkolla kane qene keta mesues:Gjon Shqiptari,Filip Shkodrani dhe Dhimiter Dhermiu,kurse ne ne shkolle kemi mesuar qe shkolla e pare shqipe ka qene ajo e Korces me 1877,por sipas historianit Amerikan Edvin Zhak(Edwin Jacques),ne librin e tij"The Albanians:an Ethnik History from Pre-Historic Times to the Present,shkolla e pare shqipe eshte hapur me 1632,pra 245 vjet para shkolles se Korces.Me 1877,jezuitet themeluan ne Shkoder nje tjeter qender me ndikim per arsimin e larte:Kolegja e Shen Francesk Saverit,i cili i pajiste me arsim teknik dhe tregtar rreth 400 studente,Nje risi ne kete Kolegj ishte edhe Observatori Meteorologjik,i themeluar me 1888 si observatori i pare astronomik ne Ballkan.Ai i vazhdoi sherbimet e tij te vlefshme deri ne 1946,kur u konfiskua nga regjimi komunist. Shkruar nga Ramadan Asllani(Ferrizaj).

Postuar nga tresh datë 02 Qershor 2004 - 21:19:

Thumbs up

pershendetje......
nje material me te gjane mbi shkollen e pare shqipe gjeni ne :

http://www.forumihorizont.com/showt...=&threadid=3645

Postuar nga shelgu datë 09 Janar 2009 - 21:00:

Puna eshte se cfare mund te klasifikohet si shkolle. Nese behet fjale per nje prift qe ka marre nje femije dhe i meson germat qe te shkruaje, sigurisht 90% latinisht se ashtu i din edhe vete, kjo nuk eshte shkolle dhe aq me pak shqipe

Postuar nga Piktor datë 09 Janar 2009 - 22:47:

Citim:
Po citoj ato që tha cedrus
Puna eshte se cfare mund te klasifikohet si shkolle. Nese behet fjale per nje prift qe ka marre nje femije dhe i meson germat qe te shkruaje, sigurisht 90% latinisht se ashtu i din edhe vete, kjo nuk eshte shkolle dhe aq me pak shqipe
Pikerisht besoj se shkolle mund te quhet edhe te mesuarit latinisht, shtepia para se te ndertohet i hidhen themelet.
Mos harrojme se latinishtja shkruhej edhe me perpara ne ate vend qe sot quhet Shqiperi dhe me gjere.

Postuar nga shelgu datë 10 Janar 2009 - 00:15:

Citim:
Po citoj ato që tha Piktor
Pikerisht besoj se shkolle mund te quhet edhe te mesuarit latinisht, shtepia para se te ndertohet i hidhen themelet.
Mos harrojme se latinishtja shkruhej edhe me perpara ne ate vend qe sot quhet Shqiperi dhe me gjere.


Eshte e vertete qe shkolle quhet edhe te mesuarit latinisht, por ne po flasim per shkollen shqipe.

Ai shembulli ishtepise me themelet eshte nje sofizem i bukur    

, por jo gjithmone i vertete. Kur flitet per shkolle shqipe duhet te referohesh nje institucioni te krijuar ku femijet mesojne shqip. Buzuku ka shkruar shqip qe me formulen e pagezimit, por nuk mund te quhet as shkolle dhe as themel i shkolles.

Ka historia edhe fakte te tjera te shkollave te mirefillta te ngritura nga Petro Nini Luarasi dhe Papa Kristo Negovani, neper fshatra, por ato ishin thjesht dhoma shtepish ku femijet mesonin shqip dhe jo shkolla.

Postuar nga tresh datë 10 Janar 2009 - 00:39:

nqs lexoni mbi linkun qe kam pas nise nder te tjera do te lexoni:

Ne keto shkolla pervec shkrimit e leximit aty mesohej edhe gramatika shqipe e perdoreshin librat e Bardhit,Bogdanit e Budit.

Postuar nga shelgu datë 10 Janar 2009 - 00:46:

Citim:
Po citoj ato që tha tresh
nqs lexoni mbi linkun qe kam pas nise nder te tjera do te lexoni:

Ne keto shkolla pervec shkrimit e leximit aty mesohej edhe gramatika shqipe e perdoreshin librat e Bardhit,Bogdanit e Budit.


Si shpjegohet qe historia e arsimit shqip nuk i ze ne goje keto shkolla?

 

E lexova Tresh me vemendje dhe tani e di mire pse nuk jane ne Histori keto fakte. gazeta ne fjale eshte nje pacavure jo serioze dhe mund te botoje cfaredo shkrimi, mjaft qe te tingelloje patriotik. pash zotin qe citon ate gazete.

Postuar nga tresh datë 10 Janar 2009 - 00:49:

Kur ta lexosh gjithe teksin po te pyes?

Kujt i intereson/te qe te ziheshin ne goje ???

Postuar nga tresh datë 10 Janar 2009 - 00:52:

Ok me fal.
Mqs je kompetent ne kesish rastesh edhe kur jepen me emra biemra data etj at'here ke te drejte ti asht faji i gazetes.

Postuar nga shelgu datë 10 Janar 2009 - 01:00:

Citim:
Po citoj ato që tha tresh
Ok me fal.
Mqs je kompetent ne kesish rastesh edhe kur jepen me emra biemra data etj at'here ke te drejte ti asht faji i gazetes.

kompetent eshte dhia qe i ben njesoj kakerdhite o tresh.

Une cuditem nga fakti qe kjo gje te mos jete futur ne histori. Kujt i interesonte? Komunistet do te ishin te lumtur qe te koshte nje shqipe te shkruar qe ne shek 16, pse jo edhe nga priftrinjte katolike. Edhe Noli prift ka qene, edhe Papa Kristo negovani prift ka qene.keshtu qe prania e priftit nuk ja ul vleren te vertetes. Po Gjon Buzuku...

Postuar nga tresh datë 10 Janar 2009 - 01:07:

Citim:
Po citoj ato që tha cedrus
Komunistet do te ishin te lumtur qe te koshte nje shqipe te shkruar qe ne shek 16, pse jo edhe nga priftrinjte katolike.


Muhahaha
Muhahaha

keke i modh per nder

Postuar nga shelgu datë 10 Janar 2009 - 01:53:

Citim:
Po citoj ato që tha tresh


Muhahaha
Muhahaha

keke i modh per nder


E jam ca e di

Postuar nga shelgu datë 10 Janar 2009 - 02:04:

Cool

 

Postuar nga Piktor datë 11 Janar 2009 - 00:28:

Citim:
Po citoj ato që tha cedrus


Eshte e vertete qe shkolle quhet edhe te mesuarit latinisht, por ne po flasim per shkollen shqipe.

Ai shembulli ishtepise me themelet eshte nje sofizem i bukur    

, por jo gjithmone i vertete. Kur flitet per shkolle shqipe duhet te referohesh nje institucioni te krijuar ku femijet mesojne shqip. Buzuku ka shkruar shqip qe me formulen e pagezimit, por nuk mund te quhet as shkolle dhe as themel i shkolles.

Ka historia edhe fakte te tjera te shkollave te mirefillta te ngritura nga Petro Nini Luarasi dhe Papa Kristo Negovani, neper fshatra, por ato ishin thjesht dhoma shtepish ku femijet mesonin shqip dhe jo shkolla.
Mos me bej te them ate shprehjen popullore per ata qe ja fusin kot muhabetit, une te them ujku ti me permend gjurmet.
Ne i dashur Cedrus nuk kishim shkolla te mirefillta ne ate kohe per shume arsye: e para dhe e fundit i bie qe nuk kishim shtet. Per te tjerat i merr me mend vete.
Ti duhet te kuptosh edhe nje gje qe shkollat ne ate kohe ato pak shkolla qe ishin dhe ne bote ishin private dhe mbaheshin me paret e bijve te pasanikeve qe te beheshin te ditur dhe ate luks deri vone e kane pasur shume pak .

Postuar nga shelgu datë 11 Janar 2009 - 01:06:

Citim:
Po citoj ato që tha Piktor
Mos me bej te them ate shprehjen popullore per ata qe ja fusin kot muhabetit, une te them ujku ti me permend gjurmet.
Ne i dashur Cedrus nuk kishim shkolla te mirefillta ne ate kohe per shume arsye: e para dhe e fundit i bie qe nuk kishim shtet. Per te tjerat i merr me mend vete.
Ti duhet te kuptosh edhe nje gje qe shkollat ne ate kohe ato pak shkolla qe ishin dhe ne bote ishin private dhe mbaheshin me paret e bijve te pasanikeve qe te beheshin te ditur dhe ate luks deri vone e kane pasur shume pak .


Po keshtu eshte. Por ne kete teme flitet per nje shkolle shqipe qe me 1632. Apo eshte si ata titujt bombastike qe na kane mbire ne sy qe nga koha e te ndjerit 

Ene kam pare nje muzeum diku ne nje fshat qe behej fjae per nje shkolle shqipe, sigurisht nje klase me nja 10 nxenes dhe rreth 20 vjet para shkolles te Korces. Megjithate kjo ka qene e izoluar dhe e ngritur me dashamiresine e priftit te fshatit, i cili ju mesonte femijeve shqip. Priftin e helmuan grekomanet e zones, sigurisht qe ashtu do te perfundonte, por shkolla rrojti rreth 4 vjet.

Megjithate kjo nuk mund te quhet shkolle. Eshte fakt qe gjate pushtimit Otoman, shqipja vazhdoi te levrohej, ndryshe nuk do te mbijetonte. Vatrat ishin ne pjesen perendimore qe akoma ishte nen ndikimin e katolicizmit. Pjesa tjeter e vendit(nuk dua te them Shqiperise se ku term nuk egzistonte fare ne ate kohe), pra pjesa tjeter e vendit ishte e pushtuar rende, shume rende. Ka pasur edhe kolonizime me turq qe sigurisht nuk ishin nga Stambolli, por kushedi se qe ku i sillte Perandoria.

Sistemi shtypes goditi fillimisht gjuhen, sepse kjo eshte thelbi i nje kombi. Otomanet e dinin mire kete sepse kishin nje eksperience te gjate pushtuese dhe sepse kishin udheheqesa shume te mencur. Kjo eshte edhe arsyeja qe gjuha jone u perpelit aq shume ne agonine e vdekjes gjate pushtimit  otoman-asnje varg kenge, asnje poezi, asnje tregim. Vetem ca meselera goje me goje qe qarkullonin neper popull.

Kadareja e thote shume bukur kete ne nje nga librat e tij.

Postuar nga Piktor datë 11 Janar 2009 - 01:24:

Ketu flitet per gjuhen shqipe dhe jo per histori. Fakti qe sot shkruajme me germa latine, fakti qe kete e trashegojme te pakten te vertetuar dhe te pranuar nga te gjithe tashme me germa latine qe nga koha e mesharit dhe deri ne ate kohe pothuajse akoma ne te gjithe europen shkruhej akoma latinisht.
 
Trego 16 mesazhet në një faqe të vetme

Materialet që gjenden tek Forumi Horizont janë kontribut i vizitorëve. Jeni të lutur të mos i kopjoni por ti bëni link adresën ku ndodhen.