Mister_DXP
cloudmixer
Regjistruar: 11/06/2007
Vendbanimi: asgjekundi
Mesazhe: 1119
|
Une praktikisht ne kete shkrim nuk po marr nje qendrim te hapur karshi figures se Kadarese, sepse kjo kerkon nje teme te gjate dhe shume faqe libri. Ai eshte nje figure shumee komplikuar. Tefik Caushi, nje nga biografet e tij thote se qe te merresh me te duhet te kesh jetuar dhe pesuar nga regjimi i Hoxhes. Vetem nje bashkekohes mund te jete te pakten me afer te vertetes, pa sa per objektivitet, kjo eshte nje ceshtje obskure.
Eshte nje nga temat me te veshtira per te trajtuar. Me shkrimtarin jane marre kritike, filozofe, burra shteti dhe amatore nga te gjitha fushat e jetes.
Arsyeja ka qene:
- se pari sepse ai eshte nje shkrimtar i madh. Shkrimtari me i perkthyer nga shqiptaret dhe shume afer cmimit Nobel.
- ka shkruar nen diktature. Jane trajtuar me kujdes edhe shume te tjere si ai shkrimtare lindore.
- nje musliman qe me shume kujdes, pa fyer fene "per se", eshte ngritur kunder fanatizmit. Kete e ka bere duke sulmuar pushtuesi otoman, i cili ishte edhe bartes i kesaj feje. Kjo per krishterimin perendimor ka qene mjaft e kendeshme.
- se fundi, ka qene misjonari me i suksesshem i shqiperise neper bote.
Me poshte po sjell nje shkrim te Elsa Demo, marre nga Shekulli. Me duket shume interesant
Ismail Kadare, shkrimtari dhe regjimet
Elsa Demo
21-08-2007
Një pyetje i bashkon intervistat e gazetares malazeze Branka Bogavaç me shkrimtarë botërorë që ajo ka marrë në Paris. Po ta perifrazonim, pyetja do ishte: në ç’marrëdhënie është letërsia me regjimet, me ideologjitë dhe çfarë mendojnë penat e mëdha të shekullit për diktaturat?
Në shumicën e tyre shkrimtarët, intervistat e të cilëve i ka mbledhur në librin “Biseda në Paris”, japin më shumë se një përgjigje, janë shkrimtarë që ose i shprehin hapur qëndrimet e tyre pro regjimit apo diktatorëve të përbotshëm si Stalin, ose janë shpallur kundër, prandaj edhe kanë emigruar. Bogavaç, jo më kot i ka realizuar intervistat në qytetin e dritave dhe qendër ndërkombëtare e kulturës përgjatë gjithë shekullit të njëzetë, po dhe për një arsye të thjeshtë dhe themelore: një pjesë të mirë të këtyre shkrimtarëve, s’kishte ku t’i gjente tjetër veçse në Paris, vendi ku ata kërkuan dhe gjetën strehim politik. Kështu që është normale që Bogavaç të na sjellë përgjigje të larmishme dhe qëndrime për regjimet që vijnë nga fronti i letërsisë dhe i shkrimtarëve që kanë jetuar në diktatura të majta e të djathta, komuniste e ushtarake, në Evropë, në Lindje dhe në Qendër të saj, e deri në Amerikën Latine. Ai që nuk e mori kurrë zyrtarisht Çmimin Nobel, por që ia kanë dhënë prej kohësh lexuesit në mbarë botën, shkrimtari argjentinas, Horhe Luis Borhes, i hap “Bisedat në Paris”, duke pohuar se nuk i nënshtrohet asnjë politike, ideologjie e feje dhe se kërkon të mbetet vetëm shkrimtar: Unë nuk i përkas asnjë Partie. Në vendin tim njerëzit janë zvetënuar nga politika. Do të kisha dashur të jetoja në një vend ku nuk do të kishte as dogana, as uniforma, as flamuj, as kazerma dhe as kisha, pra në një botë ku nuk ka dallime midis vendeve, ku pasaporta nuk njihet dhe ku mosbesimi nuk ekziston. Borhes, konsideron armikun më të madh të njeriut, pa asnjë dyshim, shoqërinë dhe shtetin, por “sigurisht që ka regjime që janë më të pranueshëm se të tjerët.
”Është me interes gjithçka që lexon në intervistat e Bogavaçit. Sepse duke qenë njohëse me rrënjë e veprës së të intervistuarve, herë-herë ajo duket sikur ndan sa kuriozitetin naiv prej lexueseje të etur, sa shqetësimin prej shkrimtareje. Pse shkruani, a ju nxit vuajtja të shkruani, cila është më e rëndësishme forma apo përmbajtja, a besoni në Zot, cili është libri që do të merrnit me vete në përjetësi etj. etj. janë disa nga pyetjet që kanë të bëjnë drejtpërdrejtë me letërsinë. Ndërsa pyetjet që lidhen me një përvojë personale të këtyre shkrimtarëve, nobelistë dhe kandidatë të mundshëm, pyetjet për diktaturat dhe regjimet, janë po aq të rëndësishme, pasi bëhet fjalë për përvoja jetësore që kanë ndikuar në letërsinë e autorëve në fjalë.
Është më shumë se sa informacion të dëgjosh nobelistin francez Klod Simon, i cili do të ishte i rrezikuar për vdekje nga vetë komunistët në Spanjë dikur, tek deklaron:Jo, stalinizmi nuk i ka lëkundur bindjet e mia të majta. E si mund ta bënte? Koncepti “i majtë” që do të thotë respektik i lirisë dhe dinjitetit njerëzor, përjashton çdo lloj despotizmi.
Ja një pyetje për Kunderën: Shkrimtari, shkencëtari, intelektuali në përgjithësi, edhe kur i përket një lëvizjeje me gjithë zemër, siç është ai i yni, socialist, a është i detyruar që mbi përcaktimin e tij të vlerësojë të vërtetën në shoqërinë e vërtetë dhe ta deklarojë gjithmonë pa kushte, edhe kur për shkak të kësaj të vërtete është fatkeq? A është kjo gjë që i mungon shumicës së intelektualëve?
Dhe përgjigja:
“Para se të shprehet, e vërteta duhet njohur.” Kujtojmë se kandidatit prej vitesh i Nobelit, që ka reshtur së shkruari në gjuhën e nënës që kur u strehua në Francë, iu mohua nacionaliteti çek. Ç’mund të thoshte për stalinizmin një emër si Çeslav Millosh poeti nobelist polak, i cili kaloi tridhjetë vjet jashtë vendit, pa lexues: “Në vitin 1953 një ndjesi jo e vogëlmë afronte dhe më lidhte pak me marksizmin. Po këtu gjendet ai tjetri, aspekti totalitar që është i neveritshëm dhe që e urrej. E ndjeja vetën të dërrmuar nga ajo situatë dhe isha i zemëruar nga ajo lëvizje historike për shkak të atij që unë e quaj “kafshim i Hegelit”. Ndërsa për raportet e shkrimtarit me regjimin, Millosh për t’u shprehur më mirë, citon Nadjezhda Mandelshtam kur thotë se “poeti mund të jetë mëkatar, por jo mashtrues.
”Publicistja malazeze njohëse e mirë e disa gjuhëve, ka përfshirë në këtë përmbledhje intervistash dhe portrete historike shkrimtarësh, mes Natali Sarotit, Nadin Gordimerit, Umberto Ekos, Ezhen Joneskos, Emil Sioran etj, dhe dy biseda me shkrimtarin shqiptar Ismail Kadare. Janë marrë në një moment të rëndësishëm për jetën e Kadaresë, menjëherë pas strehimit të tij në Francë. Nga “Biseda në Paris” (Botime Onufri) i Branka Bogavaç ne kemi nxjerrë një pjesë të intervistës së parë me shkrimtarin tonë.
Çeslav Millosh:
Nuk mund të mbetesh në nivelin politikPër të qenë të drejtë ndaj gjithë atyre që janë bërë stalinistë, duhet analizuar momenti historik, i cili ka qenë shumë i ndryshëm. Në të ideologjia ka luajtur një rol fantastik dhe shumë të fuqishëm. Prandaj duhet analizuar ai arsyetim, ajo “domosdoshmëri historike”, ai aspekt djallëzor që ndjehej edhe në ajër. Sot nuk ka demonizim, por vetëm “ngjyrë të errët dhe kundërmim jashtëqitjesh”, siç e përshkruan një miku im atë sistem, që nuk ndërton sa duhet as WC”...Ndërsa shkrova poezinë “Mendja e burgosur”, nuk isha i kënaqur prej saj, sepse mendoja që nuk mund të mbetesh në nivelin politik apo politiko-historik, ndërkohë që kërkohen rrënjët e sistemit totalitar.
Natali Sarot:
Ne vetë jemi bartës të totalitarizmitThjesht jam e mendimit se arsyeja që totalitarizmi ka mundur të zhvillohet, qëndron në faktin se të gjithë ne, në vetvete jemi bartës të embrionit të tij. Në fillim ai shfaqet me shumë naivitet, por shpeshherë vrullshëm në jetën e përditshme, madje dhe në vende me liri të konsiderueshme. Kjo ndodh sepse secili prej nesh shfaq mungesë tolerance, dëshmirë për dominim dhe imponim të mendimit të vet. Këtë gjë kam dashur ta shpreh tek libri “Kështu flasin budalljenjtë” sepse ka “gjeni” mendimet e të cilëve përqafohen symbyllur, por ka edhe “budallenj” të cilëve për çdo fjalë u thuhet se është budallallëk. Një mendim i tillë i lirë nuk ekziston, sepse gjithmonë ka lidhje me burimin nga vjen dhe gjithçka varet nga ai që e ka stisur atë ide.
Milan Kundera:
Pse e hedh poshtë emërtimin “disident”E hedh poshtë emërtimin “disident”, sepse nuk pranoj ta përfshij artin dhe letërsinë në një tezë të thjeshtëzuar politike. Shprehja “letërsi disidente” të shpie në politizimin prej budallai të artit, të letërsisë dhe të jetës. Librat e disidentëve nuk e meritojnë emrin “roman”, sepse janë në shërbim të një gjëje, të një të vërtete. Përsëri ky është një devijim nga realizmi socialist dhe asgjë tjetër. Në të kundërt do të isha solidar me disidentët rusë, megjithëse fati më thotë se komunizmi rus i detyrohet më shumë Ivanit të tmerrshëm sesa Marksit. Disidentët rusë luftojnë kundër demonit të historisë së tyre, përjetojnë një fat tragjik, por ai është origjinal, i tyri.... janë po aq të bindur sa gjeneralët rusë në misionin e atdheut të tyre dhe ata e urrejnë Perëndimin, atë Perëndim që i përket vendi im prej shumë kohësh.
Ezhen Jonesko:
Shekulli ynë u shndërrua në shekull ideologjieMe pasojat e veta, marksizmi rezultoi një gabim djallëzor, një punë e satanait. Në këtë mënyrë shekulli ynë u shndërrua në shekull ideologjie. Socializmi është një dështim. Çlirimi i njeriut nga socializmi ishte një dështim, por në pjesët e mia teatrale ka tema akoma më të rëndësishme, tema për të cilat nuk flitet.... Po tashmë e di se metafizika është më e rëndësishme se politika, kurse politika del në vend të dytë, sidomos që tani ajo është shndërruar në fatkeqësi për njerëzit. Arsyeja është se politikanët kërkojnë mënyrën për të dominuar mbi njerëzit gjë që është qesharake. Unë kërkoj njeriun që nuk e do politikën, por që është marrë me të.
Mario Vargas Ljosa:
Populli e do diktaturënPopulli e do diktaturën. Fakti se atij i pëlqen të jetë i poshtëruar, i ofenduar, madje edhe i trembur do të thotë se kemi shfaqje të mazohizmit... Ata që i janë kundërvënë hapur kanë qenë të detyruar ta braktisin atdheun. Unë dëshiroj të bëj një dallim: kur një intelektual është i angazhuar për shkak të një ideje që e mbron në mënyrë permanente dhe koherente, unë e respektoj. Por ajo që nuk është për t’u respektuar, ndodh kur ndonjë intelektual ndryshon qëndrimin dhe shkon andej ku ka leverdi apo shpërblime në forma të ndryshme. Për mua është oportunizëm, ose, e thënë më saktë, është cinizëm. Një intelektual i tillë, tradhton jo vetëm veten, por edhe gjithë aktivitetin intelektual dhe tregon se sa i dëmshëm mund të jetë ai për jetën kulturore.Horhe Amado: Stalini, perëndi për të cilin betohesha Për mua ashtu si dhe për shumë të tjerë të verbuar në atë kohë, Stalini ishte Perëndi për të cilin betohesha. Kur ai mbushi gjashtëdhjetë vjeç unë shkrova një tekst plot ndjenja, me një dashuri absolute. Të gjithë në atë kohë kemi qenë stalinistë, kush më shumë e kush më pak, të tërë shkrimtarët e krahut të majtë atëherë ishin stalinistë... Por ja që në Kongresin e shkrimtarëve sovjetikë, të mbajtur në vitin 1954, pëshpëritej për krimet e Stalinit. Për mua një lajm i tillë ishte kaq i dhimbshëm dhe i tmerrshëm, sa edhe sot nuk kam dëshirë ta kujtoj. Tashmë duhej të hiqja dorë nga ai besim për të cilin kisha luftuar tërë jetën me ndjenjat më fisnike. Gjithçka m’u përmbys. Stalini nuk ishte më perëndi, por një diktator.
Ismail Kadare:
Më pyesin pothuajse hapur: “Përse nuk u eliminuat?”
… Jeni shprehur se keni dashur të ndikoni në zhvillimin e ngjarjeve, pikërisht me mungesën, me zbrazëtinë që keni lënë pas vetes.
Nuk e kam braktisur Shqipërinë vetëm për faktin se isha zhgënjyer, por për të shpejtuar ngjarjet. Në kuptimin e demokracisë, e kam ditur se librat e mi “do të ndikojnë” më mirë pa mua sesa me praninë time. Me veprimin tim tek populli shqiptar dhe tek radhët e mijëra lexuesve në botë kam përhapur shpresën se do të ishte shenja e pare që një regjim totalitar do të humanizohej, nëse pranonte të bashkëjetonte me letërsinë e vërtetë. Megjithatë, me pas e kuptova se iluzioni mbetet iluzion, edhe pse kishte diçka origjinale në këtë ëndërr. Për ta shndërruar atë në një realitet konkret, duhej që këtij inkurajimi t’i jepej një dimension i ri, prandaj edhe vendosa që ajo të ishte mungesa ime. Mungesa ime, ky dimension i verbër, do ta dyfishonte ndikimin e veprës sime. Kush tjetër nuk e njeh forcën shumë të madhe të mungesës së hijes, fantazmës? Prandaj u largova. Atë që nuk munda ta arrij duke jetuar në atë realitet, mendova ta realizoj në distancë.
Ekzili juaj pati jehonë, sidomos në radhët e inteligjencës që e përjetoi tragjikisht këtë gjë. A keni të dhëna të hollësishme rreth tij?
Ditët e para pas ikjes sime ndodhi një konfuzion i përgjithshëm, sepse dezinformimi është arma më e sigurt e një regjimi totalitar. Zyrtarisht konsiderohem “tradhtar dhe armik i Shqipërisë”. Në këtë mënyrë, gazetarët menduan të bisedonin me “disidente”, por që ishin agjentë të policisë së fshehtë, të Sigurimit. Ajo i kishte pajisur me letra dhe deklarata të ndryshme në emrin tim, me të cilat nuk kam lidhje. Me qëllim që e tëra kjo të kuptohej qartë e të shthurej lëmshi, shkrova “Pranverën shqiptare”. Mendoj se largimi im ka luajtur një rol të ndjeshëm në liberalizimin e regjimit, sidoqoftë, kjo ishte e vetmja që mund të beja. Prej njëzet e pesë vjetësh shkruaj kundër diktaturës, por, me largimin tim, dëshiroja që të tërë kësaj t’i jepja një dimension konkret për hir të njerëzve që nuk lexojnë libra. Vetë kam dhënë intervista, kam shkruar letra, jam takuar me njerëz të regjimit, por tërë kësaj i duhej shtuar diçka më e fortë, diçka që t’i përngjasonte skandalit. Mua më akuzojnë përse nuk kam vepruar kështu kohë më parë
Po cili është ai shkrimtar sovjetik që ka shprehur diçka kur Stalini ishte gjallë? Hoxha vdiq në vitin 1985 dhe ishte e pamundur të hapje gojë para ngjarjeve në Lindje. Ajo do të ishte vetëvrasje dhe nuk do të gjendej asnjë gazetë që të publikonte qoftë edhe dy rreshta. Une lexoj ato që shkruan shtypi opozitar, gjë që më entuziazmon. Artikujt i kam të qartë, radikalë dhe kurajozë. Atdheu im është Shqipëria, por unë jam qytetar edhe i një atdheu tjetër, që është letërsia. Ajo për mua është më e rëndësishme dhe kjo gjë nuk duhet harruar. Fakti që tashmë në Shqipëri është përmirësuar gjendja, më ndihmon që të jetoj, kurse gjithçka tjetër është e dorës së dytë.
…Në romanin “Koncerti” përshkruani “revolucionin kulturor”, i cili e ka ndaluar Shekspirin në Kinë. Si ka qenë ndikimi i tij në Shqipëri? Diku kam lexuar se janë djegur veprat e Çehovit.
Ka pasur disa shenja, qeveria ka tentuar të bëjë presion mbi intelektualët, mbi shkrimtarët dhe i ndaloi ata të udhëtojnë jashtë vendit. Por nuk ka shkuar aq larg sa në Kine. Hoxha tentoi në këtë drejtim, sepse e dinte se kultura është e rrezikshme dhe se të tëra diktaturat e kanë frikë atë. Por në vitet ‘60 diktatura nuk e kishte kuptuar ende këtë gjë, kështu që kultura vazhdonte të zhvillohej. Pas përvojës kineze, ajo e kuptoi dhe u shpreh: “Kini kujdes nga kultura!”. Kjo gjë filloi në vitin 1967, me ndalimin e fesë dhe traditave të tjera. Ballot u ndaluan menjëherë mbas luftës. Kështu, pra, Shqipëria u bë vendi i parë ateist në botë.
Me veprat tuaja e keni bërë Shqipërinë dhe shqiptarët të njohur në të gjithë botën. Asnjë propagandë e specializuar nuk do të kishte qenë në gjendje të arrinte një rezultat të tillë. Si asnjë shkrimtar tjetër, ju ia keni shpërblyer atdheut dhe popullit tuaj.
Këtë gjë nuk e kam bërë qëllimisht, por është e qartë se kjo ka qenë dëshira ime e fshehtë. Kështu edhe ka dalë në sipërfaqe, sepse e kanë të lehtë kombet e mëdhenj e të njohur, ku edhe shkrimtari nuk e ka të vështirë të bëhet i njohur.
Në sajë të kontributit tuaj, një vend the një populli i vogël do të bëheshin dhe u bënë të njohur.
Pyetjet tuaja në raport me gazetarët e tjerë, më habisin disi. Nganjëherë pyetjet e disa gazetarëve janë të varfra, madje edhe të pandershme, të cilët gati e thonë hapur: “Përse ekzistoni ju?” Me sa duket, kjo gjë i shqetëson ata, prandaj pyesin: “A është e mundur që në një vend të tillë të vogël të ekzistojë një letërsi e mirë?”. “Po, është e mundur.” “Përse nuk jeni deklaruar kundër pushtetit?” “Kjo është e pamundur të bëhet tek ne, sepse do të kisha pushuar së qeni shkrimtar”. Ata gati sa nuk pyesin: “Po përse nuk kemi pushuar se qeni?”.
Përsa më përket mua ju keni ditur që në një vend të vogël të gjeni subjekte epike, të jashtëzakonshëm, që kanë frymëzuar me mijëra lexues në botë the kjo gjë ju nderon.
A e dini se çfarë i shqetëson ata? Fakti që unë nuk kam qenë i burgosur dhe përse nuk kam qenë i tillë. Prandaj më pyesin pothuajse hapur: “Përse nuk u eliminuat?” Atyre as që u bëhet vonë nëse një komb mund të mbetet pa letërsi!
… Në televizionin francez, në emisionin “Karakter”, keni thënë se jeni lindur dhe rritur nën diktaturë. Kur jeni bërë i ndërgjegjshëm ndaj saj?
Për herë të parë këtë e kam kuptuar kur isha student dhe konstatova se të tëra vendet komuniste ndodheshin nën diktaturë. Këtë e mora si diçka të paevitueshme, si një fat i keq, si një fatalitet. Unë e kuptova këtë fakt, por u ngushëllova se komunizmi mbulonte gjysmën e botës dhe se ky ishte fati ynë. Në atë kohë, kur isha ende student, askush nuk besonte se ndonjë ditë situata do të ndryshonte, përkundrazi, mendohej se komunizmi gjithnjë e më tepër do të zgjerohej dhe do të pushtonte tërë botën.
Për këtë arsye isha shumë i trishtuar. Por në atë kohë ndodhi diçka e pabesueshme: për t’iu shmangur fatalitetit, Shqipëria u tërhoq nga blloku socialist. Prandaj tek ne lindi njëfarë shprese, njëfarë entuziazmi, njëlloj sikur po ringjalleshim nga të vdekurit. Në kampin socialist askush nuk besonte se ishte e mundur të shkëputeshe nga Bashkimi Sovjetik. Hungarezët tentuan, por e paguan; më pas e pësoi edhe Çekosllovakia. Edhe Shqipëria ia arriti, por ky entuziazëm u zbeh shpejt, sepse këtë hap Enver Hoxha e kishte bërë jo për Shqipërinë, por për veten, për të ruajtur pushtetin e vet. Ai e kuptoi se po të qëndronte në taborin socialist, do të rrëzohej ashtu si tërë udhëheqësit e vjetër. Kjo është arsyeja përse veproi ashtu. Këto janë paradokset e historisë. Hoxha dhe Hrushovi zhvilluan një duel të vërtetë: shefi sovjetik me shefin shqiptar. Por Hoxha nuk ishte i sinqertë, kurse Hrushovi u tregua më i sinqertë. Ky i fundit e dinte se vetë ishte i sinqertë dhe se Hoxha as që e mendonte se kjo ishte e mjaftueshme për t’u ndier më superior. Por ja që doli ndryshe: Hoxha doli më superior. Përse? Hoxha nuk ishte i sinqertë, por e vërteta historike ishte në anën e tij. Hrushovi ishte i sinqertë, por e vërteta historike nuk ishte në krahun e tij. Hoxha theksonte: “Une nuk jam vasali juaj, nuk bëj pjesë në perandorinë tuaj, vendi im është i pavarur, e drejta është në anën time!”. Ç’mund të bënte në këtë rast Hrushovi? Asgjë. Ky është i vetmi akt i drejtë që Hoxha ka bërë, por edhe në këtë rast ai nuk qe i sinqertë. Përsa i përket Shqipërisë, akti qe i drejtë dhe, si një akt i tillë historik, ajo arriti të shkëputej. Por, më vonë gjithçka u bastardua, kur ramë në duart e kinezëve, madje edhe ndarja prej tyre pati ngjashmëri. Ata u afruan me Amerikën, kurse Hoxha këtë akt e konsideronte reaksionar. Por, meqë tragjedia nuk përsëritet dy herë, kësaj radhe ndarja ishte më komike e, njëkohësisht, edhe më dramatike. Pas prishjes me Bashkimin Sovjetik gjate viteve ‘60, Hoxha pyeti veten nëse Perëndimi do të interesohej për të e nëse do ta pranonin si Titon. Brozi nuk kishte kryer më pak krime se Hoxha, por Perëndimi i kishte harruar ato. Ndërkohë, Hoxha pyeste veten përse e kishin falur Titon, kurse atë jo. Kur u shkëput nga Bashkimi Sovjetik, e sidomos kur i përzuri sovjetikët nga porti i Vlorës, i cili ishte e vetmja bazë ushtarake sovjetike në Mesdhe, Hoxha kujtonte se Perëndimi do t’i thoshte: “Faleminderit Hoxha, se na shpëtove!”. Ai priste miliarda dollarë për të ekuilibruar humbjen e bazës, por askush nuk e lëvizi gishtin dhe ai u tërbua.
Ju i njihni shumë mirë marrëdhëniet midis Titos dhe Hoxhës?
Tito dhe Hoxha kanë pasur xhelozi reciproke. Tito shfaqi xhelozi ndaj Hoxhës për një çështje banale: Hoxha ishte tepër elegant.
Por edhe Tito ishte i tillë.
Ashtu është, por i tillë u bë më vonë. Kur Tito u kthye nga Rusia, ai ngjante me një muzhik të vërtetë, kurse Hoxha ishte një ish-dendy. E çuditshme është se si një ish-dendy të merrej me aktivitet komunist! Më vonë Titoja u bë shumë elegant dhe jam i bindur se Hoxha e kishte zili për njohjen e tij ndërkombëtare. Diku kam lexuar se edhe Çaushesku ishte shumë xheloz për Titon për shkak të paraqitjes së tij. Para Titos, Çaushesku dukej si një fshatar dhe armiqësia midis tyre filloi për këtë shkak, gjatë një vizite tek Titoja. Kur Elena Çaushesku pa si ishte veshur Titoja, filloi t’i bërtasë të shoqit. Nganjëherë hetuesit kërkojnë shkaqe të thella për ndonjë grindje, kur ato janë kaq të thjeshta dhe banale. I njëjtë ka qenë dhe rasti midis Maosdhe rivalit të tij, Lin Shao Ci. Ata u grindën për shkak të grave. Njëra prej tyre dinte anglisht dhe vishej bukur dhe kjo ishte e mjaftueshme për të kaluar në një tragjedi pa asnjë shkak serioz.
Marrë me shkurtime nga “Biseda në Paris” i Branka Bogavaç
Denonco këtë mesazh tek moderatorët | IP: e regjistruar
|
22 Shtator 2007 03:20
Forumi Horizont > Media dhe Politika > Politika Shqiptare > Analiza > Viti Orvellian i Ismail Kadaresë
