Ami-
Anëtar Aktiv
Regjistruar: 19/12/2002
Vendbanimi: Venezia
Mesazhe: 569
|
Artikull nga i madhi Artan Fuga tek gazeta Standart
Ka pothuajse një vit që shtëpia jonë e përbashkët, Shqipëria, po harxhon energji të pashoqe rreth një konflikti politik, i cili nisi gradualisht me kundërshtime ndaj rezultatit të zgjedhjeve të kaluara parlamentare në zona të veçanta, pastaj u përhap, vazhdoi me bojkote parlamentare, grevë urie, lëvizje mosbindjeje civile nëpër rrugët e kombit, falë Zotit, jo të ndjekura nga masa njerëzish, dhe sot, ecejake me ndërmjetës të huaj, përpjekje të Presidentit të Republikës për ta lehtësuar zgjidhjen dhe tani nga një debat politik i dështuar midis dy krahëve të politikës shqiptare, pa gjetur asnjë zgjidhje.
Po na cenohen interesat kombëtare në planin e integrimit evropian.
Patëm në faza latente përplasje fizike të grupeve të qytetarëve me forcat e rendit që janë shumë të rrezikshme.
Po na bjerret fuqia ekonomike dhe morale në raport me vendet fqinje.
Kemi ngelur pas në përpilimin dhe futjen në fuqi të ligjeve të reja të mira, sepse deputetët harxhojnë kohën e tyre jo për atë punë që ne si qytetarë i paguajmë, të bëjnë ligje të mira në radhë të parë, e kanë më kollaj të jenë tribunë popullorë nëpër media dhe sheshe publike, që është puna më e lehtë e një politikani dhe oratori publik.
Po humbasim besueshmërinë për të qenë një vend i sigurt për investime nga jashtë, sepse investitori i huaj, gjëja e parë që bën, është të masë stabilitetin politik të një vendi.
Nuk po arrijmë të kemi një administratë të përkryer qendrore dhe në pushtetin lokal, sepse kur kibernetika politike e sistemit është e bllokuar, burokrati i mesëm dhe i vogël e braktis punën, bën sikur punon dhe kjo bie mbi supet e qytetarit.
Opinioni publik nuk po merret me gjëra themeltare të progresit, sepse media dhe hapësira publike e diskutimit është bllokuar nga një debat politiko-politikan mbi një çështje pa zgjidhje juridike: "T'i hapim apo mos t'i hapim kutitë?"
Vallë e dinë analistët dhe politikanë të ndryshëm kaq naivë opinionin e ditur publik të vendit, qoftë edhe atë pjesë ku futen ata që marrin mundimin akoma t'u hedhin një sy ligjeve tona, kaq naivë i dinë intelektualët, sa të mendojnë se këta të fundit nuk e kanë fare të qartë se pyetja: T'i hapim ose jo kutitë? - është një pyetje kurth, një paradoks logjiko-juridik, prandaj pa zgjidhje.
Logjicieni i njohur anglez, Bertrand Russell, disa dekada më parë, shkëlqeu edhe sepse tha që synimi i dijes njerëzore nuk është thjesht të gjejë përgjigje ndaj pyetjeve që shtrohen, por të arrijë të shtrojë ato pyetje që duhen, me një fjalë të evitojë pyetjet që nuk kanë përgjigje. Të shtrosh pyetje që nuk kanë përgjigje është gjëja më e lodhshme dhe pa rendiment në rrugën e arsyetimit shkencor, juridik dhe politik. Mijëra vjet ka kaluar njerëzimi duke shtruar pyetje të gabuara ose pyetje të cilat nuk kanë zgjidhje. Pyetjet që nuk kanë përgjigje, është e mira të mos shtrohen fare.
Por, kështu është në shkencë, porse ndoshta në politikë qenka ndryshe.
Pa fund, kriza e tanishme politike ka kërkuar energji mendore, ka ngrënë kohën e çmuar të jetës së mijëra shqiptarëve që nëpër shtëpi, rrugë, biseda miqsh harxhojnë kohën e tyre, jetën e tyre, rreth një pyetjeje pa produktivitet: Të hapen apo të mos hapen kutitë?
Të hapen! Po, atëherë shkelet kuadri ligjor i vendit, pra shkaktohet një dëm edhe më i madh sesa dëmi i mundshëm për t'u riparuar.
Të mos hapen! Po atëherë si do të pranojmë rezultate zgjedhjesh të kontestuara? Ka pasur parregullsi që i kanë pranuar edhe operatorët dhe vëzhguesit ndërkombëtarë.
Ja pra, një pyetje pa zgjidhje rreth së cilës po vërtitemi kot si komb.
Ata intelektualë që firmosën peticionin për të ndalur grevën e urisë, u anatemuan, u fyen, u përdhosën me fjalë të pamerituara. Por, intelektuali prandaj është i tillë, sepse ai duron, e duron fjalën dhe brenda botës së vet nuk bën tjetër veçse vazhdon të ndërtojë. Përmbajtjen e peticionit të tyre e lexova përtej rreshtave që ishin shkruar. Nuk ishte fjala te greva e urisë, sepse çdo njeri që vuan, qoftë edhe për hir të diçkaje që ndofta nuk ka të bëjë me një rrugë të drejtë veprimi, meriton respekt për aq sa vuan, pa i dhënë të drejtë medoemos për atë që kërkon. Ajo që lexova, ishte më shumë, pikërisht e lidhur me atë se intelektualët nuk janë aq naivë sa i kujtojnë, shërbëtorë të qeses me para, sikurse u trajtuan, dhe e dinë se po shtrohet një dilemë pa zgjidhje.
T’i hapim kutitë me kompromis politik apo sipas ligjit?
Pyetje e kotë, sepse pa zgjidhje, pa përgjigje.
Po të bëjmë kompromis jashtë kuadrit ligjor, ai kompromis politik vendos paqen politike, por shkatërron edhe një herë tjetër kuadrin juridik të vendit.
Po të kërkojmë vetëm zgjidhje juridike, do të jetojmë me konflikt politik, pra ligja bëhet e paefektshme praktikisht.
Ka më se një vit që kombi dhe shoqëria nëpërmjet një aparati gjigand propagandistik, nëpërmjet militantësh të sinqertë, por edhe individësh që prej mercenarizimit të tyre dhe hedhjes benzinë mbi një pyetje të gabuar e fitojnë paq jetën nëpër studio televizive dhe faqe gazetash, është zhytur në një paradoks logjik, gjëja më absurde në botë, dhe po përpiqen më kot t'i japin zgjidhje një problemi, një pyetjeje që në bazë të logjikës njerëzore, logjikës aristoteliane, kantiane a çdo racionalizmi të mundshëm logjiko-juridik, është pa zgjidhje.
Jemi futur në këtë rrugë, ndërkaq ka ardhur koha që të kuptohet se jemi brenda një konflikti pa zgjidhje logjike, jemi futur në një Rrotë Mundimi, të cilën sado ta rrotullosh, ajo nuk ndalon kurrë dhe të tërheq me vete pafundësisht, meqë rrotullohet nga vuajtjet e atij që ajo rrotullon.
Pyetjet pa zgjidhje janë të kota dhe të gjithë interesohen që ato të evitohen në kërkimin shkencor, kurse në politikë ka një ndryshim për të cilin ia vlen të harxhojmë pak kohën e lexuesit tonë.
Shqipëria ka një nivel të ulët të konfliktit shoqëror. Kjo është ana më e fortë e vendit tonë. Ky është superioriteti i kësaj shoqërie në krahasim me vendet e tjera të Ballkanit dhe ndofta edhe më gjerë. Ai apo ajo që nuk e sheh dot këtë, që nuk e konstaton, fatkeqësisht nuk ka pasur mundësi ta krahasojë praktikisht vendin e vet me vende dhe shoqëri të tjera. Me një fjalë, nuk e di se ku jeton.
Cilat janë konfliktet e sotme në botën moderne?
Le të numërojmë disa prej tyre.
Konflikti etnik. Le të mos e shqyrtojmë me themel, sepse nuk është vendi dhe as koha. Por, dihet që vendet ballkanike kanë vuajtur dhe vazhdojnë të vuajnë nga rivalitete etnike, nga tensione etnike të ndryshme. Shqipëria nuk e ka këtë problem të madh që e kanë shumë vende të tjera që nuk po i përmend me emër. Jo sepse minoritetet etnike kanë të drejta më shumë te ne sesa në disa nga vendet e zhvilluara që kanë një model multikulturor shumë më të përparuar sesa ky yni. Por, ka disa arsye historike që e bëjnë shoqërinë shqiptare një vend ku tensionet kolektive etnike të mbesin krejt latente. Kur shtypi njoftoi para disa javësh se disa sipërmarrës gjoja me origjinë nga komuniteti grek kishin bllokuar një rrugë nacionale sepse shprehnin revoltë kundër taksave, të gjithë qeshën sepse e kuptonin se ishte një fantazi e medias dhe një manipulim politik i trashë.
Konflikti fetar. Shpeshherë edhe ky konflikt bashkëshoqëron atë etnik, sepse midis etnicitetit dhe religjiozitetit ndodh që të ketë edhe mbivendosje. Tensione në planin fetar ka sot jo vetëm në Lindjen e Mesme dhe të Afërme, jo vetëm në republika ruse, por edhe në zona urbane perëndimore. Kurse në Shqipëri, dihet prej të gjithëve, se tensioni fetar është pothuajse i paqenë. Edhe një herë, jo sepse ne jemi kaq të edukuar me shpirtin e tolerancës, jo se kemi ndonjë edukatë fetare kushedi çë, por sepse kështu na e ka sjellë historia, na e ka bërë dhuratë historia, shqiptarët e mençur që kanë qenë stërgjyshërit, gjyshërit dhe prindërit tanë, të të gjithëve.
Konflikti regjional. As ky nuk gjen shprehje të artikuluar në politikën tonë. Sigurisht ka diferenca të theksuara mes zonave malore dhe zonave urbane, midis Jugut dhe Veriut, mes fshatit dhe qytetit. Mirëpo, megjithatë nuk ka parti mbi baza krahinore. Deputetë të krahëve të ndryshme gjenden në krahina krejt me fizionomi kulturore dhe ekonomike të dallueshme prej njëra-tjetrës. Jo se kemi një ide kombëtare më të zhvilluar se të shumë popujve të tjerë evropianë, por ja që kështu na e ka sjellë historia. Qindra mijëra banorë u shpërngulën nga territore të ndryshme për të ardhur në zonat urbane, shumica edhe u vendos në mënyrë joformale atje, megjithatë nuk pati konflikte kolektive midis pritësve dhe të ardhurve. Dhe kjo ndodh sot në një botë kur partitë regjionaliste po dallohen në hapësirat politike me një program dhe të folur shpeshherë edhe ekstremist dhe bile shkëputës nga trungu i kombit.
Konflikti social. Është rritur si tregues në Perëndim edhe si pasojë e krizës që po kalon bota. Por, në Shqipëri, nuk po ndodh si në Greqi, ta zëmë, ku ndeshjet klasore apo me baza ekonomike bllokojnë jetën sociale të vendit. Nuk është shpesh një shenjë pozitive që ndërgjegjja e luftës sociale në planin ekonomik të mos jetë e zhvilluar. Jo se shqiptarët nuk pyesin për interesin e tyre ekonomik, por sepse shpesh kështu e ka sjellë historia që ata të reagojnë më pak në këtë plan. Sindikatat janë të dobëta. Edhe për një mijë arsye të tjera. Edhe 1 Majin, për shkaqe iluzore, më shumë ende e quajmë festë popullore sesa ditë që simbolizon një mobilizim punëtor kundër ekzagjerimeve të kapitalit që nuk mungojnë, por janë krejt të dukshme, edhe në Shqipëri.
Asnjë konflikt gjeopolitik, sepse Shqipëria ka luajtur rolin e një faktori paqeje. Ndërkohë që Maqedonia ka probleme me emrin e saj me Greqinë, Serbia i detyrohet Bashkimit Evropian etj.
Nga të gjitha këto aspekte, pa qenë aspak një parajsë, aspak një meritë thjesht dhe vetëm e shqiptarëve të këtij brezi, aspak një vend pa halle të mëdha, Shqipëria është aktualisht e privilegjuar në një plan shumë të rëndësishëm. Ajo nuk brehet nga konflikte shoqërore kolektive sikurse njohin vende fqinje apo vende shumë më të zhvilluara sesa ajo në Evropë. Është, besoj, avantazhi më i madh që ne kemi aktualisht dhe që do të ishte dëm po ta linim mënjanë.
Ke qejf ta qeverisësh!
Mirëpo, nëse konflikti social i shumëllojshëm nuk ekziston, ai duhet shpikur, ndofta gjykon ndokush.
Politika që duhet të ishte artikuluesja e këtyre konflikteve të munguara në planin kolektiv, administruesja e tyre, zbutësja e tyre, pra duke mos pasur punë, prodhon vetë ajo konflikte.
Vetë politika brenda saj ka njëzet vjet që është konfliktuale. Sot, në vend të administrojë konflikte sociale kolektive të munguara, fatmirësisht të munguara, politika prodhon brenda saj konflikte procedurale, ngre probleme pa zgjidhje dhe që prej andej tenton të projektojë konfliktualitetin e vet të brendshëm mbi gjithë shoqërinë. Të prodhojë konflikte ekonomike, kulturore, krahinore etj.
Konflikti i sotëm procedural po zëvendëson të gjitha konfliktet e tjera kolektive pothuajse të munguara ose latente.
Administruesja e konflikteve bëhet burim konflikti.
Situata është kthyer përmbys.
Taksapaguesit e mbajnë financiarisht politikën si instrument i tyre për paqtimin e shoqërisë, kurse politika bëhet burim i konfliktit shoqëror. Raporti mes qytetarit dhe politikës është kthyer përmbys. Në vend që qytetari t'u kërkojë llogari politikanëve se përse bëhen burim konfliktualitetesh, është politika shpeshherë që i kërkon llogari qytetarit se përse nuk bëhet edhe ai mashë dhe mbështetës i konfliktit politik.
Gjithçka është kthyer përmbys.
Politika po e gjeneron këtë konflikt të brendshëm të saj për më tepër duke shtruar çështje pa zgjidhje dhe parimisht pa përgjigje. Kjo do të thotë zvarritje e pafund e problemit, që vazhdon prej një viti. Jo më kot. Ai mund të vazhdojë edhe dy mijë vjet. Por, në këtë rast, nuk humbasin politikanët, sepse ata me politikë merren, humbasin qytetarët që e shohin se politikanët e tyre, ligjvënësit në radhë të parë, nuk merren me dosjet voluminoze të ligjeve dhe teksteve ligjore, po debatojnë për çështje krejt të thjeshta dhe që mund të zgjidhen ndryshe, mjafton që çështja të shtrohet si duhet.
Por, ja që politikës iu dashka ky konflikt pa zgjidhje, mbështetur në një pyetje pa përgjigje.
T'i hapim ose jo kutitë?
T'i hapim sipas ligjit apo sipas kuadrit
juridik në fuqi?
Pyetje pa përgjigje.
Përse një pjesë e politikës së paku, në mos e gjitha, e dëshiron këtë konflikt permanent pa fund? Ka shumë arsye.
Artikulimi i politikës nëpërmjet "hap - mos hap kutitë" është shumë më i lehtë sesa ushtrimi i aktivitetit ligjvënës nëpërmjet uljes së kurrizit mbi dosje prej qindra e qindra faqesh për të konceptuar ligje të mira. Është shumë më e vështirë të ulesh në tavolinën e punës sesa të bësh politikë te tarracat e “Rognerit”, “Sheratonit”, duke pranuar e refuzuar pyetje të kota gazetarësh.
Po kështu, politika si akt krijues hapjeje horizontesh të reja kërkon liri dhe mundësi ekonomike për të vepruar, ndërkaq këto horizonte shpesh janë fiksuar nga donatorët dhe qendrat financiare ndërkombëtare.
Po kështu, për efekte fushatash elektorale, në vend të premtimeve të munguara, është më lehtë të mobilizohet elektorati, duke e organizuar atë pas çështjeve që kanë të bëjnë me gjëra më të prekshme dhe më lehtësisht të kuptueshme sikurse është çështja e kutive.
Dhe pastaj, ky konflikt politik më tepër procedural, i prodhuar nga një kod elektoral konsensual, krejt i mangët, ky konflikt gjuhësor-normativ që ka prodhuar dyshime, e më pas krizë politike, ky konflikt që zëvendëson të gjitha konfliktet e tjera të munguara në Shqipëri, mjafton për ta vonuar integrimin evropian të vendit, duke i treguar me gisht shqiptarët si qenie që nuk dinë megjithatë të qeverisin.
E megjithatë, kritiku i këtyre analizave do të thotë: Pse, çështje e vogël të duket ruajtja e votës dhe ndershmëria e zgjedhjeve?
Absolutisht jo. Është një çështje e madhe dhe shumë qendrore. Aq më tepër që sikurse jam shprehur në kohën kur hynte në fuqi Kodi i sotëm Elektoral, instancat e numërimit të votave nuk kishin besueshmëri, sepse ishin të përbëra me militantë. Të gjithë ata duan të fitojë partia e tyre, prandaj janë pak të besueshëm. Kanë konflikt interesi me detyrën që kanë marrë përsipër, ndonëse mund të kenë qenë shumë të ndershëm në punën e tyre.
Jam i bindur se po të hapeshin kutitë e votimit, do të ketë deputetë nga të gjitha krahët që do të gjendeshin në vështirësi.
Por, çfarë rëndësie ka bindja ime personale?
Unë mund të kem bindjen se dikush është grabitës, por sa kohë që gjykata atë e ka nxjerrë të pafajshëm, jam i detyruar ta konsideroj dhe ta trajtoj si të tillë. Po kështu, mund të them se dikush është i pafajshëm, megjithatë nuk jam në gjendje ta nxjerr atë nga burgu, sa kohë që një trup gjykues e ka dënuar me burgim.
E vërteta në një shtet ligjor, e vërteta zyrtare është juridike dhe jo bruto. Bile, shteti ligjor ky është: Midis një të vërtete që nuk e ka bindur dot fatkeqësisht trupin gjykues dhe një gjysmë të vërtete që është shpallur si e vërtetë nga gjykata, është kjo e fundit që respektohet dhe që ka fuqi zyrtare vepruese. Përndryshe, do të na duhej të vendosnim dyshime për çdo vendim gjyqësor.
Edhe nëse për një gjykim sillen prova të tjera, edhe ato përsëri vlerësohen në rrugë gjyqësore. Por, si t'ia bëjmë që deputetët tanë kur aprovuan së bashku Kodin e sotëm Zgjedhor vunë në fuqi normën, sipas së cilës, pas vendimit të gjykatës, Kolegjit Zgjedhor, çështja e zgjedhjeve dhe e rezultatit të tyre konsiderohej e mbyllur përfundimisht dhe afatet e shqyrtimit të ankimimeve pas një kohe përmbylleshin tërësisht.
Vetë deputetët e mbyllën atë që sot mund të ishte një rrugë ligjore për të riverifikuar rezultatet e votimit të 28 qershorit. Se përse e bënë me konsensus në atë kohë, këtë gjë mund ta dinë vetë ata. Ndofta me idenë që ai që fiton, fiton si fiton, s'ka vend më pastaj t'i vihet hija e dyshimit në fitore. Ndofta të dyja palët gjykonin se do të fitonin, pra të dyja palët në atë kohë nuk dëshironin të shqetësoheshin nga humbësit pasi të kishin fituar.
Fatkeqësisht, edhe shteti ligjor, demokracia e mbështetur mbi të drejtën, ka kufizimet e veta.
Janë të pashmangshme.
Duhej përfituar për të bërë një ligj të mirë elektoral atëherë kur ai hyri në fuqi. Në atë kohë duhej të bëhej një ligj evropian, sepse ky yni nuk i ngjan fare ligjeve elektorale perëndimore. Duhej luftuar për ta mbrojtur votën gjatë ditës së zgjedhjeve, sepse më vonë do të ishte shumë vonë. Do të duhej të luftohej në gjykatë sipas normave ligjore që ishin përcaktuar edhe nga deputetët e shumicës dhe ata të pakicës parlamentare, sepse më vonë do të ishte shumë vonë.
Sepse tani, në fakt, rrugët ligjore janë të mbyllura.
Kush do t'i rinumërojë votat kur ligja këtë detyrë ua ngarkon vetëm dhe ekskluzivisht komisioneve zgjedhore?
Kush do të marrë në shqyrtim gjyqësor ankimimet kur afatet kanë përfunduar dhe për më tepër vetë gjykata e ndërtuar për këtë qëllim nuk funksionon dot më?
Ja dilema pa zgjidhje për një mendje normale njeriu.
Juridikisht, kutitë nuk hapen dot për të rinumëruar fletët e votimit.
Politikisht, pra, me konsensus politik, kjo mund të bëhet, por gjithmonë duke mos qenë në përputhje me kuadrin ligjor në fuqi.
Jemi në një dilemë pa fund.
Në një udhë pa krye.
Po shtrojmë pyetje që logjikisht nuk kanë zgjidhje.
Përgjigjja më e mirë tanimë do të kishte qenë që të bëhet një ligj i ardhshëm elektoral, i stilit tamam perëndimor, për të na siguruar zgjedhje vërtet të ndershme. Nëse nuk dinë ta bëjnë, le të merren ekspertë. Por, jo të vijmë vërdallë me pyetje, të cilat nuk duhen shtruar, sepse sado serioze që të jenë, sado që duam të mbyllet shpejt kjo punë që po sfilit kombin, ato nuk kanë zgjidhje brenda një shteti ligjor. Duhej menduar më parë për to.
__________________
Mendjet e mëdha diskutojnë ide, mesataret ngjarje, te voglat njerëz...
Denonco këtë mesazh tek moderatorët | IP: e regjistruar
|
19 Maj 2010 20:56
Forumi Horizont > Media dhe Politika > Politika Shqiptare > Sali Berisha, komunisti i veshur tani me petkun e Demokracise?!
