Regjistruar: 20/08/2004
Vendbanimi: Houston
Mesazhe: 172

Citim:

---

Po citoj ato që tha lost_soul


me fal qe po te them, por argumentat e tua nuk me duken aspak bindese..

let t'i marim me rradhe ca ceshtje...

numri i njerezve nuk percakton pasurine e gjuhes? po pse jo? kush e krijon dhe pasuron gjuhen? gjuhetaret kujton ti? po te ishte keshtu gjuhetaret duhet te kishin dale para gjuhes qe ta krijonin ate!!!!! ja pra qe njerezit krijojne gjuhen, dhe sa me shume njerez aq me shume fjale, shprehje, etj.. do te kete. Kerko njehere ne internet sa fjale te reja kane dale ne anglisht keto kohet e fundit.. dhe sa ne shqip...

E/I dashur lost_Soul,

ashtu si edhe ti, po e marr edhe une me paragrafe pergjigjen e ketij mesazhi...
Une ashtu si ti quan tingujt teknikalitete, do te quaja serish edhe numrin e njerezve. Patjeter qe jane njerezit ata qe pasurojne gjuhen, me perdorimin korrekt te saj dhe sigurisht me njohje te mire te saj. Sa per anglishten, nuk e ve fare ne dyshim pasurine e saj, por kjo nuk e ben shqipen me pak te pasur. Patjeter qe do te kete shume fjale te reja ne kete gjuhe, kjo per faktin se shumica e teknologjive e shpikjeve te reja, lindin ne Amerike qe eshte vend anglishtfoles, dhe gjithe kombet e tjera do t'i pershtasin dhe perdorin keto terma ne gjuhen e vet, por kjo nuk eshte pasuria e gjuhes. Ne pasurine e nje gjuhe, kane te bejne edhe ngjyrimet e nje fjale, qe kjo sigurisht kerkon ngritje dhe njohe te mire te saj.

e dyta.. akoma me perrallat e numrit te germave ti? po c'rendesi ka? fuqia e gjuhes matet me fjalet dhe shprehjet apo me germat?... plus qe po ta kapesh tamam shqipja ka 36 germa dhe 36 tinguj, e di ti sa tinguj ka anglishtja?? 42.. ok? fakti eshte qe shqipja thjesht perdor alfabet latin, dhe duke dashur te kete rregull te thjeshte (si shkruhet lexohet) ka shpikur ca germa duke bashkuar germa te tjera.. pse germe eshte "dh"-ja?? kjo eshte shpikje e dashur, se alfabeti latin thote qe eshte d-ja dhe l-ja.. edhe anglishtja e ka tingullin "dh" sa per ate pune

Germat per te cilat flas nuk jane perralla, por fakt. Edhe anglishtja e ka tingullin "dh" dhe shume tinguj te tjere, por kjo nuk i ndihmon shume anglishtfolesit te shqiptojne tamam nje fjale shqip. Dhe ne i detyrohemi pikerisht pasurise se ketyre tingujve qe arrijme te shqiptojme qarte, dhe drejt tingujt ne shume gjuhe te botes.

e treta.. po c'rendesi ka qe anglezet me zor i shqiptojne fjalet shqipe. kjo eshte thjesht ceshtje perspektive. po ashtu thone edhe anglezet per shqiptaret.. puna eshte qe nuk ka meter mates per kete pune dhe eshte komplet subjektive... nje anglez duke qene se eshte shume i mesuar me thekse te tjera e ka te lehte te thoje qe nje shqiptar e shqipton mire anglishten, ne ndryshim nga shqiptaret qe akoma jane ne fazen qe pellcasin syte nga habia kur degjojne nje te huaj te flase shqip..
leqe c'rendesi ka shqiptimi njehere... gjuha fare mire mund shkruhet.. ne po flasim per koncepte e dashur jo per aftesi fiziologjike

Sa per mesimin e anglishtfolesve me thekset e tjera, sinqerisht e ve ne dyshim se ata e cojne ndonjehere neper mend se pervec botes se tyre, ekziston pjesa tjeter jashte botes qe ata njohin...Mendoj se te marresh mundimin te perpiqesh, theksoj, perpiqesh, te shqiptosh emrin e nje personi tjeter tamam, tregon respekt, dhe kam mjaft rezerva ne kete drejtim per ta...Aftesite fiziologjike per te cilat flet ti, i zoterojme fale pasurise se tingujve shqip...

e katerta.. duhet ta heqim kompleksin qe kemi ndaj fjaleve te huaja.. mos kujton ti se ke shume fjale te mirefillta shqipe?? shumica te huazuara jane nder shekuj.. vetem konstrukti i gjuhes eshte ai origjinali dmth ilir-trak .bota po integrohet, bashkeveprimi me kultura te tjera po zhvillohet dhe fjale te huaja do te hyjne patjeter, sic kane hyre gjithmone.. e rendesishme eshte qe t'i marrim dhe t'i shqiperojme nqs eshte e mundur ose t'i adaptojme nqs jo. por jo t'i leme jashte..

Une as qe e ve ne dyshim numrin e fjaleve te mirefillta shqip, sic e kam theksuar edhe me pare, numrin e ketyre fjaleve nuk mund ta masesh me ato qe di ti personalisht, dhe fare mire mund te fusja edhe veten time. Do te sugjeroja te lexoje nje tregim te Kadarese, per te lexuar fjale te mirefillta shqip...
Patjeter qe do te huazojme dhe perdorimin ne gjuhen tone terma qe lindin se fundi, sepse jo rralle ato terma, emertojne nje shpikje, qe ka marre emrin e personit qe e ka kryer...

perfundimisht.. ideja dhe konceptim im eshte qe ky.
gjuha eshte protokoll komunikimi, dhe fuqia e saj matet me fuqine komunikuese qe ajo ka. germat, tingujt e te tjera si keto jane teknikalitete qe kane shume pak effekt ose aspakt ne fuqine komunikuese te gjuhes.
fuqia komunikuese e gjuhes varet nga numri i fjaleve, numri i shprehjeve, frazeologjia etj..

Jam plotesisht dakort me ty qe fuqia e gjuhes matet me fuqine e saj komunikuese; une besoj gjithashtu se ajo matet me fuqine e saj transmetuese, shpesh nje fjale transmeton me shume se sa fjali te tera...por jo cdokush eshte i afte ta beje kete gje. Kete e bejne persona qe jane njohes te mire te nje gjuhe. Dhe gjuha qe transmeton me shume nuk eshte vetem anglishtja. Sepse nese do te ishte keshtu, do te kishim vetem shkrimtare te mire amerikane, angleze dhe australiane. Dhe besoj se per kete jemi dakort qe nuk eshte keshtu. Kemi shkrimtare mjaft te mire nga shume vende te botes, qe jane perkthyer ne shume gjuhe...

nuk mund te matet nje gjuhe e folur nga 800 mije barinj dhe bujq deri para nje shekulli me nje gjuhe si anglishtja qe eshte e kultivuar ne shekuj .. ne duhet te jemi krenar qe gjuha shqipe eshte e vecante e llojit te saj dhe i ka rezistuar zhdukjes... te jemi krenar qe kemi gjuhen tone dhe jo te huazuar ose te imponuar nga ndonje popull tjeter...

---

__________________
Life is not measured by the number of breaths we
take, but by the moments that take our breath away

Denonco këtë mesazh tek moderatorët | IP: e regjistruar

Regjistruar: 11/12/2005
Vendbanimi: orders of magnitude
Mesazhe: 2692

Citim:

---

Po citoj ato që tha freeb


Sa per komentin tend per 800 mije barinj dhe bujq deri para nje shekulli, te them te drejten do te thoja vetem se eshte fatkeqesi, qe jemi pikerisht ne qe kemi kete mendim per vendin tone dhe per gjuhen tone dhe fatkeqesia jone qendron pikerisht ketu.
Gjuha shqipe nuk i rezistoi zhdukjes sepse te tjereve u erdhi keq per te, por fale shume prej atyre 800 mije barinjve te cilet pervec barinj, do te kene qene edhe te ditur, qe kane ditur rendesine e nje gjuhe dhe e ruajten ate prej asimilimit.

---

__________________
Walking the drunkard's walk...

Denonco këtë mesazh tek moderatorët | IP: e regjistruar

Regjistruar: 10/07/2006
Vendbanimi: venezia
Mesazhe: 1

jam krejt dakort...shqipja po bastardohet me fjale te huaja, ku disa i kemi adoptuar sepse na mungojne ne fjalor e disa te tjera i perdorim pa kriter, sidomos shqipetaret qe jetojne jashte shtetit si une.

Denonco këtë mesazh tek moderatorët | IP: e regjistruar

Regjistruar: 16/08/2006
Vendbanimi: Tirane
Mesazhe: 45

Nuk mendoj qe pergjigja te jepet si te vije ne mendjet tona pasi eshte nje teme dhe nje pyetje qe kerkon seriozitet. Eshte e vertete qe te ne "sidomos rinia" kane nje perdorim te theksuar te fjaleve te huaja ne fjalorin e perditshem, dhe mendoj se kjo e rrezikon "pak" shqipen. Nga ana tjeter kjo nuk eshte nje difekt, sepse askush nuk ka per qellim te perdori OK, per te zevendesuar PO te shqipes, por ama ka dhe fjale te cilat brezat e rinj nuk do ta dine se si jane thene keto fjale para se te zevendesohen me ato aktuale per ta. keto me se shumti i degjojme nga pushtetaret, te cilet per tu dukur sa me te shkolluar dhe me kulture, perdorin gjithfare fjalesh, ne vend te fjaleve shqip. gjithsesi pergjigja ime eshte e nje nxenese qe aktualisht studion gjuhe-letersi, e nuk mund te gjykoj si nje gjuhetare. mendimi i tyre do te ishte me i pranuar.

__________________
Te erdhi hareja, ngaqe gjithcka ne univers rrotullohet.
"And whomsoever Allah guides, for him there will be no misleader".

Denonco këtë mesazh tek moderatorët | IP: e regjistruar

Regjistruar: 09/07/2004
Vendbanimi: ku te dua
Mesazhe: 359

Pergezoj ujedhesen dhe disa anetare te tjere, per mendimet e qarta dhe bindese qe kane dhene per te argumentuar gjuhen shqipe , ruajtjen apo bastardimin e saj.



Sa i takon konstatimit te dhimbshem qe shqiptaret qe jetojne jashte nuk punojne me femijet e tyre per tu mesuar shqipen, eshte nje fakt i vertete.
Me duket shume pakuptim, llogjika, qe gjuha shqipen nderhyn tek gjuha e huaj, se po te ishte keshtu, te afermit tane, qe jane arratisur para 40-50 vitesh do kishin ngelur mbrapa me gjuhen e huaj per shkak se u kane mesuar shqipen femijeve, po ne fakt kjo nuk ka ndodhur.
Te afermit e mi qe jetojne prej vitesh ne france dhe Suedi e dine shqipen me mire se ata qe kane emigruar pas 90-es.

Mbeshtes mendimin se nuk eshte numri i popullsise ajo qe tregon se sa e pasur eshte nje gjuhe, absolutisht.
Anglishtja eshte gjuhe e shkences dhe teknologjise se koheve moderne, por s'eshte as me e rendesishme dhe as me e bukur se cdo lloj gjuhe tjeter qe flitet mbi toke, perfshire ketu dhe shqipen.

Rrugeve te tiranes ne vere te duket here here sikur je ne Rome apo Athine, sepse shqiptaret qe jetojne atje edhe pse vijne per pushime ketu, per p....... se ndryshe nuk e shpjegoj dot, preferojne te flasin mes tyre ne gjuhe te huaj. Shume interesante, gjykojeni vete.

__________________
Duajini prinderit nese jane njerez te mire, e nese jo, atehere, durojini.

Denonco këtë mesazh tek moderatorët | IP: e regjistruar

Regjistruar: 22/09/2004
Vendbanimi: tu bo pall ariu neper bote
Mesazhe: 3736

diellza eshte e vertet qe prinderit nuk punojne e femijet e tyre per tu mesuar gjuhen shqipe dhe kjo eshte per te ardhur keq,
kete punen e tiranes nuk e dija me vika vertet keq qe ndollin keto gjera dhe brendaa ne shqiperi
e si mund te jesh ne vendin tend dhe te flasesh gjuhe te huaj?qenkan vertet te pacipe...
ose mendoj se shume duan te shesin mend qe ja une di gjuhe te huaj ose na une jetoj ne filan vend....
ne te vertet gjuha shqipe po mer rrugen e tatpjetes

__________________
Jeta nuk pati qellimin te na bente qenie perfekte.Kushdo qofte apo pretendon te jete perfekt,s'e ka vendin ketu,por ne muze....'''

Denonco këtë mesazh tek moderatorët | IP: e regjistruar

Regjistruar: 14/09/2004
Vendbanimi: mbi kete planet
Mesazhe: 4934

Citim:

---

Po citoj ato që tha freeb


Sa per komentin tend per 800 mije barinj dhe bujq deri para nje shekulli, te them te drejten do te thoja vetem se eshte fatkeqesi, qe jemi pikerisht ne qe kemi kete mendim per vendin tone dhe per gjuhen tone dhe fatkeqesia jone qendron pikerisht ketu.
Gjuha shqipe nuk i rezistoi zhdukjes sepse te tjereve u erdhi keq per te, por fale shume prej atyre 800 mije barinjve te cilet pervec barinj, do te kene qene edhe te ditur, qe kane ditur rendesine e nje gjuhe dhe e ruajten ate prej asimilimit.

---

Denonco këtë mesazh tek moderatorët | IP: e regjistruar

Regjistruar: 14/09/2004
Vendbanimi: mbi kete planet
Mesazhe: 4934

Citim:

---

Po citoj ato që tha football
Mendoj se gjuhe te pasura mund te konsiderohen vetem gjuhet e vjetra dhe ne keto gjuhe nuk e fus kurre anglishten. Po, mund te fus kinezcen, arabishten, latinishten apo greqishten e vjeter dhe ate ilirishte, por kurresesi anglishten.

---

Modifikuar nga kontinenti datë 17/11/2006 ora 09:49

Denonco këtë mesazh tek moderatorët | IP: e regjistruar

Regjistruar: 10/05/2003
Vendbanimi: Shqipëri
Mesazhe: 190

GJUHA SHQIPE PO PËSON DEFORMIME TË SHUMTA

Këto vitet e tranzicionit gjuha shqipe ka pësuar deformime të llojllojshme. Një "kontribut" në këtë drejtim kanë dhënë dhe japin shumë politikanë, qeveritarë e gazetarë të medias së shkruar dhe elektronike, që nuk kanë kulturë të mjaftueshme gjuhësore, për të mos folur për pamjaftueshmëri të kulturës së përgjithshme. Në këtë artikull do të mundohemi që me anë ca shembujsh të thjeshtë, të tregojmë disa nga llojet e deformimeve që hasen më shpesh.
Një nga deformimet më të rëndomta është përdorimi pa nevojë e, madje disa herë edhe në mënyrë të gabuar, i një numri të madh fjalësh të huaja, të tilla si "implementim" (në vend të "zbatim", "futje", "vënie në jetë"), "impakt" (në vend të "ndikim"), "surprizohem" (në vend të "befasohem"), "konsideroj" (në vend të "marr parasysh"; p.sh.: "e konsideroj këtë fakt", në vend të "e marr parasysh këtë fakt"), "anunçoj" në vend të "njoftoj" ("lajmëroj", "kumtoj", "shpall", sipas rastit), "impresion" në vend të "përshtypje" ("mbresë"), "previzion" në vend të "parashikim", "dipendohet" në vend të "varet", "resurse" në vend të "burime", "trend" në vend të "prirje" (p.sh.: prirjet e zhvillimit të vendit), "të detajshme" në vend të "të hollësishme", "në mënyrë frekuente" në vend të "shpesh" ("shpeshherë"), "agravim" në vend të "rëndim" (i gjendjes, sëmundjes) etj. etj. Madje disa herë renditen njëra pas tjetrës në të njëjtën fjali fjala shqipe me të huajën përgjegjëse; p.sh. thuhet "një ndikim dhe një influencë", apo "një përvojë dhe një eksperiencë" etj.
Disa fjalë të huaja që kanë hyrë në gjuhën shqipe shqiptohen gabim. P.sh. thuhet "martenitet" në vend të "maternitet" (amësi, lindje, shtëpi lindjeje), "infakt" apo "infrakt" në vend të "infarkt" (mbyllje e enëve të gjakut), "boljer" apo edhe "buljer" në vend të "boiler" (zierës apo ngrohës uji), "andresë" në vend të "adresë", "ventratë" në vend të "vetratë" ("xhamllëk"), "prespektivë" në vend të "perspektivë" etj.
Disa fjalë që kanë hyrë në gjuhën shqipe dhe që kanë një g të ndjekur nga një e ose i, gabimisht shkruhen me xh ose me g, në vend që të shkruhen me gj, sipas shqipes standarde. Kështu shkruhet "dixhital" në vend të "digjital" (shifror), "axhenda" në vend të "agjenda" dhe "gen" në vend të "gjen", kur shkenca përkatëse shkruhet "gjenetika".
Ndonjë fjalë e huaj përkthehet edhe gabim. Kështu, fjala angleze "approach" shpesh përkthehet "përqasje", që do të thotë "krahasim", në vend të "qasje", që në kuptimin kryesor do të thotë "mënyra si bëhet diçka; nga kapet diçka për ta bërë a për ta zgjidhur". Disa herë fjala "avantazh" në vend që të shqipërohet "epërsi", përkthehet gabimisht "përparësi" (që është sinonim i "prioritet"-it).
Një deformim tjetër është përdorimi i një fjale në vend të një tjetre, me kuptim të afërt, por jo të njëjtë. Kështu, dëgjojmë këto kohët e fundit të thuhet e të shkruhet që "u inaugurua" (në vend të "u përurua") busti i nënë Terezës apo ai i Lasgush Poradecit, kur ato janë shtatore (statuja). Ndodh edhe më keq, kur në një artikull gazete përdoren të dy termat për të njëjtin objekt skulpturor. Po t'u referohemi fjalorëve, busti është një skulpturë që paraqet pjesën e sipërme të trupit të njeriut që nga mesi e lart ose kokën dhe një pjesë të kraharorit dhe jo të gjithë trupin, si shtatorja. Një gabim i të njëjtit lloj bëhet në disa reklama televizive, kur flitet për lavaman (duarlarëse) dhe paraqitet lavapjatë (pjatalarëse).
Shumë njerëz ngatërrojnë fjalë të afërta nga ana fonetike, por krejtësisht të ndryshme nga ana kuptimore, si: adaptoj (përshtat) dhe adoptoj (1. birësoj; 2. pranoj; p.sh., një rezolutë, një vendim etj.); stimuloj (nxit) dhe simuloj (shtirem); mëshiroj (ndjej mëshirë për dikë, i fal gabimin) dhe mishëroj (shpreh diçka në trajtë konkrete, e trupëzoj: p.sh. mishëroj në art një ide); mostër (gjedhe; p.sh.: mostër gjaku, dheu, minerali, stofi etj.) dhe monstër (përbindësh); njësoj (bashkoj në një të vetme, unifikoj) dhe njehsoj (llogarit, bëj veprime me numra); afroj (e çoj më afër, më pranë) dhe ofroj (bëj ofertë, propozoj; p.sh. ofroj një çmim, një mundësi etj. dhe jo afroj…); klimatike (që ka të bëjë me klimën; p.sh.: kushtet klimatike) dhe klimaterike (që ka klimë të mirë për shëndetin; p.sh.: vend klimaterik apo qendër klimaterike), "përshkoj" (kaloj nga njëra anë në tjetrën etj.) dhe "përshkruaj" ( paraqit me shkrim a me gojë tipare, dukuri a rrethana të ndryshme) etj. etj.
Për shkak të gabimeve të tilla, disa herë bëhen përkthime të gabuara të disa fjalëve të ndonjë gjuhe të huaj. P.sh., në italisht karboni si element quhet carbonio, kurse qymyri carbone. Duke i ngatërruar këto dy fjalë, rëndom dëgjojmë në emisionet e lajmeve që të thuhet "minierë karboni", në vend të "minierë qymyri".
Një gabim që bëhet shpesh, sidomos nga gazetarët, është që disa fjalëve të huaja, që kanë hyrë në shqip me një a dy valenca gjuhësore, u jepen edhe valenca të tjera, si në gjuhët e huaja. Përshembull, termi "argument" në gjuhën shqipe ka si kuptim kryesor "një arsyetim që përdoret për të vërtetuar ose për të kundërshtuar një mendim", mirëpo, nën ndikimin e disa gjuhëve të tjera, në shumë emisione lajmesh thuhet që "kalojmë në një argument tjetër", kur duhet të thuhet që "kalojmë në një temë tjetër". Po kështu, fjala "develop" përkthehet nga anglishtja pothuajse gjithmonë "zhvillim", kur ajo, sipas rastit e rrethanave, duhet të përkthehet edhe me disa fjalë të tjera, si "hartoj" (një program, një projekt etj.), "shtjelloj" (një temë, një mendim), "përsos" (diçka), "përhap" (një sëmundje a epidemi), "shfrytëzoj" (një minierë), "sqaroj", "zbuloj" a "bëj të qartë" (një fakt) etj.
Disa fjalëve nganjëherë u shtohen "bishta", si, p.sh., thuhet "Yzberisht", në vend të "Yzberish" apo "garazhd", në vend të "garazh" (siç duket ngatërrohet garazhi me grazhdin). Fjalëve të tjera u shtohet ndonjë shkronjë në mes, si, p.sh., fjalës "zviceran" i shtohet një "i" dhe ajo shqiptohet dhe shkruhet gabimisht "zvicerian".
Në fjalë të tjera zëvendësohet një shkronjë me një tjetër (r me l, d me t, i me e, e me i, e me a, o me a, c me ç etj.). Përshembull: shkruhet e thuhet "albitër" në vend të "arbitër", "dakort" (në akord) në vend të "dakord", "eleminim" në vend të "eliminim", "energjitike" në vend të "energjetike", "dokumenta" në vend të "dokumente", "denancim" në vend të "denoncim", "çertifikatë" në vend të "certifikatë", "proçes" në vend të "proces", "koefiçient" në vend të "koeficient", "difekt" në vend të "defekt" (d-efekt) etj. Te mjaft emra njerëzish i-ja zëvendësohet me j, si, p.sh., shkruhet "Arjan" në vend të "Arian", "Marjana" në vend të "Mariana" etj.
Gabime të shumta bëhen në lidhje me gjinitë e emrave. Dihet se disa klasa emrash mashkullorë e ndërrojnë gjininë në shumës dhe që përcaktorët (mbiemrat dhe përemrat) që i shoqërojnë, në shumës vihen në gjininë femërore. Emra të tillë janë ata që e bëjnë shumësin me prapashtesat "e" dhe "ra". Mirëpo shpesh dëgjojmë, p.sh., që të thuhet "talente të rinj", "shkrime të tjerë", "personazhe publikë", "shira të rrëmbyeshëm", "këta tre male të lartë", në vend të "talente të reja", "shkrime të tjera", "personazhe publike", "shira të rrëmbyeshme", "këto tri male të larta", përkatësisht. Nga ana tjetër, u ndërrohet në mënyrë të gabuar gjinia përcaktorëve të disa emrave mashkullorë që nuk përfshihen në dy klasat e më sipërme. Kështu, thuhet "këto tituj", "ato burra", "këto politikanë", "lekë të reja", "objektiva të qarta" etj., kur duhet të thuhet "këta tituj", "ata burra", "këta politikanë", "lekë të rinj", "objektiva të qartë". Një gabim i ngjashëm bëhet me fjalën "element", e cila shumësin zakonisht e bën me "e", me përjashtim të rasteve kur flitet për njerëz, në të cilat e bën me "ë". Pra, duhet të thuhet, p.sh., që "janë kapur disa elementë të rrezikshëm kriminalë", por, nga ana tjetër, që "karboni dhe squfuri janë elemente kimike". Mirëpo rëndom vihen re përdorime të gabuara, madje edhe të përcaktorëve që e shoqërojnë emrin element në shumës (p.sh., "këto" në vend të "këta" e ansasjelltas). Shmangie në lidhje me gjininë vërehet edhe në përdorimin e përemrin pronor "ynë", që shoqëron emrat e gjinisë mashkullore. Ai pothuajse është hequr nga përdorimi, ngaqë shumica e njerëzve thonë "populli jonë", "vendi jonë", në vend të "populli ynë", "vendi ynë" etj.
Gabime bëhen edhe me përdorimin e ndajfoljes "sepse". Rëndom përdoret togfjalëshi "për arsye sepse", kur duhet thënë "për arsye se", togfjalësh që është i barabartë me "sepse". Pra duhet thënë, p.sh., "nuk erdha sepse…" ose, që është njësoj, "nuk erdha për arsye se…" dhe jo "nuk erdha për arsye sepse…". Po kështu, nuk duhet përdorur togfjalëshi "për faktin sepse", po ai "për faktin se". Me ndajfoljen "sepse" rëndom bëhet edhe një gabim tjetër. P.sh., për të lajmëruar mosardhjen thuhet: "ju njoftoj sepse nuk do të vij", kur duhet thënë: "ju njoftoj se nuk do të vij".
Shpesh herë vihet re një përdorim i gabuar i apostrofit në trajtat e shkurtra të përbëra të përemrave. Kështu, shkruhen gabimisht pa apostrof "t'i" dhe "t'u" (t'i them atij, t'u them atyre) dhe po gabimisht shkruhen me apostrof "ma" dhe "ta" (ma dhe, ta dhashë). Në shkrimin e trajtave të shkurtra të përbëra të vetës së tretë bëhet një gabim tjetër: në vend të i-së përdoret j-ja ose kjo shtohet. P.sh., shkruhet "ja dhashë", në vend të "ia dhashë" (atij), "jua dhashë", në vend të "ua dhashë" (atyre) etj.
Parregullsi vërehet edhe në përdorimin e përemrit "kush", i cili duhet të përdoret vetëm për njerëz e jo për sende, i pa shoqëruar me emra dhe vetëm në numrin njëjës. P.sh., duhet pyetur "kush e shkroi?", duke kuptuar një njeri dhe jo "kush gazetë e shkroi", po "cila gazetë e shkroi"; duhet shkruar "cili faktor ndikoi" dhe jo "kush faktor ndikoi" etj.
Ngatërrohen në të shkruar dhe numrat arabë (1,2,3..) dhe romakë (I,II,III…). Numrat arabë duhen shkruar me nyje të përparme dhe me mbaresë, kurse numrat romakë pa to, (p.sh.: Kreu i 2-të ose Kreu II), mirëpo nganjëherë ndeshim që të shkruhet: Kreu i II-të ose Kreu i II etj.
Te deformimet që i bëhen gjuhës shqipe mund të ndalet gjatë, pasi ato janë të shumta dhe janë vënë në dukje në mjaft shkrime nga specialistët e gjuhës. Fakti që deformimet bëhen me shumicë edhe nga njerëzit publikë, që supozohet të kenë një nivel të lartë kulturor, tregon se kultura gjuhësore te ne është përgjithësisht e nivelit të ulët, gjë që kërkon vëmendje dhe masa nga ana e organeve dhe e institucioneve përkatëse, duke filluar nga ato arsimore. Nga ana tjetër, edhe vetë personat publikë (dhe jo vetëm këta), sidomos gazetarët, duhet të bëjnë përpjekje vetjake për rritjen e kulturës së tyre gjuhësore, duke e quajtur atë si pjesë përbërëse të kulturës profesionale. Në këtë mes nuk duhet harruar që gjuha është një nga tiparet themelore të identitetit kombëtar.

Prof. Dr. Pajtim BEJTJA

Denonco këtë mesazh tek moderatorët | IP: e regjistruar

Regjistruar: 01/11/2005
Vendbanimi: Ujëdhesa "Monte Kristo"
Mesazhe: 96

Tonia, te falenderoj jashte mase per sjelljen e ketij artikulli ne kete teme te forumit. Ky artikull sjell disa nga shembujt me tipike te gabimeve qe behen. Shpresoj qe ta lexojne sa me shume nga ata qe mendojne se mjafton te jesh shqiptar per te folur shqip, sidomos kategoria e politikaneve dhe e gazetareve.

Denonco këtë mesazh tek moderatorët | IP: e regjistruar