SUNBELOVED
Tequila`Spirit

Regjistruar: 29/12/2002
Vendbanimi: my house, house of sun
Mesazhe: 389
|
FORUM I HAPUR : Lideri i nje shteti ekonomist apo jurist ?
Ndersa Adam Smith publikoi librin e tij " The wealth of nations" ne 1776 , vit ky gjithashtu i njohur ne historine boterore per nenshkrimin e "Declaration of Indipendence" dhe lindjen e nje shteti te ri i cili me vone do te kthehej ne nje superfuqi boterore ekonomike. Nuk eshte thjesht nje koincidence fakti qe keto 2 dokumenta te rendesishme dalin ne drite ne te njejten kohe. Levizja e atehershme per liri politike ne SHBA nga tirania e monarkive europiane shoqerohej njeherazi me tentativa per pavaresi ekonomike , pavaresi ne menaxhimin e cmimeve, pagave, pavaresi te biznesit nga rregullimet me dore te forte te monarkive.
Sidoqofte Adam Smith prezanton vetem fillimin e ndryshimeve. Nje shekull me vone zgjerimi i sipermarrjeve kapitaliste ne fusha te tilla si transporti hekurudhor, industria tekstile etj ishte me shume se kurre vibrant, i gjitheperhapur dhe me influent se kurre ne mbare boten, atehere nisen kritikat masive per kete sistem ekomomik kaq te suksesshem. Ishte Karl Marks dhe vepra e tij "CAPITAL" [1867 - 1894] nje veper qe parashikonte se kapitalizmi si sistem ekomomik ishte i mallkuar dhe se shume shpejt do te ndiqej nga kriza ekonomike, levizje revolucionare per permbysje dhe se qeveri edhe shtete do te progresonin ekonomikisht vetem ne baze te sistemeve ekonomike solcialiste. Me shume se nje shekull me pas rreth 1/3 e popullates se globit do te jetonte nen qeverisjen e ndjekesve te doktrinave Marksiste.
Rrezimi i murit te Berlinit disa dekada me vone dhe ndryshimi i kursit politik te vendeve te Europes lindore dhe Bashkimit Sovietik treguan pabazshmerine e parashikimeve te Marksit.
Ndersa ne krahun tjeter depresioni, paniku ekonomik qe shoqeroi krizat e renda ne vitet 1890 dhe 1930 ngriti shume pikepyetje ne mendjet e intelektualeve te shekulllit XX, pikepyetje rreth aftesive mbijetuese te sipermarrjeve kapitaliste. Ne vazhden e depresionit ekonomik te viteve 30 u shfaq John Keynes dhe " The General Theory of Employment, Interests and Money " [1936] . Vepra e tij e sheh ekonomine ne nje kendveshtrim te ri, ku nderhyrja e qeverive me ane te politikave ekonomike dhe menaxhimeve fiskale zbut dallget e forta te cikleve te biznesit.
Krahas ketyre shembujve ku mbi baze te doktrinave ekonomike jane ndertuar sisteme politike nuk jane te pakta edhe rastet ne histori ku doktrinat sociale kane kushtezuar ndertimin e politikave ekomomike, atehere shtohet pyetja : Me qellim mire qeverisjen e nje shteti, nevojitet nje njohes i mire i ligjeve apo nje njohes i mire i ekonomise ?
__________________
Ottimi corraptus pessimi
Denonco këtë mesazh tek moderatorët | IP: e regjistruar
|