Regjistruar: 10/01/2003
Vendbanimi: .
Mesazhe: 5233

Në pritje për një burrë amerikan
Tëmën e sëmës, sa e koklavitur është bota e fshehtë e dëshirave, ç‘zjen aty brënda e ç‘kapak u vihet përsipër!
Do rrëfej ca, për komshien tonë, Rozën.
Gruaja ime e ka shtuarë shoqërinë aq shumë me atë Rozë, sa më afër nuku afrohen dot e tashi nuk u mbetet veç të zihen nga leshrat.
Atë asëll-asëll e quajnë Lule, po ajo paskësh vendosur ta bëjë emrin më lule akoma, e bile më të përcaktuarë: zgjodhi trendafilë e tashi tërë ne, e thërresim Rozë! Nuk e di seç origjinë fetare ka patur familja e Rozës, por vajza këto kohë var në qafë një kryq aq të madh, sa tërë ne jemi të bindur që do të jetë myslimankë.
• O Zoti Krisht, o zonja Shënmëri! - thotë një e dy, - sa mëkatarë që jemi!
Hamë mbushëm barkun e nuku na vjen turp nga të uriturit dëpër botë! Neve duhet ta kalojmë jetën më gjunjë, dyke u lutur për ata që bjenë pa ngrënë.
E më të shumën, këtë e thotë kur unë jam në bukë e sipër, pasi kam erdhur nga
puna. Ma ze në fyt o në ..çkë të sëmës! Kaq herë jam matur t’ia vërvit Rozës pjatën turinjve.
Banon pranë nesh, rrugica na ndan. Tarraca jonë e pasme, ku unë kujdesem për sistemnë e ajrimit, është rrafsh me dritaret e Rozës, që pe përtej rrugicës, shohën këtej. Ajo i mban ato hapur dhe unë përpiqem të mos i vërtit sytë andejza. Kur më sheh ajo, ma bën me dorë dhe më hedh që matanë donjë të fala për Rezin. Kur ajo nuk e ka mendjen e shoh unë. Ajo rri ashtu me kurriz nga rruga, dyke parë filma.
Filma po, por ama asnjëherë nuku e kam parë Rozën më gjunjë, dyke u lutur!
Roza punon si shoqëruese zonjash të vjetra. Ato e paguajnë dhe ajo i shoqëron ato në psonisje, në kisha, nëpër parqe. Nuk paguhet keq Roza, se ka një përvojë pe infermjerke dhe veç kësaj ka bërë edhe ca kurse specializimesh. Shihen plot diplloma të varura dëpër muret e apartamentit të saj pe beqarke. Plakat, më së shumti, i vdesën, megjithë përpjekjet e lutjet e Rozës që ato të jetojnë. Një damë e vjetër boshnjake jetovi në shoqëri të Rozës vetëm tri javë (nuk ia pamë kryqnë Rozës ato ditë!). Roza e qavi mjaft, ce ish grua e mirë e jo vetëm ngaqë ajo e pat paguarë më mirë pe të gjithave. Pastaj, pas vdekjes së boshnjakes, çupa e nxori prapë kryqnë dhe e vari në gjoks.
E mirkë është Roza e lezeçme, po ama si ndonjë ëmbëlsirë e pazënë me dorë. Ime shoqe Rezarta, që i pret drutë shkurt, e këshillon të martohet, se po i ikën edhe vafti. Pas llogarive, Roza duhet ta mbajë mend prishjen e kishave në Shqipëri.
• Të martohem me shqiptarë moj?! – murrtërohet vajza, - Kurrë! Po më dolli donjë amerikan, do të mendohem. Po nuku dolli, do t’u përkushtohem lutjeve. Shqiptarët, m’i hiq nga defteri! Unë pe atyre, lashë Shqipërinë!
• Po sëkur të të propozoj unë njëckë, moj Rozkë?
• Cilin moj Rezkë? Shqiptar është, me?
• Po sigurisht, me! Unë nuku njoh amerikanë. Është një kushëri i imi.
Rakinë s’ta pi, duhanë s’ta duron… Bixhozit, i thotë më marsh pleshtat...!
• Keq më vjen për një njeri kaq të mirë. E do të lutem për të, se qënka shenjt.
Bile, habitem se si na qënkësh edhe shenjt edhe shqiptar?!! Çudi!
Vuri duart e bashkuara në ballë e nisi të lutej vërtet.
E durova. Më vjen keq për të zezën. Nuk i mbaj inat.
Unë vete i bëj donjë riparim. I shoh nga njëherë kutinë e kabllit që e ka të vjetër.
Dhe komshia jonë është aq beqare dhe e vetmuarë, sa marr dhe Rezin me vete, kur kam për t’i ndrequr galexhanë, për t’i zhbllokuarë tubnë e vaskës, a për t’i fokusuarë kanalet që shfaqën meshat fetare, për të cilët Roza na qahet çdo ditë se nuku para i dalin qartë dhe mirë.
Një natë, verë paska qenë, sistemi i ftohjes na hodhi vickëla dhe unë dolla në tarracë, t’i ipnja një të shkundur. Hedh sytë pa dashur nga dritarja e Rozës dhe nuku deshnja t’u besonja: Roza kish qëndruarë si çdo mbrëmje para televizorit, kish pështjellë gjunjët me krahë dhe dukej e përhumbur në kanalin 35, në atë kanal ku femrat e meshkujt dalën lakuriq e përkëdhelën njeri-tjatrin.
Thash njëherë të shkoj të marr time shoqe, por pastaj i thashë vetes: përse?! Përse o Peçi, o derëzi, t’i tregosh Rezartës ca anë të fshehta të shoqes së saj, që ajo nuku duhet t’i dijë e nuku do t’i dinje as ti, o Peçkë, sëkur Roza të mos kish harruarë perdet e hapura!!!
Vazhdova të punonja me sistemnë e ftohjes pa i hedhur më sytë as edhe një çast nga dritarja e Rozës. Mbarova dhe ika me kokën e futur thellë mes supeve. Kur nxora kyçnë, që të mbyllnja derën e tarracës, që asnjë të mos vinte e ta zinte Rozkën tonë dyke soditur pornot, thashë ta shoh se mos, desh Zoti, Roza e kish kaluarë më donjë tjatër kanal. Po ç‘neee! Roza me kumandën e telvizorit në dorë, ia kish mbërthyerë sytë një zezaku lakuriq, që përpiqej të flinte në të njëjtin krevat me dy të bardha njëherësh.
Nuku e mbylla hiç derën e tarracës. Xbrita me ngut deri në apartment tem dhe mora kumandën e kutisë të kanaleve, që e kishmë njësoj si kumandën e Rozës. I vura dy bateri, fringo të reja dhe provova ta kumandonja kutinë tonë njëherë, që pe fundit të dhomës së gjumit. Kumanda kish fuqi dhe kutia u bindej urdhërave që larg. U ngjita në tarracë dhe iu afrova buzës së saj, që nga kisha shpresë që kumanda të arrinte të ndërronte dhe kanalet e Rozës. Larg ishin për të qenë, po thashë ta shtyp njëherë, mbase arrinja t’ia ndërronja që atje.
E shtypa kumandën në një kanal që jepte jetën e përdëllyerë të shënjtorëve. Figura e shënjtorit dolli. Roza sefte nuku e kuptovi se si në televizor të saj, zezaku hamshor iu bë shenjtor! Nuk po jepte shënja lëvizje. Unë kujtova se çupën e kish zënë gjumi, por jooo! Roza ngriti me ashk kumandën që kish në dorë, ia drejtovi ekranit si atentatorët e guerrileve dhe tak, e shpuri te zezaku që u shërbente atyre dy bjondeve. Edhe Rozës iu bind kumanda e saj. Por ama m’u bind edhe mua ce unë gjene ia shpura te shënjtorët! Ajo te hamshorët, unë te shënjtorët! Ajo atje, unë këtu! Nuku kish të mbaruarë ky dyluftim e kjo punë!
U dorëzova dhe e lashë Rozën të kulloste sytë. Bëra të ik, por aty më vajti dërmend t’i shfaqnja Rozës një gjellë tjatër. Kërkova në errësirë numërat dhe gjeta me telekumandën time pamjet e një meshe të shumëpritur, në Katedrale të Shën Patrikut në Aveny të Pestë. Kori i famshmë i katedrales, po ekzekutonte diçka të madhërishme. Në ekran shfaqshin gra të përlotura dhe ca murale që shpjemë o zot t’i shëkoj!
Por Roza më kundërshtovi gjene dhe m’i hoqi edhe ato pamje. Ajo nuk desh t’i ndahej kanalit porno oreee, dhe unë pashë-ç‘pashë, u fërshëlleva ëngjëjve të mi të më ndiqnin pas dhe e lashë Rozën me djajtë e saj.
Kur u këtheva nga puna të nesmen, e gjeta Rozkën dyke i treguarë zonjës sime se ç‘meshë madhështore qe bërë mbrëmë në Shën Patrik. Ia përshkruante Rezartës me tërë bukuritë e korit, faqet e lagura nga lotët dhe muralet gjeniale (që të qe për Rozën, nuk i ndërronte as me gishtnë e këmbës të zezakut!… Po ama unë e ajo e dimim këtë!)
Roza e la një çast tregimnë dhe m’u drejtua mua:
• Ore Peço, ay televizori ka filluar e nuk m’i mban kanalet. Dua për shëmbull unë të shoh një meshë: nuku më qëndron atje.
• Mos e shtyp kumandën pa dashur, ti moj Rozkë!
• Po ç‘ne-o! Unë e le te mesha, figura më ik! Do vish të ma shohç një çikë?
• Do të vijmë, moj do të vijmë. Ja thuaja Rezit, të ma kujtojë.
Unë po shpinja pjatat në të ndarën e guzhinës, kur Roza i dha gruas sime një lajm befasues.
• E di se ç‘më ndodh mua Rezi? Do të ta dëftej, po ama, unë e ti, ëh! Se është nga Ay, i Madhi atje lart!
• Ç’është me korbë?! – dhe zonja ime afrovi kokën, aq sa sekretet e kanë lehtë të kalojnë urën Gojëvesh Brixh.
• Kohët e fundit më qëllon të shoh, përshëmbëll, filma, a donjë rrëshqitje mbi akull, - nisi t’i pëshpëritë Roza sekretnë. – Kur, fap (!), si me urdhër pe lart, më ndërrohet figura vetë. Ja, kur mos i kem tërë! Më faniten shënjtorë, apostuj, ëngjëj të parajsës, mesha të hyjnuara religjoze. Kushedi se ç‘kumt do të jetë ky, ëh?! Ec e lexoi kumtet po munde?!
Me bisht të syrit pashë time shoqe që çapëlovi sytë e gojën tok. Kur shkuamë në krevat, ajo ma tha me një fshehtësi të madhërishme, se si nga lutjet e përdëllyera që bënte me orë të tëra para Shën Mërisë, Rozës paskëshin filluarë t’i shfaqshin vegime qiellore..
• Do të jetë donjë kumt ky, Peço? Unë e kuptoj kumtin: ay thotë që ajo femër
është paracaktuarë nga i Gjithëfuqishmi që të bëhet shënjte!
• Kush-me, Roza?!
• Eh Roza!
• Shënjte?!
• E-e, shënjte! Ja ti Peço, si thua?
• Unë e lexoj ndryshe kumtin, - i thashë. - I Gjithëfuqishmi i dërgon Rozës këshilla që të martohet sa më parë, ce kush e duron!.. Le të marrë daç shqiptar daç senegalez, po vetëm të martohet!…

__________________
It takes just as much courage to express your love when it's right, as it does to walk away when it's wrong.

Denonco këtë mesazh tek moderatorët | IP: e regjistruar

Regjistruar: 10/01/2003
Vendbanimi: .
Mesazhe: 5233

Çlirimi i Nju Jorkut nga gjermanët

Unë e shpie Xha Jazon për ditë në kafenetë e Arthur Avenysë.
Tëmën!.. Nuk e kam kuptuarë kurrë ce njerëzit nuku i duanë hiç të sklerozuarit. Mua më mbërthejnë historitë e çaprashitura të xha Jazos, që ka bërë një jetë aq larushe. Kujtesa e tij, si donjë dhi e egër harbon në të gjitha skërkat e pllajat e jetës së plakut: partizan, oficer në ushtri, kryetar kooperative, i deklasuar... Harbon dhia harbon, por gjene te pllaja e partizanit vete qëndron. Vërtet dolli malit ditëve të fundit, por ay partizan ka qef të mbahet mend! Me që i biri, bëri atë gjëmën me arratisjen e tij nga Saranda, me not, Jazon e hoqnë pe kreut të kooperativës, e përzunë pe organizatës së komunistëve e pastaj e syrgjynosnë me gjithë familje në një fshat të Gorës.
Tashi në Shqipëri është një kohë, kur tërë mundohen të gjejnë një gërvishje nga diktatura. Jazua e ka brazdën të gjakosur e i kthen kurrizë! Vete e lidhet pas të dalurit në mal! Tëmën, se ç‘mban mbi kurriz ky rruzull!
Tashi, me të birë,. atë të arratisurin, janë mbledhur bashkë. Xha Jazos i pëlqen Nju Jorku, ujrat që e çajnë dhe përndajnë qytetnë, pleksja e metrove, rekllamat e stërmëdha. I duken të bukura dhe shpesh në bisedat e tij e fut përvojën e re në kukumalen e madhe të asaj të vjetrës, ashtu siç futet në një libër me shumë fletë, një fashikull tjetër, që nuku ka të bëjë hiç me atë libër.
Në rrëfenjat e tij Xha Jazua nuku gënjen. Skleroza nuk e njeh gënjeshtrën dhe bile ajo nuku ka fare nevojë për të. Xha Jazua thjesht rrëfen ngjarje që edhe mund të ndodhnin. Rradha e kohëve i është kokolepsur, por plaku nuk e vret mëndjen t’i shpleksë e t’i rreshtojë.
Ka një urrejtje të pashuarë kundra gjermanëve. Një ditë më tha, se Amerika duhet t’ia dinte për nder brigadës së tij, që arrivi të mos mbetej këtu në Nju Jork këmbë gjermani. Më thëthivi mjaft me këtë thënie dhe unë e afrova karrekllën.
Po pinim kafe në trotuaret e Arthur Avenysë. Pa arritur ta pyes, xha Jazua u kurdis.
• Po me t’i qërruarë gjermanët nga viset tona, i ndoqmë tutje. Brigata jonë, sikur qe
bërë vetëm për gjuhetinë e tyre. Nxirri që këtu, qërroi që atje e bjeru prapa. Kur dëgjonin Brigatën e 55, ata i zinte tartakuti.
Unë nuku di të ketë patur brigadë me atë numër, por kjo është nga lajthitjet më të padëmshme të plakut!.
• Më dyzetepesën, ishnë mbledhur tërë gjermanët nga ishnë e nga s’ishnë, në
Gjermani. Që atje nuk kishmë pse t’i lonim, se ata ishnë futur në vathë të tyre. Pyet andej e pyet këtej: “more na thoni në ç‘vend të botës ka akoma gjermanë, t’u sulemi e t’u vemë drunë?” Hiç! S’vinin ankesa. Kur, na thanë: kanë mbetur ca në Nju Jork. Do të vemë, thamë, do vemë e t’i qërrojmë edhe pe andej! U mblodh edhe një herë brigata. O burra, thamë, dhe u nismë! E tërë brigada!
• Loj bre xha Jazo, vendit! Po si u futët në Amerikë? - nuk më ndënji goja mua.
• E do të vërtetën? – më tha. - Me viza fallco! E tërë brigata! Me pushkë e
mitrolozë, me tërë armatimnë! Vimë në aroport të Kenedit. Atje kishnë ca nga këta aparatet, që të kontrollonin dëpër xhepa, për thika, për droga, për armë. Ishnë djegur këta të zestë, pe 11 shtatorit.
Mua gjene nuku m’u ndënj:
• Edhe Njëmbëdhjetë Shtatori u fut këtu-o?!.. Po si nuku ju a zunë armët-o?
• Neve i mbamim lart, bre, me të dy duart mbi kokë, se ata dëpër trup kontrollonin.
Aty nuk kishmë asgjë neve. Kaluamë të tërë. Asnjë batalon nuku na mbajtnë.Vimë neve, që thua ti, e të përhapemi atë natë dëpër këto kodrat rreth Nju Jorkut. E ndezmë zjarret tona. Llapsnin atë natë zjarret partizane, ca në Qafë Kuins, ca në korrijet e Stejtën Ajlandit, ca në meratë e Bronksit e ca mbi stanet e Nju Xhërsit. Batalonit të fundit nuk i kishnë ardhur mortajat. Ishnë ngatërruar kur ndrruamë oropllanë në Zyrih. Por, Svisseri, - për shërbim që bëjnë, t’u pish dollinë o në p.. të sëmës !, - u a solli mortajat të paprekura, po atë natë me mikrobuse! Të fundit i pamë zjarret e tyre në pllajat e Bruklinit. E kishmë rrethuarë Nju Jorknë e gjermanët shëkonin zjarret tona e me siguri po i zinte data. Po ama, neve nuk e dimë hiç ku janë strukur. Gjatë natës erdhnë dhe informatat e sakta: në Nju Jork, thanë, nuk ka aq gjermanë sa të nderohemi. Kanë mbetur vetëm nja tridhjetë a dyzet, në Avenynë të Parë, në konsullatët gjermane. Erdhmë që erdhmë, thamë, le t’u futim tmerrë dhe atyre dhe le të thyejnë qafën në Gjermani!.. Të nesmen, me formacion luftimi, me pesë kollona, mësymë Manhattanë! Drejt e në konsullatët gjermane!
• Me se shkuatë-o?
• Me sabuej-o, me metro. Itendenti na preu ca metrokarda dhe o burra! Neve
muarmë trenë B! Në vagon buçisnin këngët partizane ore!.. Kur mo i kem tërë, të kishe qënë atje, nuku do mbaje mend gjë tjatër në jetë tënde! Me “ato maja rripa-rripa”, me “kuq ësht ku lind e ku perëndon”…
• Paaa! Nuk bezdisshin amerikanët-o? – e çpova plaknë.
• Jooo, ç‘ne! Itendenti jonë i kish marrë masat, oree: sejcili pe neve kish kufjet e
tij në veshë e neve dëgjonim në to: “ato maja… seç gjëmojnë”. Amerikanët, ca studentë, ca zezakë, ca filipinas që shisnin bateri dëpër vagona, tërë ishin me kufjet e tyre. I tërë vagoni ish me kufje dhe pasagjerët tundçin nga ritmi. Po ashtu tundçin edhe ca partizanë nga tonët, ca të rinj, ca çunakë të pabindur. Ata me siguri kishnë vënë fshehur donjë këngë të Irma Libohovës. Se me “ato majat e rripa- rripat” nuk tundesh dot de! Dukej bre, nuku qe ay ritëm! E nejse… Vemë në konsullatë të gjermanëve. Rradhë e madhe atje bre: ca për viza, ca për martesa. Zumë rradhë edhe neve, ç‘të bënim?! U zgjat rradha si mos o Zot! Kur erdhi sëra jonë, del një gjerman aty e na pyeti ce ishmë munduarë. “Kemi ardhur të çlirojmë Nju Jorknë”, - i thamë. “Nga se?”- pyeti. “Nga ju, gjermanët!” – ia thamë copë. Kur i treguamë se ishmë Brigata e 55, ay u bë dyllë i verdhë. Ashtu dyke iu dredhur zëri na tha se duhet të mbushmim një formular e t’i bashkëngjitmim me kapce dy fotografi të brigatës. “Po më parë”, tha, “duhet të dorëzoni armët. Është rregull!”. Veç njerëzit e egër nuku binden. I dorëzuamë ç‘të bëmim?!. Nuku bëhej shaka me gjermanë! Nëne, nëne! Mbushmë formularë. Ne patmë çliruarë gjithata qytete, po me formular, jooo, nuku na kish bërë vaki t’i thyemim gjermanët. E mbushmë formularë, vumë dy fotografitë grup. Na thanë që kjo punë do të bëhet, por jo pa kaluarë 15 ditë. Ashtu ish rregulli. “Rregullin e respektojmë”, u thamë dhe ikmë. Detyrën e kryemë… - Po armët? - ia kujtova unë.
- Me armët na ndezi groshi, se ata nuku na i jepnin prapë e ne i lamë. Kumandanti i brigadës desh të na proçedonte për gjyq ushtarak, por pastaj erdh lajmi që edhe në Shqipëri, depot e armëve ishnë shkallmuarë, ushtria qe bërë lesheli, piramidat kishnë thyerë qafën e qënkësh formuarë Qeveria e Pajtimit Kombëtar e në atë valë, na zuri dhe neve amnistia.
Mua nisnë të më merrçin mëntë: partizanë, piramida, amnistirat… Po e mblodha shpejt tutkën.
• Po e çliruatë vërtet Nju Jorknë nga gjermanët? Dua të them, xha Jazo, a iknë ata
pas pesëmbëdhjetë ditësh, siç ju thanë?
• Duhet të kenë ikur. As mos e bëj dëm pyetkën! Gjermani qen bir qeni është, po
fjalën e mban! Unë s’pata kohë ta marr vesh ce më binte bretku 14 orë në ditët, në punë të zezë. Një dibran më futi në restorant të tij, laja pjata. Pa karta. Dibrani paskësh qënë me Ballë, po paskësh qëlluarë burrë i mirë. Sefte flinja në shtëpi të tij. I kënaqur unë, i kënaqur dhe ballisti, ce e quante fitore të frymës së Mukjes…
• Po ce nuk u këthyetë prapë në atdhe, pasi kryetë detyrën-o?
• Ce-o, budallenj ishmë ne-o?!- ma bëri. - Qefi, or bir, ma kish të këthesha, po për
ideal, xha Jazon e ke trokë. Si do të vija prapë në Amerikë unë? Ku kisha, bre, unë 13 mijë dollarë, të kërkonja prapë pashaportë fallco, apo të bridhnja dëpër skafe?! Pasaj, ja vjen e t’i bije skafit, donjë hundë motovedete italane! Unë nuk di as not or’ i hëngsha tëmën!.. Kryesorja është që detyrën e kryemë.
• E kryetë në Nju Jork, po në Shqipëri ke akoma gjermanë!
• Po çne-o, ne e lamë vatanë pa këmbë gjermani!..
• Ju e latë, - i thashë, - po atje ka akoma. Janë në ambasadën gjermane në Tiranë.
Pastaj, ca të tjerë kanë erdhur si specialistë… Turistë varda…
• Ne e lamë Shqipërinë, kur i thonë, gjerman-frii! Brigata të tjera atje ka. Sytë t’u
dalën e le t’i nxjerrën ato! Ce o, nga Pestepesa i presën të gjitha-o?! Lodrat të politikës-mo, të këtyre qeveritarëve të soçmë. Këta i kanë tradhëtuarë idealet e luftës!- tha me mllef dyke pështyrë përdhe.
Pyetejet teme nuku kishnë fund. Më kënaqte xha Jazua me shashërditë e tij!
• Qëndruatë në Shtetet e Bashkuara, si brigadë?
• Pas fitores, u mblodhmë në Central Park, të gjithë batalonet, prapavija,
ndërlidhja… Na foli komisari. Na përgëzovi për fitoren dhe na tha se, si shpërblim, shtabi kish vendosur që të na jepnin nga dhjetë vjet lejë, të pushomim, të gjemim këtu donjë të afërm, nga kurbetlinjtë e vjetër e të rinj. Ay, bile, na ftovi që të aplikomim për llotari grin kard. Tetë batalone i mbushnë aplikimet, kurse një batalon, i gjashti, kërkovi i tëri strehim politik. Ata e qelpnë fare! Kumandanti i tyre më vonë u shpall armik, me ata të kastës. Dukej, ajo! I tillë ishte qeni. U dënua me vdekje në mungesë. Tashi shëtit këtu me limuzinë, bën biznes me Shqipërinë, vete atje, ha dreka e darka me Nanon e nuku guxon qeni t’i rrëfejë Nanos se ç‘dënim i rri mbi kokë. Nanua po, s’ka kohë të hapë qitapet e vjetra!… Neve këtu vazhdojmë e mblidhemi dëpër përvjetorë, festojmë… Donjëherë NY Fire Departmenti, i zjarrfiksave, na jep lejë të ndezim donjë zjarr dhe na gjobit kur e ndezëm të madh. Neve tashi i bëjmë zjarret gjithnjë të veckël e më të veckël, bëjmë shuk tri katër gazeta Nju Jork Tajms bashkë, sa për të bërë adetnë, kujtojmë kohët e arta, ndezëm donjë Marllboro dhe e thëthijmë nga njëzë herë e ia kalojmë shokut, me rradhë, si njëherë e një kohë, çmallemi, shkojmë të organizuarë në kazinotë e Atllantik Sitit…
E kështu rrjedh jetaaaa or biiir!….

__________________
It takes just as much courage to express your love when it's right, as it does to walk away when it's wrong.

Denonco këtë mesazh tek moderatorët | IP: e regjistruar

Regjistruar: 10/01/2003
Vendbanimi: .
Mesazhe: 5233

Hije në Filadelfia

Një xhaxhaj i sime shoqe, arratisur më pesëdhjetenjënë, kish humbur dëpër Amerikë, si gjilpëra në kashtë.
- Këtu duhet të jetë , - ngulte këmbë Rezi. - Ama e gjetmë, ia hodhmë fukarallëkut, se ay është i krimbur në para. Nuk është martuar kurrë! E na takon: pak vojtmë ne pe arratisjes së tij?!
Vazhdova ta kërkoj po aha, gjëndej Xhipja!
Po duhet të vijë dita, ore! Erdhi, e gjeta. Më telefonuanë nga kompania teme, Ist River Taksi end Limuzins:
- Bëj gati taksinë - më thanë, - dhe nesër do rrish tërë ditën andej nga Pensilvenia. Të caktuam ty, me që je shqiptar.
Zoti Bexhet, që desh taksinë, na kryesokej dhe ai një parti fringo të re, në Tiranë.
Amerikën e shkelte për herë të parë dhe desh para, ce financat i kish trokë. Vite të shkuara, mysafiri paskej qënë mësues marksizmi në një shkollë të mesme. Rrugës ay më thosh se kjo e kish bërë që të ishte antikomunist i prerë, ce komunizmën kish patur rast ta njihte që brënda.
Vizitën e parë e bëri te një nga antikomunistët më të thekur të këtejshmë, që banonte në Filadelfia, që kur qe arratisur nga mëmëdheu më ‘44. Që atë kohë Emin Brahimllari pat formuarë këtu në mërgim, një qeveri hije, si i thonë dhe e pat pritur rënien e Hoxhës, siç pret fukaraj beharë.
Plaku banonte në një shtëpi të bukur, me dy kate, në majë të së cilës valonte flamuri shqiptar, që mezi i dallohej shqiponja, ngaqë e kuqja kish marrë një të nxirë të përgjithëshme..
Portën na e hapi gruaja e Eminit, një turkeshë, shumë më e re se i shoqi. Dukej si donjë yll Hollivudi, veçse i kish korrur vetullat më të dy anët e i kish lënë ato vetëm sa dy vazhda të hequra me stillolaps. Gruaja na shpuri drejt e në dhomë të madhe, ku priste plaku, që siç ia desh sëra një kryetari qeverie, paçka në mërgim, nuku na e dha dorën hiç, por na shëkonte të dyve me mosbesim, që prapa gjyslykëve. “Tëmën, po unë bre, ç’dua këtu?” – pyeta veten kur erdhi rradha e gjyslykët e plakut u vërtitnë mbi mua.
Shikimnë e plakut e kisha akoma mbi vete, kur u hap dera e një burrë tjatër, hyri brënda. Edhe ky, pa na dhënë dorën, vajt e ul pranë zotit Emin.
- Prapë autobuzi! Na u prish. Pritmë sa na dërguanë një tjatër. - i pëshpëshi plakut i porsaerdhuri, para se ky ta prezantonte
• Kisha thirrur edhe ministra të tjerë, - na tha i zoti i shtëpisë, - po janë dëpër
punëra e nuku muarë dot lejë. Zotëria këtu me mua është Nexhip Sekseri, nga Gollokamja e Korçës.
Xheç kërceva përpjetë. Ky na ish Xhipja, xhaxhai i Rezit. Sa e kisha kërkuarë
këtë njeri! Xhipja, larg pe fotografive, vinte i dobët, sëkur vuante nga stomaku e leshkat i kishnë lënë shëndenë.
Bexheti nisi të bënte njohjet e mua më paraqiti si kryetar të degës së partisë së tij në Nju Jork, që gjoja nëmëronte gjer tashi katërqind antarë. Po unë mëndjen e kisha gjetkë dhe po dridhsha i tëri.
• Jam, - iu drejtova më shumë Xhipes se të zot të shtëpisë, - i shoqi i Rezartës,
mbesës së zotërisë suaj. – Dhe po bësha gati të ngrisha më këmbë që të hidhshim me Xhipen në krah të njërit tjetrit. Xhipes nuk i lëvizi qimja.
• A kini një vëlla në Gollokamje? – e pyeta mëdysh.
• Po, - i a bëri Xhipja si i hutuarë për këtë të papritur.
- Të bijën e tij, e kam unë grua!
E gjene i bëra këmbët susta, që t’i vërsulsha në gjoks e të qamim një copë herë.
• Ëhë, - ia bëri Xhipja dhe e hodhi njërën këmbë mbi tjetrën.
Edhe të tjerët aty, mbetnë ca si ngushtë, nga që Xhipja dukej sëkur nuku do të
lëvizte as po t’i qe ngjallur e jëma. Bexheti i Tiranës e prishi heshtjen dhe i pyeti zotërinjtë, ashtu kot, në kishnë dërmend të dilnin një vizitë asaj Shqipërie.
• Të çlirohet nga zgjedha komuniste njëherë! – ia bënë me një gojë Emini
me Xhipen.
Një tjatër në vend të Bexhetit do t’u thosh që tashi antikomunistët e shquarë,
hynin e dilnin në mëmëdhe. Por mysafiri pe Tirane nuku desh ta linte shtegnë që i dolli përpara e hyri drejt e në thela.
• Mbase, - tha, - kur të vijë në pushtet partia ime, që me komunistët i ndan një
oqean! Për pushtetnë po lëftojmë, po për këtë na lipset ndihma juaj e çdo lloji qoftë ajo, që nga ajo më e madhja, moralja, gjer te ajo më e vogla, financiarja!
Unë shëkonja Xhipen dhe me gojë të hidhur, habitsha si dëgjonte me aq kujdes fjalët e mysafirit dhe si nuku po i hidhte sytë asnjëherë këtejza, nga burri i mbesës.
Bexheti ia la llafnë Eminit.
• Ta nisim nga ndihma që kërkoni, - tha ky, - nga ajo më e parëndësishmja, siç
the zotrote: paratë. Mos prisni asnjë kacidhe! Ne jemi të shkundur. Gazeta jonë ka 32 vjet që nuku del më. Ministrave të mij, tërë atdhetarë të orës së parë, u bje bretku. Të moshuarë, të gjorët, punojnë akoma në ndërtime e pastrime. Koha vajti e gjatë e na këputi. Nuku gjen asnjë qeveri hije, që të ketë duruarë kaqe gjatë. Shtatë ministra hije më kanë vdekur gjer tashi. Edhe ky hija që kam këtu, - e tregovi Xhipen.- punët ministrore, kur i jep lejë një çunak menaxher, i bën me autobus.
Atëças turkesha hyri kokunjur e në një tabaka i solli të shoqt një qelq me ujë dhe një kokër hapje, që ta pinte, ce, si dukej, plaku kish orarë.
• Viagra! – më pështyu në vesh zëunjur Bexheti. – Është nga ato që pi unë, të
shtunave të fundit të muajit. Kushtojnë shumë të bekuarat… Ky e pi në syt’ tonë, që të na dëftejë se është akoma gjallë.
• Kështu që na mbetet t’ju japëm, - vazhdovi plaku, - vetëm pështetje morale. U
bën punë?
• Si drita e diellit! - ia kthevi Bexheti dhe unë ndjeva si iu tha, të gjorit, gjuha në
gojë, ce me siguri kuotat e tërë partisë, nuk i dilnin as për paratë e taksisë.
• Atë do t’ju a japëm! – vendosi plaku dhe pa nga Xhipja im, i cili vetëm
tundi kokën, siç bëjnë ministrat kur miratojnë buxhetet. Thashë se mikut pe Tirane do t’i binte të fikët, po nuk i ra. – Po më parë, - tha kryetari i qeverisë, - kemi ca pyetka… Ini lidhur me këto partitë e tjera shqiptare këtu, në Amerikë?
• Jo, - u mbllaçit Bexheti e gënjente si derri.
• Se duhet ta dini që me to, qeverinë time, e ndan thika! T’i kemi të qërruara
hesapet! Po vetë juve, kini qënë gjë në partinë e Enverit?
• Jooooo! Çne! – ia pritmë me një gojë Bexheti që gënjente e unë që
s’gënjenja.
• Bile, ky Peçua, ka bërë edhe burg, - vazhdovi Bexheti dhe m’u afrua mua,
që pa pritur i dolla më i vlefshmë si i burgosur, se shofer. Unë fryva gjoksnë me krenari, dyke vështuarë xhaxhanë e zonjës time drejt e në ninëz të syrit.
Dy burrat lanë Bexhetnë dhe m’u kthyenë mua.
• Ti përse e hëngre burgun? Ç’arrite t’u bësh komunistave? – më pyeti hija më e
lartë dhe u gëlltit për ta shtyrë më tatëpjetë tabletkën që pivi.
• Asgjë! – i thashë me krenari.
• Donjë sabotim-a, donjë atentat-a? – pyeti xhaxhai i Rezit me shpresë.
• Ncë, ncë, ncë! – ia këtheva akoma krenar. – Asgjë! Më burgosnë kot!
Dhe nuku po e kuptonja, hajvani, që po i bënja varrë vetes. Që të tre tani u
kthyenë e po më shëkonin me përbuzje e inat tok. Tëmën o dë …çkë të sëmës! I lanë të tëra e po më bënin gjyqnë mua, këtu dë mes të Amerikës! Të më hipi një i kuq nga turpi, që s’e donja veten. Nga të tërë aty, unë kishnja të kaluarën më të ndohtur: edhe nga Profesori i Marksizmit edhe nga xhaxhai i gruas edhe nga ky kryeministri, që pe 50 vjetësh, s’e lëvizte ****ën nga Filadelfia.
U betova që nuku do e zinja më kurrë në gojë burgun, faqen më të zezë të historisë time!
• Këtë, - i tha për mua kryeministri hije Bexhetit, - nuku dua ta shoh më këtu!
Dhe u ngit më këmbë për të na përcjellë. Nuku ma dha dorën hiç. Ama, të them të
drejtën, unë e kisha kuptuarë që nuk e meritonja. Ula kokën dhe dolla jashtë pas Bexhetit.
Te vetura e vura re, që xhaxhanë e Rezit e kishmë prapa. Ay përqafovi Profesorë e Marksizmit, kurse mua më zgjati si me neveri, që mos më takonte gishtrinjtë, një pecetkë pe letre, ku kish shënuarë adresën e tij.
• Kjo është për Rezin, - më tha. – Për time mbesë. Të më kërkojë në bodrum të
këtij billdingu. Po sakën se vjen tok me ty! Ti, të mos ma shëkosh derën!
U nismë. Nga pasqyrka pashë e dhe për ca kohë ministrin e asaj qeverisë, që
priste akoma të çlirohej Shqipëria. Ay rrinte buzë rrugës për donjë autobus, që ta shpinte në rezidencën e tij, në bodrumnë e atij pallatit që thosh adresa në xhep tem. Kurse bri meje, turivaruri Profesor i Marksizmit nuku më fliste, sëkur tërë takimnë ia kisha dhjerë unë, me burgun e sidomos që e kishnja bërë pa faj!..
* * *
Xha Emini kish vdekur po atë ditë, do një orë pasi kish pirë viagrën.Unë e Rezarta pritmë sa e varrosnë dhe ia mbajtmë për Filadelfia. Gjetmë adresën, gjetmë edhe shkallët që xbrisnin në bodrum të pallatit. Vetë unë, u fsheha dhe lashë time shoqe të xbriste dhe ca e të trokiste te dera e xhaxha Xhipes.
• Kush është? – u dëgjua zëri i Xhipes që brënda.
• Jam Rezarta, xhaxha. Mbesa, çupa e tët vëllaj, Qazkës.
U bë një heshtje, pastajza u dëgjua zëri i natosur i Xhipes:
• Juve ini të tërë komunista! Qërromu nga porta!
Rezin e zu të qarët.
• Po ç‘thua kështu o xhaxha?! Hape një herë të të ze për qafe e mos më
tako më, ce nuku dua asgjë pe teje. - Ajo zuri të fërkonte derën e lotët nisën t’i kullonin çurkë. - Hape, të… të ndahemi.
Nuku e kishnja parë time shoqe të qante ashtu dhe e kuptova që kjo e qarë ish ndryshe. Nuk ish për atë shpresën, se mos me të takuarë Xhipen punët tona këtu, do na vinin më mirë. Jo, jo ish tjatër gjë. Ish një humbje e tmerrshme bre, që atëças nuk e përcaktonja dot. Gruaja m’u plas para portës të një njeriu që më parë as i dhimbte hiç dhe tani po e gjente, jo hije, po të vdekur fare. Me një kotkë në fyt, nxitova ta ngrinja ce e kishnë përmbytur lotët.
• Qërrohuni! – ulërinte xhaxhaj që ish larg nga ne saç është e trashë dërrasa
e derës. – Tërë komunista jeni! Ti e im vëlla, jot ëmë e gjithë të tjerët!.. Të internuarë, të burgosur, të vojtur a të lumtur: jeni tërë komunista!
Ata që e dinë sa mban Filadelfia nga Nju Jorku e kuptojnë më mirë sa zgjati e qara e Rezartës sime të gjorë.
Në shtëpi atë natë u bëra tapë me raki, si kurrë donjëherë në jetën teme. Mbaj mënd që me gojën shafran, këpusnja gjepura.
• Ti je grua hije, - i thosha Rezit. – Ti je mbesë hije e xhaxhajt hije… Kur dielli është i shëmtuarë si ky, ç‘pret nga juve, hijet!…

__________________
It takes just as much courage to express your love when it's right, as it does to walk away when it's wrong.

Denonco këtë mesazh tek moderatorët | IP: e regjistruar

Regjistruar: 10/01/2003
Vendbanimi: .
Mesazhe: 5233

Atlantik Siti

Edhe kur thua se të kanë erdhur tërë të mirat që ke pritur, bëhet sebep një ves, që t’i fshin të tëra, me një të rënë!…
Ata devollinjtë që kanë hapur atë servisnë e veturave janë bërë milionerë: të tërë me shtëpi më vete. E po çdo gjë që zenë me dorë, u këthehet flori, or ***jaj tëmën! Po ja, pe tyre, vëllaj më i vogël, Ylli, i bie të mirës me shqelme çdo fundjave dhe e dërgon atë, rregullisht në kazinot e Atlantik Sitit! Vesi po, ves! Ylli pe Devolli i derdh atje paratë lumë. E kanë bërë antar nderi të kazinos, i kanë dhënë një copë kartë kredie e nuk e lenë kurrë pa para. Demek, i japën mundësinë që të lerë jo vetëm ato që ka nxjerrë me djersë e gjak javën që shkoj, por edhe ato që do nxjerrë për tërë muajnë që vjen.
Atlantik Siti është një qytet i ri me drita e bukurira, sa kur hyn në të, sidomos natën, ti pyet veten se çfarë mund të ketë më shumë parajsa!.. Qyteti është buzë oqeanit e ka vite që ka marrë përsipër të bëjë që Las Vegasit dhe kazinove të tij me famë, të mos u dëgjohet më emri. Kazinot e këtij Sitit mbijnë për ditë. Kërpudhat i hanë munë. Kazinot mbijnë më lehtë: drita, qilima, ashensorë, mashina e ekspresë, futen në to sa të hapësh e mbyllësh sytë. Mënjanë hidhen themelet e një kazinoje të re, më anë tjatër, ata që do punojnë në të, nisën të veshën rrobet me xhingla. Këta janë akoma te brekët, kazinoja është ngritur! Ja, kur mos kem babanë! E sulen aty, të marrë e të urtë. Plaka 80 vjeçare derdhën aty pensionet e llogaritë e vjetra bankare, që nipkat e mbeskat presën t’u mbeten trashëgim. Po për tetot që u ka rradhën të varrosen, është më e shtrenjtë kazinoja e Taxh Mahallit!
Të futesh në një kazino, të lot mëndja. Në hyrje sefte sheh ca fotografi milionerësh. Janë miljonerë të bërë në atë kazino, fatlumë, që asnjeri nuk i ka takuarë e nuku do t’i takojë kurrë. Ata janë në fotografi të qeshur, dalë në ballkonet e vilave që me paratë e fituara këtu, kanë blerë në breg të oqeanit tjetër, andej matanë, gjashtë orë larg me aropllan. (Ata që fitojnë andej i bëjnë fotot me vila të blera këtej- ç‘vete o ç‘vete!). Ku paskam qënë gjer tashi, or i hëngsha tëmën, thua, sapo fut këmbët mbi atë qilim të trashë. Muzikat e maqinave që u zbrazën paratë atyre që provojnë fatnë, përzjejnë meloditë. Para mashinkave, ulur sërë, njerëz, që shtërngojnë qafat e shohën se sa afër u vete shansi për t’i bërë dhe ata miljonerë e s’u këthen kokën. Dyke sharë me gjuhët e tërë botës, ata godasën grushtet para tri shtatave që kanë qëndruarë më një vijë, veçse cackë më poshtë pe ç‘duhet. Atyre s’u punojnë as hundët as veshët. Vetëm sytë! Edhe zemrat, që rrahën bamp e bamp, dhjetë herë më shpejt. Prapa teje ndjen që hapen sëkatrash portat pe qelqi e sheh të derdhen brënda pleq e të rinj, që sapo i kanë sjellë gratis autobuzat pe Nju Jorku. Plakat rendën të gjejnë të lira mashinat me 25 cente rradha.
Si me urdhër pe lart, si për fat a për zotësi të teknikëve që programojnë mashinat, po erdhe për herë të parë, zakonisht fiton. E pastajza, dy kujtime ndërtesash të mbeten të març me vete në botën tjatër: atë ku ke lindur dhe kazinon, ku mbjell paratë, që nuku mbijnë kurrë.
Një batalon ustallarësh, nga zyrat lart të shohën e të studjojnë biografinë karakternë e nuk të lenë më t’u dalësh nga çaponjtë. Ata e ujdisën që autobuzat të vijnë gratis nga të katër anët, të ngrënat të jenë të lira dhe hotelet të mos kushtojnë pothuaj hiç. Atyre që nuku janë keq nga paratë, vipave, u dërgojnë ftesa, që të urdhërojnë dy-tri net në hotelët lluksozë, ngritur 30 e ca kate mbi sallat e lodrave. Vetë kazinoja u garanton vipave pagesën e limuzinave, që të vijnë në Atlantik Siti, jo me autobuza dosido, jo si xhepgrisurit ore, por siç u a do sëra dhe oxhaku!
Në një të tillë grep pat rënë edhe Ylli pe Devolli. Ay më zuri e më tha të bënja gati limuzinën se pe Taxh Mahallit, kazinos më të fisme të Atlantik Sitit, i patnë ardhur tërë letrat.
• Më paskan caktuarë vip, - tha Ylli e m’i vuri ftesat përpara me krenari.
Kur mo i kem tërë, gjith ai tog me të mira, m’u duknë si kurrorka me trëndafilë që
u vihej nganjëherë mbi brinjë dashit, që caktohej për t’u therrur.
- Po do marr me vete edhe ca miq. Po fitova, do t’ju heq darkën dhe do t’ju paguaj hotelë dhe atyre. Ce ata të gjorët nuku kanë nga këto, - tha me turi të thartuarë nga keqardhja dhe tundi kurrorkën e ftesave.
E të më sjell Ylli në limuzinë, një fillestar pe Shën Thanasi, që sapo kish fituarë Grin Kartën, një kuqo që thosh se tërë jetën hidhte në mashinat vetëm nga 25 cente, dhe një inxhiner të Gurit të Kuq, që meqë pat bërë një specializim në Paris, lonte gjithmonë ruletën, ce ajo i kujtonte Francën. Ylli u ul pranë meje. Ay i shën Thanasit u ul në fund dhe mori nga frigoriferi që kishnja në limuzinë, një uiski me akull. Dy të tjerët muarë edhe ata uiski, po u ulë kurriz për kurriz me ne, për muhabet.
Kur u futmë në Garden Stejt Parkuej, unë e bëra pedalë e gazit njësh me dyshemenë! Vetura që nxitonin drejt kazinove, plot! Shoferët , si të lojtur, vraponin për në Siti, me gjuhën jashtë, sëkur këtu ishnë vonë e atje kishnë filluarë të ndaheshin paratë.
Te unë nuku fliste asnjëri. Vetëm ay i shën Thanasit, tutje në fund të maqinës, tha një herë: - E di si më duket këtu prapa mua-o? Sëkur juve do arrini në kazino një orë përpara meje!- Dhe asnjë nuk e shqepi më. Unë kishnja rënë në mendime e thosha me vete, se shqiptarët janë të prerë për Atlantik Sitin! Ndjehen si të vonuarë shumë e duanë me një çomage të fatit, të bëhen miljonerë.
I lashë këto mendime atëhere kur dritat e mëdha të Sitit na vranë sytë.
• Uaaa! - ia bëri ay i shën Thanasit.
Ylli bri meje, nisi të dridhet. Tëra kazinot kishnë nxjerrë ftesat e ndriçuara sa
një mur pallati ngritur mbi këmbë betoni, të vëna sërë, 100 metra njërën pas tjatrës. Ata pas nesh rrinin të mekur. Shën Thanasi i lëshonte “uatë” njërën pas tjetrës gjithnjë e me zë më të lartë, kurse Yllin gjer në Taxh Mahall s’e lanë të dredhurat.
- Hajde drita, hajde! Ua-ua, shiko këtë hotelë, si llapsi i tëri me njëherë!
Sa hotele janë-o? – pyeti shën Thanasi dhe na erdhi prapa kurrizit.
Deshët që vinin për t’u therrur nuku nxuarë asnjë blegërimë. Që pe timonit iu
përgjegja unë:
• Nuk e di njeri numurin! – thashë. Dhe me që i kam qef statistikat e holla
shumë, rraha që të sapoerdhurit, t’ia hapnja dhe ca gojën e çapluarë: - Një shifër e fundit ama, thotë se më çdo trembëdhjetë minuta e shtatë sekonda, në hotelet e Atlantik Sitit vret veten nga një njeri që ka lënë paratë!.. E në atë kazino që ia heq vetes, ajo ta bën varrimnë.
• …çkë të sëmës, uej! – ia bënë ata tre prapa, me një gojë.
• Vërtet? – më pyeti me pëshpërimë Ylli, që kisha afër.
• Njëdizaj e lexova, - i këtheva njësoj dhe u pendova që nuk i bëra vetvrasjet
më të shpeshta.
Parkuamë në Taxh Mahall dhe me ashensor, xbritmë në sallë të lodrave. Sa hymë u dëgjuanë muzikërat, që të shurdhonin. Yllit tani iu hapnë flegrat e hundëve. Shandanët, qilimat e kamarjerkat me shalët jashtë e lanë pa mënd burrën pe shën Thanasi, që na mbetej prapa e rendëte të na arrinte. E lamë të takoshim pas dy orësh, mu te dera e nevojtores dhe pas kësaj ujdije, tërë u përhapnë si lopët që bjenë në jonxhe të njomë. Kuqua mori me vete atë të shën Thanasit andej nga lohej me njëzet e pesë cente. Inxhineri i Gurit të Kuq e dinte për mëntsh nga shkohej te ruleta, ku viheshin pesëdhjetë dollarë menjëherë. Ylli iu afrua një maqine që kullufiste nga pesë dollarë më së pakti.
• Mos më rri pas – tha njëherë. – Më rri më të djathtë se kjo më sjell fat.
Pastaj më tha që fati i qeshte po t’i rrinja më të majtë dhe në fund u qa se nuku
lonte dot kur kish njeri afër. Më zgjati letrën e hotelit, që të shëkonja mos i kishnë bërë gati dhomën. Ce kur bënte dush, Ylli kish fat më shumë…
Kur u ktheva Ylli m’u hodh në qafë me të puthura e xheç më shqevi. – Sa ike ti, fitova tetëqind. Qërromu prapë!.. Dale: ç‘u bë për dhomën?
• Shkova, - e gënjeva, siç bëj kur më hip nganjëherë, - po atje te oda
jote, para dy orësh, kish vrarë veten një njeri. Po pastronin dhomën e po ndërronin dysheknë.
I hyri llahtara.
• I bëj mutnë unë, jo fle atje. – më tha me sy të çakarritur.
• Po ata do ta pastrojnë mirë, bre!- rraha ta bind. - Çarçafët do të t’i venë
krëckë, të rinj! Dritaret i kanë hapur për ajrosje...
- Nuku fle atje or jo! Dëgjon tinë apo jo? Kush i le ata bubuzhelë, të tallen me vipat?!
• Paaa! Po ku do flesh-o?
• Në një tjatër-o. Le ta gjejnë. Kot jam vip unë-o?!
• Po mirë, o Ylli, - i thashë, - je i sigurtë se dje, në atë odën tjatër, nuk e ka
vrarë veten njeri-o?
• Zhduku, - më tha, - ce më solle gjëmën!
Lëviza dëpër rradhët e maqinave për të gjetur të tjerët, po aha! Në një rradhë, kur
mos kem tërë, pashë 27 plaka që kishnë ardhur e provonin fatnë me nga pesë cente. Të tëra me syze! Të tëra me flokë të bardha! Të tëra pinin duhan! Një dhëndër i ri, e kish marrë nusen në prehër dhe e mbushnin mashinën tok. Tërhiqnin levën dhe gjersa të ndalej mashina, ata humbnin në një të puthur të gjatë. Ma bënë me dorë t’u afrosha dhe më pyetnë për lajmet. U thashë se një grua paskësh kyçur të tre fëmijët e saj në veturë dhe e pat shtyrë veturën në një liqen të thellë. Nuku lëviznë qepallat, por deshnë të dinë edhe a kish pushuar dëbora jashtë, ce tri ditë të shkuara, kur qenë futur ata në kazino, binte me fërtymë…
U këmbeva me dy shqiptarë e i njoha nga gjuha, që ishnë kosovarë.
• Njatjeta burra! - u thashë.
Ata qëndruanë, më dhanë dorën e më pyetnë a më kish ndihur fati. U thashë që
kishnja fituarë nja dyqind dollarë.
• Mo luj ma, - më këshillovi njëri me mustaqe. – Se tash po i len tana!
Na, desh Zoti, dolme me tonat e tash po ikum.
• A të ndodhet ndonji cigare? – më pyeti tjatri.
I thashë që nuk e pinja, por le të më ndiqnin, ce shokët që kërkonja, do të kishnë
me domosdo. Nuku deshnë të më vinin prapa dhe u ndamë.
- Tash po bleme vetë! T’u rrittë ndera!
• Mirupafshim, - u thashë.
• Mbase shihna në Nju Jork, se këtu, ehe, nuk vijmë ma ne! – tha mustaqja
dhe ata vazhduanë rrugën. Por sa bënë ca çape, ay tjatri më thirri që pas:
• Hej lum miku! A i gjen dot kollaj ata shokët e tu?
• Hec he burrë, se po blejmë rrugës, - e hoqi gati zvarrë mustaqja, që
ish po aq i dhjerë, por dukej më krenar.
Kush kërkon që të na quajë dy kombe të ndryshme, mor aman! Në Atlantik Siti gjen edhe një provë tjatër që ne jemi pe një gjaku. Pashë që kosovarët iknë dyke u grindur dhe në fund të rradhës së zllot- mashinave, qëndruanë dhe po nëmëronin centet për të paguar portat në autostradë.
Kur erdh ora e takimit, vetëm unë isha te nevojtorja. E kishmë lënë kot, ce aty
nuku erdhi asnjeri, as pas dy orësh, as pas katër e as pas gjashtë! Unë prita ca e nisa t’i kërkoj prapë.
Shën Thanasnë e gjeta pështetur kokën mbi grushte. Pranë tij Kuqua i 25 centeve, as e çante menderë për shoknë e shkundur, por mbushte tri maqina njëherësh, u këndonte nga tri herë një si biçim lutje dhe i ulte të tri levat. U këthente kurrizë e gjatë kohës që ato bënin rrotullamet, ua ngulte sytë shandanëve në tavan. Pastaj vërtitej e i shëkonte gobellët e mashinave njërin pas tjatrit, siç shihen grepat se mos kanë zënë donjë peshk. I rashë lehtë në sup shën Thanasit. Ay ngriti kokën, më pa dhe e vuri gjene mbi grushte.
• Ju dhjefsha Atlantik Sitnë! – më shfryvi mua, sëkur ia kisha fajnë unë.
Pastaj m’u këthye e më pyeti ce mos më ndodhçe donjë 100 dollarëshe, ce tashi ish ca i shlodhur e mund t’i nxirrte të tëra ato që kish lënë. I thashë që më duheshin për benzinë rrugës. Po njëzet, mund t’ia jepnja.
• S’më bëjnë punë. - tha njëherë, pastaj u pendua: - M’i jep, m’i jep! Ce
pastaj do më mbetet merak. Ce fati këthehet edhe me një cent, po t’i dojë ****a! Po a të lenë të loç me tri mashina njëherësh, si ky shoku tem? Apo vetëm po të jesh antar?
• Vetëm po të jesh gomar! - xheç i thashë, por shën Thanasnë nuku e njihnja
mirë dhe vetëm sa i dorëzova paratë.
Lozi edhe ay me tri mashina, i la dollarët e mij në tri minuta dhe me shpresë, i
hodhi sytë gjene nga unë. Unë ngrita duartë.
• Mirë, - më tha prerë, - ku është limuzina? Dua të marr një sy gjumë, para
se të nisemi. Të lenë të shtrihesh në parking, apo duhet të jesh antar?
Shpura shën Thanasnë te limuzina dhe e mbylla atje, si ushtar të vrarë. U ktheva gjene dhe nuku dolla bosh, ce inxhineri i Gurit të Kuq qe gati.
• Si vajti ruleta? – e pyeta.
• Nuku janë, bre, si ruletat e Francës! – tha ay dhe pështyvi mbi qilim.
Nga vërrejtja teknike që bëri si inxhinjer, e kuptova që ky qe dëshmori i dytë.
Do ta shtrinja dhe atë, paralel me shën Thanasnë. E kërkovi pas pakë vetë:
• Ku është maqina-o?
U bënë dy. Kur i vajta Kuqos, ay m’u duk sëkur më shëkonte për herë të parë.
• Do ikim o Peço, apo ta provoj dhe ca. Gjer tashi jam me fitim. Opo shansi
është shans! Kam fituarë gjer tashi, nëntë dollarë e 25 cente!
• Mja i ke! - thashë. – Po na ze mëngjezi!
Desh Zoti na erdh aty dhe vipi, Ylli. Edhe ay ish lodhur e desh të ikte.
• Fitimi im , - tha, - vërtitet aty te dy mijë dollarët. Njëqind më shumë
njëqind më pak! Nuku kam fuqi, po mund të rinja e të fitonja më shumë.
M’u duk sëkur gënjente, po nuku deshnja të rrëmoj asaj parcele.
• Nuku do flesh në hotel-o?
• Po çne bre! Mëngjezi është më të ardhur. Koncertnë s’e pashë. I kam
bërë mutnë atij italanit! Ce o do linja dy mijë dollarët për atë surrat-a?! Restorantet po, janë mbyllur. Më ka marrë malli për fëmijët!
E muarmë rrugën për Nju Jork, kur, agu dolli nga oqeani edhe na lëshovi dritën përpara. Më dukej sëkur e kishnja limuzinën bosh. Asnjëri s’fliste, po ama edhe asnjëri nuku flinte. Vetëm një herë dëgjova shën Thanasnë që psherëtivi e pastajza tha:
• Ju q..fsha Amerikën, megjithë Kandanë!- Pastaj, me që nuk ia zuri llafnë
njeri, shtovi: - Edhe Meksikën , ce xheç harrova!- Dhe nuku e mora vesh ce përse i kursevi nja pesagjashtë shtete të veckël, që të mbaronte punë me tërë kontinentnë e sipërm.
I kishmë bërë nja dyzet killometra, kur Ylli e shqepi dhe nisi lezetnë e kësaj
historie.
• Ti o Kuqo, fitove gjë?
• Bereqaversën, - ia këthevi kuqalashi. – Dyqind e nëntë dollarë e
njëzetepesë cente!
Unë pata frikë mos e dogëndis, po gjene nuku m’u ndënj pa ia thënë:
• Mua, më the nëntë dollarë… Ce gënjen?
• Jo bre, kur mos kem tërë ata që kam në Shqipëri, nuku gënjej! Them
dyqint e nëntë, se zakonisht unë dyqind dollarë i le. Kupton? I quaj të fituara tëra paratë që këthej në shtëpi!..
• Ka të drejtë, - ia bëri Guri i Kuq.
• U harroftë kjo ditë! – shfryvi shën Thanasi.
Po Ylli, i vetmi vip që kishmë atje, ia mori një kënge tjatër.
• Mirë se vjen moj ditë e madhe! Shokë do t’ju them një sekret. Nuku
deshnja njëherë, por vendosa t’ju a them: unë sapo kam lënë trimijë e tetëqind dollarë!
• Iiiii! – ia bënë të gjithë me një gojë.
• Moooos! - ulëriva dhe unë e xheç më mori limuzina kanalë.
• Ggggiuuu! - ia bënë të katra frenat.
Shën Thanasi na flytyrovi që nga fundi i limuzinës e na u plas mbi Gurnë e
Kuq. Shishet e uiskit u thyenë të tëra. Katërmbëdhjetë gotat u bënë katërmbëdhjetëmijë cifla! Shyqyr që në atë copë të Garden Stejtit, nuku vinin maqina prapa! Kishmë mbetur mbërthyerë mbi xhade.
• Jepi, jepi! – më tha Ylli i frymëzuarë nga agu i mëngjezit dhe kur unë
lëshova frenat, vazhdovi: - Ju thashë që është një ditë e madhe dhe me tërë mënt, është! Unë vendosa që të mos ia shoh më sytë kazinove: në hale të gomarëve të venë Shobotët, Çezarët, Taxh Mëhallët, Mohigansanët dhe Faksvudët! Ja, ky Ylli pe Devolli, nuku do ua shohë më derën. Po të mos ua tregonja që humba, kjo do mbetej e fshehur dhe unë mund të gabohesha prapë. Më mirë, thashë, ta dinë shokët, që të më vijë turp pe tyre. Që të më pështynë po më panë më këtu! Ti, Peço, do më pështysh? Do më pështysh, të them? Më jep fjalën, ce nuku ndahemi mirë bashkë.
Si me zor, ia dhashë, po ia dhashë. Kur ka nevojë shoku për një pështymë, ce të mos ia jepnja. Ylli i pyeti një për një:
• Ti o Grin Kartë e derrit, do më pështysh?
• Si ore s’të pështykam?! – u nxeh shën Thanasi. – Oj të pështyrë!
• Po ti Kuqo?
• O Ylli, po jemi shokë të vjetër, o derëzi. Më ofendon po ta vesh në
dyshim! Nuku do mënd, që do e bashkoj me pështymat e shokëve!
• Do ta di për nder, kur mos kem fëmijkat! – e falenderovi Ylli dhe iu kthye
inxhinerit: - Po ti?
• Megjithë qef o Ylli, po nuk të pështyj dot! Që të të pështyj unë duhet
të të gjej në kazino. Unë sapo u betova si ty, që nuku shkel më.
• Zgjate kokën të të puth! – i kërkovi Ylli dhe inxhineri na e futi kokën e na
ndavi mua me Yllin. Ky e puthi e u ndez më keq:
• Ore, po i thosha vetes, ç‘janë, bre, trimijë e tetëqind dollarë, kur merr një
vendim kaqe të madh?! Në fund të fundit, i fituari jam unë, jo Taxh Mëhalli! Apo jo?
• Je! - i thanë tërë me një gojë.
• Asëll-asëll, - e shtyu më tej Kuqua, - me këtë vendim, Taxh Mëhalli, ty
të merr të keqen!
• Atë po them, - tha Ylli. - Sot, për kokë të fëmijëve, sëkur kam lindur.
Tri mijë e tetëqind dollarë, janë, psss, hiçgjë! Të tërë harxhojnë më shumë për të shëruar sëmundjet. Unë e kalova këtë timen me trimijë e tetëqind dollarë! Njëqind më shumë njëqind më pak! E ndjej veten të lehtësuarë, të lumtur…
• Në fakt, lumturi është, - sekush tha që prapa nesh.
• Jam i tëri i imi!..
• I yti je! – ia priti shën Thanasi nga pas. - Më plaçin sytë, nuku të dinja
kaqe me fat. Edhe kaqe me karakter, bre, ce lot rol dhe karakteri… Ishte mirë ta festomim gjëkundi me donjë kafe, po jemi ca ngushtë sot…
Unë këtheva në një Makdonallds dhe vendosa t’ju jepnja nga një kafe tërë të lumturve. Edhe pas kësaj Ylli mbeti i përnngritur edhe nuk e pushovi këngën gjer sa u duknë ndërtesat e Nju Jorkut.
• Sot jam tjatër njeri. Kurrë nuk isha kthyerë ndonjëherë në Nju Jork
fitimtar. Gjithmonë i humbur! Me paratë që kam lënë unë, mund të kenë ngritur një kazino të tërë në Atlantik Siti. Po, aha, nuku do kenë më asnjë dyshkë nga unë! Nuku ua shoh më sytë… Shumë ditë e bukur sot, ëh?.. - E kur ngjita limuzinën mbi urën e Xhorxh Vashingtonit, Yllit i u kujtua e shoqja: - Akoma s’e ka marrë vesh ime shoqe se ç‘gëzim po i sjell burri!…
• Po mirë, o Ylli, asnjëherë asnjëherë, sa të jetë jeta nuku do veç më? –
pyeti inxhineri, jo aqe i sigurtë për vendimnë që kish marrë vetë.
• Kurrë! – ia bëri Ylli me ashk.
• Fare kurrë?
Aty u fut Kuqua, me urtësi e me llogjikën e një plaku.
• Oh, edhe juve: kurrë! Tashi që u shërua nga ay ves i ndyrë, nuku ka
asnjë rrezik!
Ylli i erdhi në ndihmë Kuqos.
• Mirë, thotë kuqalashi. Kryesorja është që s’ka rreziqe më. Pa, kur të na
vijë donjë shok nga Shqipëria edhe mund ta shpjemë, t’i tregojmë kazinot, de!. Se kështu për bukurira , të rrimë shtrembër e të flasëm drejt, Atlantik Siti të merr më qafë!…
• Të merr, të merr, - ia prenë fjalën dhe pranuanë të gjithë të vërtetën që
bënte mu.
- …Ja, ti inxhiner the që do vijë ay i kadastrës, që e kemi mik unë e ti, - u kujtua Ylli. – Hë! Do e lemë pa shpënë Sotirë?! Jo!
• Sotiri na vjen në nëntor. E zgjati ca. – psherëtivi inxhinjeri.
• Po pse aqe vonë, derri?! Mirë, - u mendua Ylli. - Para Sotirit, mund të
shpjemë donjë tjatër. E shpjemë! Se nuku kemi frikë nga kazinot ne! Po për të lojtur, aha! Harroje! Po edhe se e hodhmë edhe nga një pesë dollarshe, sa për ta provuarë, e hedhëm!.. Se, ku i dihet fatit!
I lëshova me sytë e vrarë nga drita, shtëpi më shtëpi. Shën Thanasi dhe Kuqua zbritën si me brekë të mbushura. Vetëm dy të shëruarit nga vesi ishnë tërë gjallëri. Ata seç pëshpëshnë me njëri tjetrin dhe pastaj më thirrë mua.
• Peço, je i lirë këtë të shtunë që vjen?… Se limuzinën e paguan Taxh
Mahalli… Si, bre, ta humbim rastin?! Budallenj jemi ne-o?!..

__________________
It takes just as much courage to express your love when it's right, as it does to walk away when it's wrong.

Denonco këtë mesazh tek moderatorët | IP: e regjistruar

Regjistruar: 10/01/2003
Vendbanimi: .
Mesazhe: 5233

Fëmijët në një shesh të ri
Gjeju fëmijëve një shesh të ri e leri të lozën! Sheshi i jetës amerikane atyre u duket i veti. Bile shumë ia kishmë vonuarë. Një javë si patnë shkelur këtu, po bëmim një kasetë, ta dërgomim në Shqipëri: kur i këtheva kamerën Lolës, binjakes së parë, ajo, megjithqë mbante akoma breçkat e “Drapër e Çekanit” tonë, tundi doçkën e hapur drejt syçkës së kameras e ia bëri babajt tem: “Hellou, granpa!”. Me një llaf: “Ika unë de! Jam amerikankë tashi!”
Rezarta, i këputi një pëllëmbë amerikankës dhe deshi t’i këpuste edhe ca të tjera, por unë s’e lashë. Lola nuk i kish mësuarë akoma tëra të drejtat e njeriut, kurse Rezi nuk dinte se këtu, një çupkë në moshën e së bijës, mund të thërresë numërin e telefonit 911 dhe për atë pëllëmbë, e ngjesh mamanë në burg.
Male të lartë, ngjitën prindët këtu, oreee: nuku dinë ç‘u kërkon fëmijëve shkolla, nuk u kontrollojnë dot detyrat, nuku merren dot vesh me mësuesët e nuku kuptojnë dot se si shkolla, edhe u quajtka shkollë, edhe nuk është si atje nga ikmë! Akoma kam mëndjen se këtu edhe kërcu të jesh, nuk e përsërit vitnë, por ashtu, i dobët, mund të mbarosh kolegjë dhe të mos turpërohesh hiç. I vetmi provim është ay kur mbaron shkollën dhe përçap të të marrën në punë. Aty e sheh në të ze, a nuku të ze njeri për bishti!
Unë kishnja punë një mbrëmje dhe kur i thashë gruas të shkonte ajo në vend tem, të takonte mësueskën e djalit, Rezin e zunë të prerat.
• Bah!… Po si do ta pyes unë e si do ta marr vesh atë?!
Nuku kish rrugë tjatër: djali megjithëse i vockël atëhere, fliste e kuptonte
shumë mirë dhe ay vetë do përkthente dhe pyetjet dhe përgjigjet.
Ashtu bëmë dhe Rezit zgjidhja i qe dukur pikë! Në darkë ajo po flytyronte, se djali na paskej qënë më i miri në tërë shkollat e qytetit! Të vërtetën e muarmë vesh kur rradhën tjetër vajçë vetë e poqa mësueskën. E vërteta qe, që djali vazhdonte t’i bënte detyrat keq e njëherë më hënzët, nuk rreshtëte së ngacmuari çupat dhe po njësoj rrihej me rusët dhe portorikanët.
• Të gjitha këto, unë ia thashë gruas dhe ajo më premtovi që këto do merrnin
fund! – më tha mësueska me buzëgazin që ajo s’e shuante as në gjumë.
Hilet e djalit i mora vesh nga binjaçka e dytë Irena, se Fatlumi ua kish treguarë
marifetnë të motrave. Mësuesja e pat pritur time shoqe po me buzë në gaz. Rezi, buzën në gaz e vinte më mire, se e gjora, e dinte buzëqeshjen, pjesë të anglishtes.. Mësueska nuk bërtiste, po i thosh pakënaqësitë ëmbël e me sjellje të mirë. Kështu ime shoqe e kish zor të kuptonte se po i nëmëronin gjynahet e të birt. Priti përkthimnë e djalit dhe iu bë zemra mal, kur ky, kokëunjur, i tha sëmës, se i vinte zor t’ia këthente shqip tërë ato lëvdata.
• Kjo thotë, - tha megjithatë i kuq flakë, djali, - që detyrat e mia janë shëmbëll
për tërë klasën. Unë qënkam i vetmi që nuku lëviz nga vendi, por e ndjek mësimnë me veshët pipzë. Thotë, që edhe pse më ngasën çupat, unë s’e heq mëndjen nga mësimi. Thotë, që shkoj mirë me shokët, sidomos me rusët dhe portorikanët! Më kanë shëmbëll të shkollës.
Dhe pat unjur kokën edhe më poshtë, gjë që mësuesja e kish kuptuarë si
pendesë, kurse Rezi e kish marrë të birë si kalli të rënduarë, që nga gruri i shumtë, do e unjte kokën se s’bën!
• Thuaji mësueskës – i kish kërkuarë Rezi, - se këto fjalë të mira ngrohën dhe
bëjnë krenar çdo prind. Thuaj që ky është gëzimi i parë i familjes tonë në Amerikë.
Fatlumi me sy përdhe i kish thënë mësueses se e jëma nuku zëmërohej kurrë, po
e quante këtë, dëshpërimnë më të madh familjar, që kur kishmë shkelur në Amerikë!…
• Djalën e kini trazavaç! - pat thënë mësueska ëmbël.
• Fatlumnë e ke ëngjëll! – pat përkthyerë Fatlumi.
• U mërzite, apo jo? – kish pyetur në fund mësueska Rezin.
• Ta priste mëndja, të dëgjoje kaq fjalë të mira? – e kish përkthyerë djali
pyetjen.
• Nou! - kish thënë drejtpërdrejt Rezi, të vetmen fjalë që kish mësuarë
ato tre muaj dhe që e përdorte vetëm për takime me rëndësi.
E aty i Fatlumi i kish këthyerë në premtim, ca fjalë falenderimi të mamasë… Nuku kish faj ay: ne vetë ia kishmë varur ulkut mëlçitë në qafë!..
As vetë s’e kupton njeiu, se përse këtu koha për të ndenjur me fëmijët është aq e paktë. Që të kesh rast, bre, t’u shpushpurisç mallë e Korçës, të fshatit ku rri gjyshi e t’u kujtosh të gjorën nënë, që na ka lënë përgjithnjë. I sheh fëmijët që ikën nga dhoma e tyre që merren me kompjutera, që të sjellën në shtëpi rumunë, filipinas, zezaçka, hispanjiçka që hyjnë dhe të përshëndesin me një “Haj!”. “Haj” themi unë e Rezi. E tërë mbyllen andej matanë. I sheh fëmijët që lëvizën dëpër dhomë me telefon në vesh, që ulen për drekë me kufje në qafë, që mbarojnë drekën e fryjnë tallambacka me çamçakëzet që vërtitin nëpër gojë, që sulen të tre menjëherë sa bje zilja e telefonit dhe zihen kush ta marrë i pari. E kur kanë donjë gjë të veçantë, mbyllen e flasën në nevojtore, që ne tashi e kemi graduarë dhe e quajmë kabinë telefoni. E ngrenë manjetofonë, hajde or hajde, në kupë të qiellit, me ca këngë që neve, s’i pëlqejmë e nuku na ndezën!
Na bëhet sëkur fëmijët po na largohen. Po na lenë pas dhe as që duanë të dinë më për atë qumshtin e shtrenjtë që, e merrmim pas një mëngjezi të gjatë në rradhë, dyke hukitur duartë, ngaqë bënte aqe ftohtë, sa macja e ndiqte minë jo për ta ngrënë, po veç për të fjetur me të gushe-gushe!
Fëmijët tashi as që duanë edhe të hanë, or tëmën e sëmës!. Djali nuk e ve mishnë në gojë, ta vraç! Binjaçkat marrën me majë të thonjëve nga një fletkë sallatë e ulërijnë nga gëzimi kur peshohen e shohën se kanë humbur edhe një kile tjatër. Hajde gëzim i madh hajde! S’ka gjë që barku po u puthet me kurrizë, që uji u shihet me sy, kur u zbret tatëpjetë gurmazeve! Kështu si e kanë nisur, do bëhen të lehta pendë e kur të martohen, burrat do shkundën çarçafët që të gjejnë nuset e tyre. Lola me Irkën po treten në sy tonë, ditë e me ditë, edhe janë vënë në një garë që nuku ka fund. Fund ka xhanëm, por unë them se në ngjaftë, - mos e dhëntë Zoti, se nga goja nuku vjen e keqja! – në ngjaftë që donjëra të arrijë suksesnë e madh të vdesë nga të pangrënët, tjetra do pëlcasë së qari, jo ce i vdiq motra, po ce ia kalovi e si nuk qe me fat, të vdiste ajo vetë më parë!
- Kthehemi Peço, ne s’jemi për këtu! – ky është avazi i Rezit çdo tri ditë. Ajo nuku ka ç‘u bën çupave që veshin bluzka të shkurtëra, sa nuk u arrijnë më te pantallonat e u a lenë kërthizkat jashtë, në panairin e miljona kërthizkave amerikane!
Shkuam një ditë në koncert të shkollës, ku Fatlumi kish goxha vend për të trokitur duart. Kur mos i kem tërë, në korridoret e shkollës shihje si hiçmosgjë, djem e çupa që puthshin buzë më buzë e mësuesët me shumë edukatë, u lutshin t’u hapnin shteg për të kaluarë. E megjithëse po vimim për djalën, e bëmë beli që ishim shqiptarë: mëndja te çupkat tona na vinte! Po Lola me Irkën, thoshmim, kur të vijnë dhe ato në shkollë të mesme?!
Fatlumi i ra kitarës si s’e kisha parë donjëherë. Një grup me çupa pas nesh
ulërinin për të, si të çmëndura. Ishte pastaj një çast kur djali unji kitarën e tha:
• Tashi, do këndoj një nga këngët e shumta të bukura të vendit tem. Mes jush
gjenden dhe dy prindërit e mij. Atë këngë, që ju e njihni të gjithë, ata ma kanë mësuar mua, kur isha tre vjeç! – E bëri me dorë nga ne.
Ne u ngritmë me turp. Mua e Rezin, nuku na kish duartrokitur njeri gjer atë
ditë. U desh të vimim në Amerikë e ta provomim. Tërë salla, më këmbë! Rrihte pëllëmbët Drejtori, Nëndrejtoresha…Pa le ato çupat prapa nesh: ulërinin sëkur të ishim Kollombi me të shoqen dhe në anijen tonë kishmë sjellë edhe djalën kitarist! Sytë e Rezit qenë bërë si përrenjtë kur shkrin dëbora e marsit dhe trupi i dridhej i tëri!
U unjmë dhe Fatlumi filloi. Oh sa qetësi e bukur i priste fjalët e këngës së tij! Ay rreshtonte se “desh mëngjeset e majit..” se “desh lulet e fushës”… Pastaj kur erdhi refreni, u fut në këngë tërë orkestra, e nisi këngën salla, se siç duket, nuku kish njei të mos ia dinte fjalët. Çupat që kishmë pas u ngritnë si të lojtura dhe s’mbashin:
Po nga gjith ato më parë,
Dua më shumë, Shqipërinë…
Ëndërr bre ëndërr! E beson njeri?! Në ka qielli shtatë kate, ne ishmë në të shtatit, po në majë fare, ama! Nejse, unë nuk e rrëfej këtë për të treguar se ç‘talent kemi pjellë, ore! Gjetkë e kishnja: pas koncertit na dhanë dorën Drejtori dhe Nëndrejtoresha, zonjë grua ajo, e veshur si për danc, me një rrobë të zezë e dekolte të gjërë. Kurse Fatlumnë e mbytnë çupat: puth njëra e shtërngo tjetra! Edhe ato të puthura ishnë, po suksesi i këngës, na i zbuste ca ato drithërimat që na zunë në korridor, kur mezi hapmim rrugën mes çifteve që zarbëronin pa ua bërë syri tër. Këto puthje, nuk ua merrmim për keq. Pastaj, hollë-hollë tjatër, bre, është kur shqipua sheh t’i puthën djalën e tjatër kur sheh t’i puthën çupën!
E lamë djalin me shokë e shoqe e në flytyrim e sipër, arrimë në shtëpi. Unë hapa postën. Rezi shkovi në banjë po e gjeti të zënë me Irkën, që ia pat shtruarë muhabetit me telefon dhe u këthye dyke sharë.
• Prit prit, - i thashë unë. – Këtu paskemi ç‘paskemi!
Dhe i dëfteva gruas një letër që na kish nisur ajo Nëndrejtoresha me dekolte të
gjërë. Ajo shkruante se në kuadër të programit qeveritar për të vënë nën fre SIDAn në shkolla, kërkonte që të zgjidhmim bashkë, një nga ato.. ph.. nga ato, si qeska pe plastike të hollë, që meshkujt e veshin për ca punë që ne edhe s’para i zemë në gojë. “Ose”, thosh letra, “na jepni firmën tuaj, që refuzoni ta paisni djalën tuaj, Fatlum Jani, me një mjet të tillë.”
Rezit u bë mehit. U harrua koncerti. Avulluanë lulet e fushës e mëngjeset e majit! U shkri ajo, ajo që duhej më parë nga ato të gjitha, Shqipëria, ku nuku kishmë patur letra të tilla nga nëndrejtoreshat! S’bëmim të tilla edykime ne atje! Ne mbyllmim sytë e veshët e ua limim fëmijët shokëve të tyre, për të na i edykuar në këto punëra.
• Im bir do të jetë bërë problem atje, - tha Rezi me frikë. – Do jetë bërë si qentë
e tërbuarë, që kafshojnë më të majtë e më të djathtë e tani, drejtoria ka vendosur t’i verë ngojëzën! E zeza, e zeza unë! – Pastaj u kujtua e pyeti. - Cilin nga ne kërkojnë për të zgjedhur …atë plaçkën?
• Mua.
• Kush të kërkon?
• Ajo. Nëndrejtoresha. - Dhe me gisht vizatova një rreth në gjoksin tim, për t’i
kujtuarë dekoltenë.
• Përse ty?
• Ku di unë! Dofta nga që di anglisht më mirë se ty… Mendojnë, babai është
më… ekspert!
Lojti mëntsh Rezarta. Dëgjohej Lola që po kërdisej së qeshuri andej nga
kompiuteri. Irka lëshovi banjën dhe na kalovi para hundëve dyke folur anglisht në telefon të dorës, kurse te porta me gëzim në sy, u dha Fatlumi, dyke zgjidhur që te pragu, papijonë e koncertit.
Unë e Rezarta dukshim si kërcunj në mes të të huajve, si prindë të marrë me qera . Djali priste që mamaja t’i hidhej në qafë e ta bekonte. Po ajo i kish mbërthyerë sytë në të çarë të pantallonave dhe në vend të bekimit, i ulërivi:
• Mbërthe zinxhirët, mor maskara!…

Pëllumb Kulla

__________________
It takes just as much courage to express your love when it's right, as it does to walk away when it's wrong.

Denonco këtë mesazh tek moderatorët | IP: e regjistruar

Regjistruar: 10/01/2003
Vendbanimi: .
Mesazhe: 5233

Paradë pasanikësh

Ti nuk e ke të shkruarë në ballë që jeton në Amerikë, po ta shkruajnë të tjerët e ti nuk e heq dot. Kur shkoj tashi, nuku bje më në atë grep, po rradhën e parë rashë. Rashë, or rashë e nuk ngrisha dot!
Natën e parë fjeta te motra e martuarë në Korçë. Gjer në mes të natës nuk rreshtnë vizitorët, që vinin e merrnin porositë e djemve që kishnë këtu: kujt i dhashë ilaçe, kujt donjë pako e kujt para, që mezi i solla, siç edhe kam treguarë më parë.
Fëmijët e motrës ishnë kërthinj, po nuku flinin, sëkur t’i vrisnje. Hapnin veshët në ato që u rrëfenja unë, atyre që vinin të merrnin dërgatat, shëkonin me kurreshtje se si pakot që kishnë ardhur nga Amerika, u dilnin pe shtëpisë. Hiç unë, që t’i ndaja me të parën ato, që u pata sjellë atyre vetë. Iku mezi i natës pa u kujtova.
• Dale mo, - u thashë, - ce ju harrova juve!
Vajta nga oda matanë ku kisha lënë valicat. Më ndoqnë prapa. U këtheva
gjene te xhaqeta, ce kisha harruarë kyçet. Ata, rrodhe pas meje! Vajta hapa valicën, u dorëzova bluzkat, çokollatat e nga gëzimi që shfaqnë, mallkova veten që u a kishnja vonuarë. U dhashë peshqeshet dhe të tjerëve, lumturuanë tërë dhe fjetnë.
Të nesmen motra hynte e dilte e nervozuarë. Nuku po i vinja rëndësi, ama e shihnja që ajo u bërtiste djemkave. Sa u kalonja pranë unë, shuheshin pëshpërimat. Mua s’më linin shokët që hynin e dilnin.
• Ore Peço, djall me brirë, po në Amerikë, ëh?! Tëmën-o! Neve këtu po na
…het nënokja! Po s’pate njeri jashtë, siç të kanë këta ty, aha dil e verë vete lajmërimet me të zezë e thirrë të të mbulojnë! Trokë ore trokë, dëgjon?! Pa punë, pa para!
Në ato llafe, ma bën me shënjë babaj dhe unë i vajta pas në odën ku kisha valicat.
Nipërit na ndoqnë pas. Avazë, ata!
• Ore bir, - më tha me zë të unjur babaj, - Ajo jot motër nuku po e bën dot
drekën. Asaj i vjen zor, po a i ke sjellë gjë donjë para, apo jo?
Djemkat e motrës i kishnë ngulur sytë në buzët e mia. Më erdhi për të qeshur.
- E po mos kishnja erdhur unë?
• Po mos kishnje erdhur ti, qe më lehtë- vazhdovi plaku.- Këta do shkonin të
merrnin bukën me listë, veresie, siç e marrin të gjithë pe muajsh. – Dhe iu këthye të madhit nga nipërit: - Folë or ti!
Nipi i madh mezi ç‘priste:
• Vajta te ay që na jep bukë, - nisi ay të më raportonte mua me nxitim. – “Gjene
do bukë ti-o?!” - më tha. – “Po ty të ka erdhur dajua nga Amerika, mo!” Edhe ay i mishit kështu më tha… - E djali uli kokën. - Tërë e kanë marrë vesh që ke erdhur ti, dajo! – shtovi me pikëllim
Nxorra drënk, paratë! Amerika vazhdon ta ketë hijen e rëndë, si një herë e një
kohë.
Në fshat, më shumë akoma…
Martohej ato ditë, një kushëri i sime shoqeje: më ftuanë në dasmë e nuku kish donjë arsye që të më vinin në krye të sofrës, po të mos qe Amerika. Ishnja diku aty afër nuses, po, kur të qaj tërë, më shumë shëkonin nga unë, se nga nusja. Ish e bukur, e gjora dhe vallen e hidhte tërë nur. Ajo vallëzonte, ata gjene më shëkonin mua. I vjehri i hodhi nuses ca para përsipër, po sytë e tërë dasmorëve gjene ishnë vërtitur këtej.
• Po këta-o, ç‘kanë që shohën nga unë? – pyeta babanë.
• Shohën sa para do t’i hedhç nuses në valle, - ma kthevi ay.
• Tëmën, ç‘vete! Po i dhashë, bre baba, njëherë nuses pesëdhjetë dollarë!
• Nuku janë për nusen tashi, - më shpegovi babaj. – Janë për ata të muzikës. I
paske harruarë zakonet ti, amerikan i mutit?!
Pashë, ç‘pashë nxorra njëzet dollarë, u ngrita dhe i hodha. Orkestra u ndez. Kërnetaxhiu dolli në mes, u ul më gjunjë dhe ia këthevi tytën veglës, drejt tavanit. Mbarovi vallen nusja, orkestra nisi këngët me porosi. Ay i kërnetës ndahej nga orkestra dhe atij që e thërriste, i vinte afër. Porositësi ia fuste paratë në tytë, kurse ay që lonte kibordë, thosh në mikrofon:
• Me këtë këngë, xhaxhai i dhëndrit i uron çiftit jetë të lumtur. Dhe neve të
orkestrës simfonike, i urojmë xhaxhajt, mbarë ia bëftë Perëndia!- dhe muzika vinte në kupë të qiellit. Më treguanë që u kishnë thënë, që simfonike kish kuptim tjatër, po ata nuku hiqnin dorë.
Në një çast, kërneta i vajti njërit, që unë nuk e njihnja. Ay seç mbështolli kutullaç
në grykë të kërnetës dhe pe mikrofonit u dëgjua: - Qetësi! Po uron zoti Dhori, që na ka erdhur pe Barit të Italisë! Edhe neve, orkestra simfonike e Gollokamjes…
E po shyqyr thashë, dolli një kurbetlli tjetër e le të merren me të. Po ç‘ne! Sytë gjene nga mua mbenë. Babaj m’u zemërua që nuku po e nderonja e më këthevi kurrizë. Desha t’i them, që unë në Nju Jork, punonja dymbëdhjetë gjer më katërmbëdhjetë orë në ditë e nuku do rrinja tashi të plotësonja vollen e çmëndur të ca sazexhinjëve. Po po, na u shtua dhe Vaska, djali tezes, që erdh e më tha në vesh që orkestra dinte dhe këngë pe Amerike.
• Po le t’i bjenë mo! Kush i pengon! - thashë i bezdisur. - Jam tërë ditën në
punë atje unë, or tungjatjeta! Qeranë e kam të lartë, paratë e kompiuterit të fëmijëve nuk i kemi larë…Pastaj, unë s’i kam qef këngët amerikane e nuku di asnjë pe tyre, që të dal ta këndoj.
• Këngën e këndojnë ata, - ma shpegovi biri i tezes. - Ti vetëm hidhu paratë.
Është çështje nderi këtu, Peçooo!
Hodha sytë për rreth. Një tufë kushërinjsh, tërë djem të rinj, as hanin as pinin,
po mbanin kokën këtej në do ndiznin apo jo, përpjekjet e Vaskës. Në anë të Vaskës u fut dhe babaj, që nuku po e kuptonja ish i prekur apo ish i dehur.
• Atë po i them, o Vaskë, - tha me hungërimë plaku, - po merr vesh ky!
Ç’t’u bënja! Vaska vajti te orkestra dhe kur shoh, pas pak, kërneta më erdhi mu
në buzë të xhepit tim! Edhe nga vajti u bë një qetësi e madhe! Ay i mikrofonit ia plasi:
• E tashi zoti Peço Jani, që vdes pas këngëve amerikane… Ne i urojmë Peços
mbarësi në Amerikë. Mbarësi dhe para në atë vend të bekuarë!
Nxorra jo pak, por pesëdhjetë dollarë! Isha dehur dhe unë tashi! Dasmorët trokitnë duartë. Nuses nuku po ia varrte qillon asnjëri, po ama ajo do ta mbante mënd se si paratë u derdhnë lumë në martesë të saj. Ay i Italisë, porositi gjene një këngë dhe më erdhi ta shqyenja që po e vazhdonte këtë garë të dehurish. Ta kishnja afër do e kishnja pështyrë. E me që tashi njerëzit i kishnë sytë nga mua, thirra kërnetën dhe ia mbusha grykën edhe me një pesëdhjetshe tjetër, për inat të Italisë! U këthye në ndeshje ndërkombëtare, ore! Dasma u përshkëndit. Dasmorët, dyke filluarë nga nusja, u vërtitnë tërë nga Dhori e prisnin se si do përgjigjej Italia!
Dhori u dorëzua. Nuk u ndje më. Grupi i kushërinjve të mij ngritnë dollitë. Im atë e rëkëllevi gotën me fund, me ashk pe fitoreje.
Një plak aty afër nesh, që pa tjatër nuku kish këllqe për këtë garë, që po u mbushte ****ët sazexhinjve, u ngrit më këmbë. Zëri nuku po i dilte dhe i shpunë mikrofonë. Plakut prapë nuk i dilte zë nga gryka, se ngashërimi nuk e linte. Pija kish bërë punën e saj.
• Nga unë keni këtë njëmijë lekëshe - tha me zë të mekur.
Kërnetaxhiu i lëpivi fyellë veglës dhe e la lëpushkën mijëshe të binte përdhe.
Ajo i vlente a s’i vlente shtatëdhjetepesë cente e muzikanti s’u unj ta merrte asnjëherë gjer në fund të dasmës!
• Cilën këngë do, xhaxha? – e pyeti me bezdi.
• Këngën ta them unë, - tha plaku dhe mblodhi fuqinë e zërit. – Më parë dua të
ngre një shëndet… - E prapë zërin nuk e bënte dot zap. - …për djemtë, … që i kemi larg dhe … u bje bretku… andej nga janë!
Dy gra afër meje ia plasnë të qarit. Vetë plakut i vetëtinë lotët dhe mjekra i u
drodh. Po ay gëlltiti pafuqinë edhe e mbarovi kërkesën: - Po.. jemi në dasmë edhe duhet këngë, apo jo?! E unë me ato pak para që hodha do porosit “o ju male me dëborë”! Po e ditnë këta të muzikës, mirë!
Andej nga fundi dikujt i pat rënë alivan. Nuk e mora vesh ish burrë apo grua, ce njerëzit u mblodhnë kulumçe dhe e nxuarrë jashtë. Orkestra s’e dinte këngën dhe bashkë me lotët, që njerëzit i fshinin pa u vënë re, sëkur e thyen dasmën.
Po ilaçi erdhi sakaqë. U hap dera dhe u fut Nesimi, djalë pe fshati, që punonte doganier, në Kapshticë. Dukej që Nesimi qe shumë popullor në Gollokamje dhe tërë u gjallëruanë. Orkestrantët për herë të parë u ngritnë më këmbë dhe e rrethuanë Nesimnë si badigardë-muzikantë. Dyke u rënë veglave, me mysafirë e ri në mes, ata ecnin tok me të në drejtim të çiftit. Po Nesimit i kish bërë bërë xër telefoni dhe ndalovi. Ndaluanë dhe sazexhinjtë. Doganieri i Kapshticës lirovi cellularë nga rripi ku e mbante dhe i bëri shënjë me dorë muzikantëve të heshtnin. Ata nuku deshnë shënjë të dytë, po unjnë veglat dhe me disiplinën që kanë orkestrat simfonike, vunë gjishtrinjtë mbi hundët.
• Shsht! – ia bënë të tërë për qetësi dhe dasma ngrivi.
• Nesimi jam, - tha doganieri në cellular. – Ndodhem në një gëzim e do të të
marr vetë më vonë, hokej?…
Pastaj Nesimi vazhdovi rrugën për te çifti, i urovi lumturi dhe u zgjati një zarf që
qe gati të pëllciste. Prapa kurrizit më kish erdhur Vaska. Ay më tha në rrëzë veshit se Dhori, ay i Italisë, kish nevojë për një dorë para borxh, gjer pasnesër. Ose, po të deshnja, mund të më shiste një soxhorno, tok me një patentë italiane kamionash.
• I thuaj, - i thashë Vaskës me inat, – se nuku kam ç‘i dua dokumentet italiane
e para të tepërta s’më ndodhen!
Edhe doganierit i kishnë bërë vend afër çiftit. dhe dasma u ndez gjene.
Kërnetaxhiu vajti afër mysafirit që sapo erdhi dhe ay pa i a këthyerë sytë hiç, ashtu dyke biseduarë me babanë e dhëndrit, i ngjeshi pa numërim, një dorë para në grykë të kërnetës.
Unë të them të drejtën e urreva atë djalë që me shëkim të pare Po më shtyvi ca dhe Vaska.
• Aman Peço, thyeja turinjtë këtij Nesimit, se asnjë nuk e honeps këtu. Ky
maskara më futi bërryllë dhe më zuri doganën. Ka miq të fortë në Tiranë, qeni!
Kushërinjtë e mij çunakë më vështronin me ankth e përgjërim. Sëkur më kërkonin t’u shpëtonja jetën-o!
• O Vaskë, - i thashë, - nuku më kanë mbetur veç pesëdhjetë dollarë. Ato i
kishnja për tynë, o derëzi!
• Jepi! – tha Vaska dyke më puthur. - Zeri se m’i dhe, vetëm hidhi!
• Ku mo, t’i hedh?! Po hajdeni, bre, në vete!
• Hidhi! – shtërngonte Vaska dhëmbët sekur thosh “nguu-uulma thikën!”
• Avashni, bre!
• Hidhi! – ulërivi dhe babaj, e thavi gotën dhe e përpoqi mbi tryezë. Rakija
vazhdonte të bënte të sajën, ore!
Ishnë çmendur të gjithë! Thirra kërnetën, Vaska afrovi një karrige e m’u unj
prapa. Nesimi e kuptovi nga i vinte rreziku dhe kur i erdhi radha, nxorri një tufë më të madhe akoma. Dhrahmi greke, pesëmijëshe të gjitha! Krëckë të reja, që derdhçin vetë fletë-fletë të ndara, në grykë të kërnetës!
Po përfytja nuku mbarovi këtu. Në mes na dolli papritur dhe ay i Italisë, që hodhi aqe shumë, sa njerëzit çapëluanë sytë, si për një njeri që ngrihet nga varri.
• Paska arritur ta shesë soxhornon, - më pëshpëshi në vesh Vaska. – Ay o Peço,
desh të më fuste në sedër. “Po të dojë Peçua si kushëri që të ka, të shpëton”, më thoshte. “Po t’i rregullosh ca leshkat mbi ballë, ti Vaskë, shëmbëllen si fotografia në soxhorno. Për pesë ditë je në Itali e i zgjidhe hallet!”
Nuku po ia vinja veshnë ce po ndiqnja Dhorin, që dolli në mes të sallës dhe morri llafnë.
• Me këto që hodha, unë them të nisëm vallet e porositura. Unë do loz atë
vallen e Gorës, që mund të jetë vallja më e bukur që ka bota. Po juve mos më shëkoni mua, ore, ce unë nuk e hedh si duhet. Ju shëkoni vallen! Hë-o, kush do ma mbajë?
Dhe nxorri shaminë. Iu mblodhë nja gjashtë a shtatë. U bënë varg e Dhori i
Barit të Italisë, nisi vallen. Kot tha, gomari, që nuk dinte ta lozte. Ish i hijshmë, qelbaniku! Kish një trup të lehtë, fifull! Ta çanje pikë dhjami s’i gjenje të fshehur gjëkundi. Punonte në ndërtim bre, jo si unë që jam trashur si mullar, dyke pritur pasagjerët në aroportet e Nju Jorkut.
Po e ndihmonte dhe vallja, zuzarë e mutit! Është ajo vallja, ku kryevalltari rrotullohet e shtrihet prapkas, sëkur bie në kashtë. Dhe që mos e lerë të bjerë tamam përdhe, e mban i dyti, që gjithashtu shtrihet, por atë e mban i treti. Ky i treti, shtrihet më pak se dy të parët dhe pas tyre rëzohen tërë valltarët, gjithnjë nga pak e më nga pak, gjer sa më këmbë mbetet, i shtati ay i fundit! Po edhe muzikën e ka qarë ay që e ka bërë! Bashkohem me atë hajvan, Dhorin: nuku gjen si kjo valle, as mbi dhe e as mbi qiell, ku thonë që tërë janë të lumtur e bëjnë vetëm festivale! Të mos e kisha marrë inat, do trokisnja duart për Dhorin, si për Besim Zekthnë e madh, njëherë e një kohë!
Në mejdan dolli Nesimi, që ia futi kokën në shalë mërgimtarit pe Bari. E bëri
sallën të ngrihej më këmbë e ta duartrokiste, sa tërëve iu bënë pëllëmbët flakë. Dakord që vallja ishte e keqe dhe doganieri e lojti më keq akoma! Po fitovi shumë pikë, ce shaminë ay e kish pe mëndafshi dhe hodhi më shumë para: një shuk me dollarë! Ishnë shumë, po a njëqind a dy qind, nuk u muar vesh, ce dollarët janë të prerë njësoj e t’i bëjnë sytë jeshil. I kishte të tëra llojet e parave, Nesimi!
Dhori u përvodh. Shqavi si ngjalë e ia mbathi. Kish lënë në atë orgji para e dokumente e as suksesnë e valles gorarçe nuk e pat gëzuarë. Iku si i menderosur torolloqi, që më futi edhe mua në këtë panair!
Kishnja pirë ca, po nuku dua t’ia ve fajnë rakisë. Dridhsha i tëri. Ishnja futur në këto valle, si budalla. Do ta vazhdonja budallallëknë e le të harrohej ajo ditë! Zura të bënja llogari gjëndjen: tashi, biletën e kthimit në Nju Jork e kishnja të paguarë; ca para që do t’ia jepnja njërit, më kishnë mbetur në xhep akoma, ce ay që do t’i priste, nuku ndodhej në Shqipëri dhe unë do ia dorëzonja prapë të zotit, me t’u kthyerë. Nuku do të afrosha më dëpër këto dasma të marrësh. Por sot që më dolli ky biçim Nesimi përpara, do ta përpinja megjithë lecka! Në djall çifti! Mua tashi nuku po ma varte asnjëri, vetëm për shkak të atij, palo doganieri. “Tashi pa do më shëkosh”, thashë me vete, me sy nga ay. “Po nuku kam për të t’i zbathur brekët nga koka, ore…!”
Nxorra një shami akull të re dhe dyke e vërtitur mbi kokë si fletë elikopteri, zura fushën e burrave. Shtatë kushërinj me Vaskën në ballë, erdhnë e më rrethuanë. Dasmorët i bënë shshsht njëri tjatrit! Të tërë i mbërthyenë sytë te neve atje në mes e nuku zhuzhullonte miza. Cellulari i vetmë , ay i Nesimit trëngëllivi, po këtë rradhë i zoti ia zuri grykën, ce e kish mendjen te neve dhe ay. Mblodha kushurinjtë kokë më kokë si japonezët që betohen në fushë të volibollit dhe u thashë:
• Dëgjoni këtu:…
• Merr Gorarçen Peço! Ti e lot më mirë se Dhori, ce ti vjen pe Amerike! –
nxitovi e ma previ llafnë një kusho që sa kish dalë nga veza.
• Pusho! – i shtërngova dhëmbët. – Gorarçen nuk e loz dot mirë. Rrëzohem
shkëlqyeshmë, po për të ngritur… Po ne, do marrim Devolliçen!
Dasmorët e Gollokamjes prisnin në heshtje vendimnë e ne valltarve. Ne u zgjatmë ca më një diskutim, ce edhe devolliçja kish punë të rëndë. Unë do rrotullosha dhe njëri do më ndihmonte të kërcenja sa të më zinte koka tavanë. Dyke parë peshën time, asnjëri nuku desh të ma mbante. Tërë z****eshin. Po njëri nga kushot i dolli për zot: - Të mbaj unë, - tha ay! Mos ki merak, ce unë në ngarkim-shkarkim punoj e sot, se mos kemi bërë donjë punë të madhe!
• Ta lozim mirë, - i porosita edhe një herë, - ce e fundit mbahet mend, de! Dhe
me sa duket, kjo do jetë vërtet vallja e fundit. Ay doganieri, që kini këtu, nuk e bën dot vezën që do bëj unë!- e futa dorën në xhep, për paratë.
• Veç po të hedhë mbi kërnetë brekët e tij e të ç‘i mban praku!- tha me inat
po me zë të ulët Vaska, dyke parë nga armiku që të tërë valltarëve të fisit tonë na kish ndezur gjakrat.
Thirra kërnetën.
- Afroje këtu tytën! – i u çorr Vaska.
• Çifti të na trashëgohet! - fola në mes të qetësisë. - Do të heq Devolliçen! Ja
pe mua treqind e pesëdhjetë dollarë!
• Uaaa! – ushtovi dasma.
Në fshat gjyshi im mbahej në gojë për Devolliçen. Pleqtë rrëfenin se kur ay e
lonte në mes të sheshit të fshatit, kur rrotullohej, opingat e tij flakërinin si breshëri përreth, guriçkat, si saçma të vogla, sa që kur mbaronte vallen ay, shumë nga ata që e kishnë soditur, kullonin gjak.
Si gjyshi unë vallen nuk e lojta, gjak nuku pashë të kullojë, por suksesnë jam i bindur që e pata më të madh pe tij. M’u mblodh orkestra rrotull, u tund dasma! Gjyshi e ka hedhur të tijën pa para, kurse mua, tërë ato para të aroporteve të Nju Jorkut, më nxuarrë që më nxuarrë në vend të parë, në atë paradë këndezash ****ëgrisur.
Pata shpresë që ia mbylla kamaren doganierit të urryerë, po shpresa paskej qënë e
kotë. Edhe ay dolli në mes dhe kërkovi qetësi. Nuk u besonja syve!
• Ja hëpërhë, edhe këto pesëqind dollarë për orkestrën, që është më e mira nga
tërë orkestrat simfonike të fshatrave përqark! – ia bëri ay. - Tërë ne duamë lumturinë e çiftit! Dhe unë për ta, do heq vallen Gorarçe. Gorarçen, që ay miku erdhi nga Italia të na e mësonte me meraknë ce mos e kishmë harruarë! Po ama iku nga sytë këmbët e nuk qëndrovi ta shohë si hidhet…
Mbarovi me Dhorin dhe spicat që i mbetnë, m’i drejtovi mua.
- Me këto para, unë kam zënë dhe këngën që vjen prapa. Ju të muzikës do t’ia merni pas valles, menjëherë, “Shqipëri të qofshim falë”. Me atë këngë, pe kësoj dasme të paharruarë, unë përshëndes tërë shokët e mij që e duanë atdhenë edhe nuku i janë larguarë një pëllëmbë atij!
• Ngrehu baba! – i thashë plakut dhe pasi uruamë çiftnë, duallmë tok edhe me
Vaskën me bisht dër shalë.
Kaluamë anash valltarëve që po hidhnin Gorarçen të udhëhequr pe Nesimit, që herë pas here, rrotullohej e binte si dënk me lesh. Babaj dyke dalë kokëunjur, rrëshqavi e xheç ra, po e përfshivi për krahu Vaska. Edhe ky dyke mbajtur plaknë xheç u rëzua vetë, po e mbajta unë. E dukej sëkur edhe ne po i a mbathmim me Gorarçe. Po limim dasmën me Gorarçen e të mundurve, po falë i qofshim Zotit, tërë sytë ishin te ylli i dasmës, Nesimi.
Mezi i shpura babanë e Vaskën gjer në shtëpi. Të dy qanin. Raki e fortë bre, ajo e asaj dasme!..

__________________
It takes just as much courage to express your love when it's right, as it does to walk away when it's wrong.

Denonco këtë mesazh tek moderatorët | IP: e regjistruar

Regjistruar: 10/01/2003
Vendbanimi: .
Mesazhe: 5233

Një përrallë shekullore rrëfehet ende në Kuins

Erzen Kryeziu, shqiptar nga Gjakova, mban një agjensi ajrore në Menhetten, në Rrugën 72 dhe unë e shpje dhe e marr çdo ditë. E le Erzenë aty dhe vete e marr në darkë po të jem i lirë, kur ay më bën telefon…
Po t’i hiqnje Nju Jorkut Menhettenin, do të ishte qyteti më i pështirë i botës dhe jo kryeqyteti i saj. Menhetteni, pjesë e tij, po! Si ay, nuk gjen të dytë! Menhetteni është një ishullth i gjatë i rrethuarë me ujra. Rrugët për së gjëri dhe avenytë për së gjati e bëjnë hartën e tij të duket si ato faqet e fletorkave të arithmetikës. Për ne shoferët, që jemi kokëgdhënj, është edhe vendi më i lehtë në botë për t’u orientuarë. Rrugët janë me numëra nga 1 deri 225 dhe ato i godasën pingul të dymbëdhjetë avenytë. E është më mirë ore, se ndryshe hajde gjeje ti kush vjen më pare, fv. rruga Peço Jani, apo rruga Papa Kristo Negovani?!..
Tashi, dëpër katrorët që kanë formuarë rrugët me avenytë, arqitektët kanë bërë në Menhetten, tëra mrekullitë, dyke ngritur treqind metro lart, faqe të tëra pallatesh pe xhami, mermere lloj-lloj ngjyrash, hekur e beton. Mjeshtrat kanë bërë merimaga tunelesh nënëdhe: dhjetra e dhjetra trena mbajnë të fshehur gjysmën e popullatës, që udhëton, nga njëra qoshe e Nju Jorkut në tjetrën! Gjysma tjetër e banorëve, zyrtarëve dhe turistëve rrijnë shtrirë, drekosen, e kullojnë sytë para kompiuterave, përmbi kokat e njëri tjetrit. Ta sjellë rasti të ngjiten në rrugë ata të nëndheut e të zbresin nga katet ata të mbidheut, që të çapitesh dëpër qytet, kur mos i kem tërë, do duhet ta çash rrugën me bërrylle, si në ata autobuzët fizarmonika, një herë e një kohë mëngjeseve, që për të dalë, duhej të linje në autobuz gjysmën e zhaqetës!..
Përfytyro tashi, të veç në Menhetten me maqinën tënde, për të kryerë punë atje. Do të paguash qimet e kokës për parkinge e për gjoba policie. Njerëzve u del më mirë të marrën donjë nga pesëdhjetëmijë taksitë, që u kalon atëças përpara hundës, ose të të thërresën me telefon. Këtë bën edhe ky miku im kosovar.
Ja ky është përfitimi jonë. E unë, për vete kam disa të abonuarë si Erzeni, që i shpje dhe i sjell në këtë ishullth…
Me Erzenë jemi bërë miq e kemi djegur në zjarr të muhabetit, të thata e të njoma! Ay më rregullon biletat kur më duhet të vete në Shqipëri, por vetë as që ka dërmend të shkojë hëpërhë… Unë s’e bind që s’e bind dot Erzenë të vemë bashkë në Tiranë e pastaj ta shëtit unë atë: në Korçë, Girokastër, Shkodër, që ay i do marrëzisht dhe nuku vete t’i shohë…
• Lemë tashi, - më thotë. – Ja ku kam Menhettenin! Ka më të bukur se ky
qytet?! Do gjendet kohë për të parë qytetet e Shqipërisë.
I ati ka qenë mësues në Gjakovë dhe i ka ushqyerë një dashuri të madhe për
Shqipërinë, një dashuri të madhe bre, që zor ta ketë shqiptar në këtë faqe të dheut. Ay ia pat zgjedhur emrin Erzenit. E kudo nëpër fis i bindëte të afërmit që edhe ata t’u vinin foshnjave që lindnin emra nga viset e Shqipërisë. Kështu që fisi i Kryezinjve ka plot emra si Shkumbin, Sarandë, Vlorë, Shpirag, Drin, Milot…
Erzeni ruan kujtime që kur ish akoma dy-tre vjeç, se si babaj ia hiqte nga duart mamasë djalkën e mitur, ce kish qef ta vinte vetë në gjumë. Shtrihej me Erzenë, i hidhte krahnë mbi shpatullat e vockëla dhe niste t’i tregonte një përrallë të bukur që sa vinte, bëhej më e gjatë e më e pasur, por fillimi ish po ay:
- Është, o bir, një vend i bukur, matanë këtyre maleve, ku ajri është aq i pastër
sa e thith e nuku ngopesh dot. Ujërat xbresën nga malet kësulëbardhë, përthyhen përmbi shkëmbenj, shkumbëzojnë e gurgullojnë pastaj qetësohen e ashtu të kthjellët si kristal venë drejt detit. Pyjet janë të lartë, zogjtë janë të lumtur e s’e pushojnë ligjërimnë kurrë. Bari është më jeshil se kudo, i pandotur dhe i pa shkelur e asnjërën nga shtëpitë, nuk e gjen me porta të mbyllura. Po njerëzit? Po njerëzit, more Erzen?… Puntorë më të palodhur s’gjen në asnjë vis të botës! Në sofër ata shtrojnë më parë një pjatë e një lugë për mysafirë, që nga çasti në çast mund të trokasë. Pastaj shtrojnë lugët për fëmijët e pleqtë dhe në fund, po t’u ketë tepruar, shtrojnë edhe për vete. Është një vend... Jo, jo, si këtu!… Uhu!…Atje s’ka burgje, se nuk ka nevojë! Ata njerëz nuk vjedhën e vrasën. Që sapo e lind, nëna i ve foshnjës gjirin në buzë dhe gojën në veshin e vockël dhe teksa bebja pi, i këndon ëmbël këshilla, që të mos marrë kurrë gjënë e tjetrit, të mos gënjejë e të mos e shkelë kurrë fjalën që do japë… Aty flitet gjuha jonë e ne jemi një gjak, po kështu e desh koha e ne tashi jemi të ndarë me tela. Atë vend tashi e ka zënë balozi i zi me hijen e tij edhe balozi nuku le të futet më njeri. Por do gjenden trima ta vrasin balozë. E vendi do hapet e unë do të të marr në krahë e të të shpije. E ti do ta shohësh, që unë nuk të kam gënjyerë…
E dëgjonte Erzeni këtë përrallë e nuku ngopej. Shpesh e zinte gjumi e ëndrrat
vazhdonin përrallën. Nganjëherë Erzeni ish trazuar nga përfytyrimi i gjallë e nuk i vinte gjumë, po nga frëngjitë e holla që linin qepallat, i vogli vështronte babanë tek i rridhnin lotët.
Kjo përrallë e përnatëshme zgjati gjer sa Erzeni u rrit e shkovi në një shkollë të mesme në Prishtinë. Po edhe kur këthehej gjatë pushimeve, i rritur tashi, e godiste tanë në shpatull dhe e ftonte:
• Plako! Unë po shtrihem. Si thua, a vjen të ma tregosh atë përrallën? Më
pëlqen të më zerë gjumi me të.
E shtriheshin bri njeri tjetrit, baba e bir. Biri më i gjatë se babai! Dhe plaku niste
e rrëfente:
• Është, or bir, një vend….
Më pas plaknë e muarë në burg, për politikë në favor të Shqipërisë. E nuku
e nxuarrë kurrë më nga burgu. Atje i mbylli sytë. Të shoqes i ra pika nga hidhërimi. Autoritetet nisnë ta trajtonin ndyraz Erzenë dhe kur djali gjet një të çarë, ia mbathi jashtë e përfundovi në Nju Jork. Më vonë u martua dhe në krye të vitit e shoqja, pas shumë hallesh me doktorat, i lindi një djalë. E djalit ia vunë emrin Frashër.
Djalën e shëkonin si dritën e syve. Erzen Kryeziu e shëtiste buzë Ist Riverit e shpinte në Centrall Park e shtynte mbi kolovajzë, e ndiqte kur lozte mbi lëndinë dhe kur e kthente në shtëpi, e shoqja e kish gati ushqimnë. Për ta vënë Frashërin në gjumë kujdesej Erzeni. Fëmija, si tërë fëmijët, kërkonte përralla dhe Erzeni i tregonte atë, atë të vetmen që dinte:
• Është, o bir, një vend… me ajrin e tij nuk ngopesh dot… zogjtë s’e pushojnë
këngën…. shtëpitë, nuk i gjen me porta të mbyllura. Po njerëzit, more bir?… Në tryezat ata shtrojnë më parë pjatë e lugë për mysafirë… pastaj për fëmijët dhe po t’u teprojë, edhe për vete. ... Sapo e lind, nëna i ve foshnjës gjirin në buzë dhe gojën në vesh i jep të pijë dhe i këndon ëmbël këshilla… E aty flitet gjuha jonë.. E do gjenden trima ta vrasin balozë… E unë do të të shpije ty atje. E ti do shohç, që s’të kam gënjyerë…
Vite me rradhë kështu. Në një shtëpizë të vogël të Kuinsit, Frashëri i vogël dëgjonte përrallën e bukur të gjyshit. Ushtonin sirenat e zjarrfikësave dhe ambulancave, por ato nuk ia trazonin fëmijës rrëfimin për Shqipërinë, që babaj i Erzenit, Erzeni dhe Frashëri vetë pritën të hapej.
Frashëri mbushi tetë vjeç dhe Shqipëria u hap. Erzeni ia mbajti llafnë djalit. Para se të hynin në Shqipëri, vajtnë e panë varrë e babajt. Frashëri vendosi mbi varr të gjyshit një tufë lule dhe Erzeni me lot në sy i qe drejtuar varrit:
• Sot po nisemi, babë. Unë jam ti dhe Erzeni është tash Frashëri…
Erzeni i mori veturën një të afërmi në Tetovë dhe në darkë arritën në Qafë Thanë.
Rradha e veturave për të hyrë te ne, kish qënë mbi dhjetë kilometra e gjatë. I mbulovi nata kur kapërcyenë trarin e kufirit maqedon. Dyke u dredhur si purtekë nga afrimi i këtij çasti të madh, Erzeni vajti ta zgjonte të voglin e përgjumur në sedilen pas, që ta shijonte që në të hyrë atë vend të përrallës. Por kufitarët njoftuanë, se pala shqiptare, pas orës nëntë të darkës e mbyllte tranë e kufirit.
Vizitorët u mërzitnë, po rregullat janë rregulla. Erzeni nisi dhe ay të bënte përgatitjet të kalonte natën mbi sedilet e shtrira. Atëças pa se një mik pas tij, ndezi veturën e iu afrua trarit.
- Kanë në rregullore një “lëshim për raste të jashtzakonshme”. – i shpjegovi ay
zë unjur Erzenit. - Pagova 200 marka nën dorë: më e zakonshme, s’bëhet!
Erzenit sëkur i ranë me varre në kokë. Akoma nuk u besonte syve dhe veshëve. I qe afruar kufitarit që kishte më afër dhe e kish pyetur në mund të bëhej gjë edhe për të e fëmijën.
• Më vjen keq i dashur, por kumandant Çapajevi nuku lejon. - Dhe dyke e
unjur më tej zënë, kufitari kish rrëfyerë se Çapajevi ishte burrë i poshtër e se atij duhej t’i lyenje qerren, pa ta bëje mik.
Ish goditja e parë që merrte Erzen Kryeziu, që në prak të vendit të përrallave. I pagovi 200 dollarët ushtarit, pa çarë kokën i ndavi a s’i ndavi ay ato me kumandantnë. Qe futur brënda tokës së ëndërruarë dhe nuku po e kuptonte, se ce nuk e kish më atë dredhjen që kish ndjerë aty më parë. Xbriti Thanën dhe kur arriti në rrugë të sheshtë, hapi krahun, dolli jashtë dhe u shtri me fytyrë ngjitur pas dherit. I mori erë, e puthi dhe zuri të qajë. Ndënji ashtu përmbys një copë herë, kujtovi babanë dhe e puthi tokën edhe për të. Vendi rreth e qark nxinte. Erzeni pat shkundur dhenë që u qe ngjitur rrobave dhe ish këthyerë në veturë. Frashëri u zgjua.
• Hë babë, arrimë?
• Fli, fli, se duam dhe pakë. Ta them unë kur të arrijmë, - qe përgjigjur
Erzeni.
Në një hotel të shëmtuarë buzë rrugës kish kërkuar një dhomë. Hotelxhiu i
kish thënë që tëra vendet ishnë të zëna, me perjashtim të një dhome që s’dihej a do t’i vinte i zoti. Erzeni i pat premtuarë se do t’ia lironte menjeherë në se i zoti i dhomës bëhej i gjallë. Po hotelxhiu nuku bindej, megjithëse mysafiri kosovar i tha se këtë e deshte më tepër për hatër të fëmijës. Erzeni provovi marifetnë e kufirit. I ndezi. Hotelxhiu kish pranuarë, por nuk u besonte dollarëve.
• Shumë dollarë fallco po na vijnë, - i pat thënë. –. E di çke ti or mik? Këthei
në para nga këto tonat, më mirë.
• Të jap fjalën e nderit! - i kish thënë Erzeni gjithnjë me përrallën që i bënte
fap-fup në një cep të trurit.
• Kuuu ka fjalë nderi kjo botë?! – kish qeshur hotelxhiu. – Po dil në këto
kafenetë se do të gjesh njerëz që t’i këmbejnë. Shpjere mikun te Karlo, - i kish thënë një djali aty pranë.
Erzenit nuk i pat pëlqyerë emri i Karlos dhe e pat marrë inat që pa e takuarë hiç. Por Karlua paskesh qenë deli djalë, se i qe hedhur Erzenit në qafë dhe me lotë të sinqertë në sy, i kish uruarë mirëseardhjen.
• Shyqyr që na erdhi kjo ditë, or mik, - i kish ngrohur zemrën me fjalën e
ëmbël – Na zgjati shumë kjo natë e hidhur, kur nuk takonte dot vëllai vëllanë!
I qe lutur për të ngrënë, por Erzeni kish marrë veç një kafe. Karlua kish nxjerrë e i kish dhënë para nga të tijat dhe i kish thënë të paguante hotelë me to. Pastaj befas, qe kujtuarë dhe kish ngjeshur shuknë e parave gjene në xhep.
- Ç‘hotel more, se u turpëruamë! Kush të le ty të flesh në hotel?! Do vish në shtëpinë time!
- Jo, jo – i pat thënë Erzeni i kuq flakë me zemrën që i gufoi sëkur qenë shkrirë tërë akujt e botës. Ishnë dyzet e ca vjet që e dinte se do ta gjente këtë bujari. Po gjene kish refuzuarë dhe i pat dorëzuarë 300 dollarët, që Karlua të provonte se mos e gjente zgjuarë atë kambistin, ce po afronte dhe mezi i natës.
Erzeni e kish pritur Karlon gjersa në lokal nuku kish mbetur më njeri dhe kafexhiu donte ta mbyllte.
• Karlon, pret ti or byrazer? – e kish pyetur ay. – Mos e prit ce nuku vjen. Këtë
hile ay u a bën kosovarëve, për ditë.
• Ku e ka shtëpinë? – pat pyetur kosovari pe Amerike.
• Ku ka shtëpi ay! Asëll, or byrazer, Karlua s’është fare pe këtyre viseve!
Me gojën e hidhur shafran Erzeni kish vazhduarë rrugën për Elbasan. Atij për
vete nuk i flihej më. Djali bënte gjumë të thellë dhe kjo i mjaftonte Erzenit.
Pa vajtur në Elbasan, kish nisur të zbardhë. Erzeni ecte ngadalë dhe syri i zinte përqark vetëm tokë të xhveshur, vende vende të zezë. Pat menduarë ta zgjonte të birë kur të shihte një pyll të vërtetë me pisha të larta a kur të haste në zogj që ligjëronin. Do të gëlltiste hidhërimnë e do t’i thosh djalit që kishnë arritur. Por pyjet ishnë të prerë dhe zogj s’gjente dot një, për be!
Në Elbasan pastaj, i qe vënë kapaku: i kishnë vjedhur veturën! Me gjithë rroba! Pat nxjerrë t’i jepte diçka për të ngrënë Frashërit, që sapo qe zgjuarë.
• A është akoma larg? - kish pyetur djali me syçkat e fryra pe gjumit.
• Do dhe ca. Mos u mërzit, Frashër! - e kish qetësuarë babaj.
Kur qenë këthyer te vendi ku patnë lënë veturën, makina nuku qe më aty. Në
polici e drejtuanë te një grua me emrin Natasha, që regjistronte denoncimet. “Çapajev, Karlo, Natasha!.. Të kish qenë gjallë babaj, prindërve të tyre do t’u kish këshilluarë të përdornin emrat Prizren, Prishtinë… Do të ketë të tillë këtu” thosh me vete ende me shpresë Erzeni, “ po me një natë të vetme, unë nuk kisha qysh t’i hasnja”
• S’ta gjejmë dot sot, - i paskesh thënë Natasha pasi e kish regjistruarë. –
Kemi plot vetura të vjedhura më parë. Kjo punë vazhdon muaj e dofta vite.
Gruaja kish kërkuarë adresën dhe Erzeni i kish dhënë atë në Kuins të Nju
Jorkut.
• E mo, se nuk pyet ti, për një veturë! - ia kish pritur Natasha, që më mirë që
nuku quhej Prishtinë. Dhe kur kish parë Erzenë me vetullat bashkuarë mbi hundë, kish thënë: - Bëra shaka, bëra shaka!
Me Frashërin për dore Erzeni pat dalë nga policia. Njëri aty e pat këshilluarë të
merrte trenë. Ashtu pat bërë. Kish xbritur në Vorë dhe pastaj ia kishte mbajtur për veri, drejt kufirit në Han të Hotit.
Kishnë përshkuarë vëndin e përrallës së tyre, tej e për tej, në njëzetekatër orë. Tërë këtë rrugë djali e pat kaluarë gojëkyçur, ndërsa Erzeni i pikëlluarë nuk ua ndante sytë fushave të papunuara e lëndinave të reshkura për një pikë ujë, kafeneve të mbushura dëng me njerëz që pinin raki e duhan e portave të mbyllura, rradhë, njëra pas tjetrës. Atë përrallë, babajt ia paskësh qëndisur dashuria dhe padashur e kish gënjyerë të birë për pesëmbëdhjetë vjet rresht. Tashi Erzen Kryeziut i vinte zor se dhe ay vetë kish gënjyerë Frashërin.
• He babë, - pat bërë edhe një herë pyetjen djali pasi kishnë dalë matanë,
- a po arrijmë?
• Jo o bir, - i qe përgjigjur Erzeni. – Qënka larg, shumë larg!..

__________________
It takes just as much courage to express your love when it's right, as it does to walk away when it's wrong.

Denonco këtë mesazh tek moderatorët | IP: e regjistruar

Regjistruar: 10/01/2003
Vendbanimi: .
Mesazhe: 5233

Dedektivë në shtëpinë time


Po s’gjen njeriu rehat or s’gjen! Kjo jetë na e paska lënë rehatnë vetëm kur të bashkohemi me të shumtët! Ti thua u rrita, u martova, e mbylla dhe me fëmijët e i pagova tërë faturat që më takojnë: jo e paske lënë derën hapur për fatura të reja! Më të rënda akoma!
• Plako, - më tha djali një të shtunë, - nesër dua maqinën dhe kreditkartën. E ke
me të dy emrat tanë, po atë temen e mban të mbyllur me kyç ti!
• E para, nuk ta japim maqinën sëkur të pëlcaç! - i tha prerë Rezarta, si t’i
qënkej drejtuarë asaj. – E dyta, se mos e ngasëh si i çmëndur, çamarrok!
Fjala e sime shoqe i kish të dyja përgjigjet. Ajo djalën e ka pikë të dobët.
• Ku do të shkosh? - e pyeta unë tim bir, që përtoj t’i kundërshtoj se e di që
do të më qepet me “kot e mora unë patentën-o”, “ unë e di që do ma japësh, po përse lodh veten dhe mua!”… Lodhem vërtet dhe pranoj, ce e dua maskaranë, ce më ha grurët ngaqë ngjan sëkur e ka nxjerrë e ndjera ime ëmë, nga hundët!
• E kemi bërë me ca shokë, të shkojmë poshtë, në një plazh të Nju Xhersit, - tha
Fatlumi. – Shokët vetëm te mua kanë besim.Më pyesën, se nga kam ngjarë, që jam kaq i kujdesshëm në timon! Dihet ajo, përgjigjen po vetë, kot e ka babanë ky, taksistin më të mirë të Nju Jorkut megjithë rrethina! Plako, ç’do të thotë rrethina?
- Plaku i satëme! – ia prita unë. - Për timon nuk e di. Për furçet, i ke ngjarë mamasë! Dem i hazdisur!
E arriti atë që desh! Të nesmen i dhashë tëra ç‘kërkonte, e porosita t’i hidhte
benzinë se e kish serbatorë bosh. Hapi dritaren me buton dhe më qortovi:
- Se mos ia ngarkosh shpenzimeve të mia me kreditkartë, kur të të vijë billi!
Era e zhupit, parfumit që i hedh vetes Fatlumi, nuku na qe avulluar akoma dëpër shtëpi, kur Rezit i mbivi në kokë dyshimi.
• Po sëkur të vejë te ajo?
Ajo-ja ishte Lia, një kinezkë që banonte kohë më pare këtu, një kat më lart pe
neve. Punonte në një bankë, Siti Benk dhe tashi qe transferuarë në një degë tjatër të po kësaj banke, në Springfilld, në shtetin e Massaçusettsit, afro katër orë larg që këtej. Fatlumi qe ngatërruar me Linë dhe pas ikjes së saj ne thamë se shpëtuamë…
Për të parën herë lidhjen e djalit me kinezkën Li e zuri Rezarta dhe dha alarmin. Qënkej hapur ashensori dhe kur në të qe futur Rezi, ata po putheshin e nuk patnë arritur të ndahen. Sime shoqe i kish ardhur të ulërinte, ta përfshinte për leshrash kinezkën, ce dihet ajo, kinezka e kish fajnë! Fatlumi jo! Ne gjithmonë kur na venë punët ters, të tjerët na e kanë fajnë. Ulërima Rezit, i qe dukur shumë shqiptare, zënia për leshrash nuk ishte evropiane dhe Rezi kish mbajtur qëndrim puro amerikan: nuk i kish folur atyre që putheshin, asnjërit as tjatrit. E kishin xbritur të tre pafolur, po ama si flaka ngjitur me dëllinjat, gjer në kat të poshtmë.
• M’u duk ajo e zbritur e gjatë, një javë! – qante Rezi, kur ma tregonte.
E thirrmë djalën.
• E dua! – tha Fatlumi. - Juve nuk e njihni Linë. E quani veten racë më të
lartë, juve?! Ky është diskriminim!
E ëma po çirrte faqet.
• Avashni bre, - hyra unë. – Së pari, o bir, nuk të kemi sjellë këtu për dem
të racës. Së dyti, nuk e ke kohën, je i vogël e do të ta heqë mendjen nga shkolla. Kur të të vijë koha, duamë të lidhesh me një shqiptare. Ce ti i diskriminon shqiptarët: tët ëmë, tët atë, motrat. Ja ne, shqiptarë jemi! Ce na përbuz?!
Nuk hante pykë djali! U lidh me të e s’e ndamim dot. Filluanë në shtëpinë tonë të dëgjoshin melodi kineze, çupat e muarë të vëllanë inat, ce s’u pëlqenin këngët me mjau-mjau dhe për më tepër nuk i linte ato të dëgjonin Britney Spears… Një herë për drekë, kur po hamim pilaf, Fatlumi nxorri ca stapka pe druri e fillovi të hante me to.
• Me këto haet më mirë orizi! – tha i vendosur.
Na e zuri pilafnë në grykë. E po s’mu nda Kina, or në …çkë të sëmës! Ku m’u
gjend edhe këtu në Amerikë, ky detashment i kuq i grave!
Po hyn dhe fati në mes, bre! Lisë i vdiq e jëma në Springfilld. I jati mbeti vetëm dhe ajo u detyrua t’i kërkojë bankës që ta dërgonin në një degë atje që t’i gjendej afër babajt kinez. Shpëtuamë pa zarar. Po djali erdh e u tret. Tri ditë nuk vuri gjë në gojë. S’e përfilli pilafnë as me lugë as me kleçka. Vinte muzikë kineze, po nga ato me mjau, me të qarë, që të këputnin shpirtin.
Tashi Rezi e di të birë të shëruarë, por kur unë paguaj faturën e telefonit e shoh që na është rritur. Kur të vjen fatura, në të shënohet, më kë ke folur e sa ke folur, apo jo? E atje unë shoh gjysmat e bisedave janë bërë me Springfilldnë: Springfilld MA, Sprinfilld MA, Springfilld MA… Pa mbarim! Paskemi folur pas mezit të natës, sidomos! E paskemi folur gjatë: 40 minuta, 70 minuta!… Na shovi nga paratë, kinezka! Por Rezit nuk i them.
Ama, gjene asaj i vajti mendja në prapësirë. Flora e qetësovi se i tha që do ta gjente ku ish degdisur i vëllaj. Më pyeti mua a e dinja numurin e miljeve që kish bërë maqina. I thashë po, ngaqë një ditë më parë i kishnja ndruarë vajnë dhe ata që ta ndërrojnë, ta venë numërin e miljeve në xham, që t’u veç prapë për ndërrim, kur të kenë kaluar trimijë të tjera.
• E gjej unë në kompiuter, sa milje do Springfilldi vajtje e ardhje, - tha Lola
dhe shkovi te kompjuteri.
Rezin e zuri koka. As kish fare hallë e miljeve ajo! E ç‘rëndësi kish ta merrmim
vesh pasi të qe puthur djali me Linë!
Lola u këthye, na solli hartën e Sprinfilldit dhe rrugën që do të përshkruante me hollësi Fatlumi, po qe se do vinte atje.
• Ai do marrë në fillim autostradën 95, - tha çupa. – Pastaj do marrë 91-në, që
e shpie drejt e në Springfilld.
Ne nuku na ngopnin ato hollësira. 95-ën ay do ta zinte edhe po të xbriste, siç tha,
në Nju Xhersi. Autostrada është e shumë e gjatë, vjen nga Kanadaja, kalon bri Nju Jorkut e xbret deri në Fllorida. Në valle u fut binjaçka tjatër, Irena. Ajo shkon keq me të vëllanë, nuk e honepste dot atë Linë dhe në kompiuter është më e zonja pe të tërëve. Tashi me dijet e saja, kish rast t’u a nxirrte inatnë të dyve.
• Prisni, - tha ajo. – Ti, babi, ma jep kodin, numërin e kreditkartës dhe të
llogarisë. Unë do të futem në llogari dhe sa herë Fatlumi të harxhojë, mua do më dalë në kompiuter.
Na zunë ethet e ndjekjes dhe u sulmë te kompiuteri. Irka futi të dhënat në të e nisi
të kërkonte. Unë ia pata ngulur sytë ekranit, kurse Rezi, që nga kompiuteri nuk ia thotë, na i qepte sytë herë mua, herë Irkës.
• Ka blerë benzinë! Në ora nëntë e dyzet! – zbulovi Irka.
• Kuuu? – bërtitmë burrë e grua me një gojë.
• Në një stacion benzine, në Ganhill Rod! Pa hyrë te 95-a!
Nuku kishmë zgjidhur asgjë. Kur të merrte 95-ën, ajo do të na e dëftonte
drejtimnë: poshtë apo lart? Do të duhej të prismim që djali të përdorte gjene kreditkartën. Rezi tha që ay iku pa ngrënë dhe shumë shpejt do këthehej gjëkundi për të marrë diçka. Gruaja u tha çupave se edhe ato ishin pa ngrënë. Irka nxorri që prapa kompiuterit një presh të fshehur dhe nisi ta hante para nesh, pa i hequr sytë nga ekrani.
Hajde të prisnje tashi kur t’i tekej Fatlumit të hynte gjëkundi për të ngrënë!
Na u prish e shtuna. Nisëm të lëvizmim dëpër shtëpi si të lënë. Në odën që rrimë, Lola hante dhe ajo si e motra ca fletë preshi. Binjake në tëra ato! Që të mbajnë linjën, janë bërë si karthje, si skelete.
• Babi, mami! Hajdeni, se blevi! Tashi sa po blevi! – thirri ay skeleti që rrinte
andej me sy te kompiuteri.
• Çfarë blevi? – pyeti e ëma.
• Asgjë për të ngrënë! Një palë syze dielli!
• Mo po lere ç‘blevi! Ku më ç‘vend të 95-sës? Lart apo poshtë? – ulëriva unë.
• Në Brixhport! Lart.
• Bobo! Bobo! Bobo! Po vete te kinezka! – Rezit gati po i binte alivan.
Atje po vinte e ne po e ndiqmim. Irka shtypi një buton dhe aty dolli harta që ajo
kish përgatitur sa kohë që ne ishmë matanë. Aty ajo i tregovi sëmës se ku ndodhej atëças i biri dhe Rezit nisnë t’i ndritnin sytë, sëkur e shihte atë përmbi hartë.
Seç fillova bre, të ndjenja një turbullirë në stomak. Më erdhi keq për tim bir, që kujtonte se na e kish hedhur e nuk e dinte që ne të tërë, që nga shtëpia po vimim prapa tij çap pas çapi. Njësoj sëkur të vesh synë në vrimë të kyçit e ta shëkosh tjetrin kur çvishet, pa e ditur që po e shohin. Bile, të them të drejtën, më shumë më vinte keq për këtë gjë, se sa për atë që Fatlumi do takonte kinezkën.
Më vajti menjëherë mendja, aty njëzet e ca vjet më parë, kur bëmim dashuri me Rezin. Kur ajo i thosh të jëmës që do vinte te tezja në Bilisht e përfundonte me mua Korçë. Tezja plakë ish ca e rrjedhur e kur takonte me të motrën, rallë e për mall, plaka nuku mbante mend në i pat ardhur donjëherë mbesa apo jo. Telefona nuku kishmë, kështu që ne kalonim me Rezin dy tri dit në Korçë, larg syve të të tjerëve. E kur e kthenja Rezin në fshat, çupa e dëndte tëmën me gënjeshtra dhe ajo e gjora as kish pikë dyshimi, që e bija nuku kish qënë te e motra plakë. Ku i kishe këto mjete kaq të përparuara, atëhere!
Më hyri një si e dridhur dhe vajta u shtriva. Femrat e shtëpisë teme mendonin se unë isha i dëshpëruarë nga që Fatlumi po vinte te Lia. Jo or jo! Unë kisha zbuluarë, që sado të mira kishmë këtu, ne ishmë të zbuluarë lakuriq në sytë e botës. Tërë këto kompiutera, cellullarë, banka, çeqe e kreditkarta, na bënin të mos ishmë kurrë rehat e më qef tonë. Mua çupat më kishnë hapur një kutizë poste në kompiuter, që të merrnja donjë njoftim të papritur nga dispeçeri për donjë klient, që duhej marrë këtu e duhej shpënë atje, kur telefonat qëllojnë të zënë. Por çfarë nuku gjenja në atë kutizën e postës time! Çfarë nuku vjen për mua aty! Përshëmbull, ku e dinin tregëtarët e maqinave që unë shita veturën e parë? Nga derdhja e parave në bankë, sigurisht! Ata mendonin, se unë do të ble patjetër një maqinë të re për nevojat e shtëpisë dhe ma mbushnin kutinë me propozime dhe oferta. Me të blerë maqinën që kam sot, tërë ofertat pushuanë! Nga e muarë vesh o në …çkë të sëmës?! Gjene nga banka, natyrisht, se këtë e thoshte çeku! Këtu, kur je me qira të propozojnë të blesh shtëpi e s’të propozojnë më kurrë, pasi e ke blerë. Kompiuteri dëften se janë të shumtë, nëpër këtë vend të madh,që e dinë që unë jam mashkull, që jam 47 vjeç e që jam taksist, se s’ka pse të më shkruajnë që “për shoferat me përvojë tashi vonë, kemi nxjerrë një përmbledhje moderne hartash”!... Zura prapë duhanë e porosita ca cigare… Vuuu, oferta për cigare, që nuku vinin hiç më parë. Kompiuteri dëften se dihet që jam i martuarë, se fap!, më vijnë letra e fotografi buzëkuqkash, me sy të perënduarë, që shkruajnë që në fillim: “Sa e mërzitëshme jeta, bri gruas që ke me kurrorë!” Ce s’më vinë për shëmbëll edhe mua, oferta për reçipeta e për të kuq buzësh siç u vinë çupave me kuntalë?! Ce s’më vinë mua, përshëmbëll, oferta për universitet, për palestra, siç i vinë djalit?! E dinë që unë vuaj pe stomakut, se më propozojnë ilaçe që të qetësojnë dhëmbkat, e dinë cilën gazetë ble, se më dërgojnë propozimnë që këtej e tutje, të abonohem me gjysmë çmimi.
Neve jemi në tërë kompiuterat e Amerikës… Kaluamë me Rezartën ca pushime në Fllorida në një hotel. Pas tetë muajve më merr njëri që nga ay hotel e më thotë:
• Tungjatjeta Peço – me familjaritet demek! – Ja, po rrinja këtu me listat
përpara e thashë t’u bëj nga një thirrje klientave më të dashur që kemi e t’i pyes si ia kalojnë… Si është zonja Rezarta? Ajo duhet të ketë përparuar akoma me gjuhën se qëkur ishte këtu, na habiti me përparimnë e saj! Uau!.. Ore, me që ra fjala, a keni dërmend të kaloni këtej e të shihemi prapë sivjet?… Se sivjet do kemi këtë e atë e dëngër vëngër ay…
Fillova ta urrenja kompiuterin. Ay sy i madh katror na shihte ne të tërve se si lëvizmim dëpër shtëpi. Na kontrollonte se ç‘hamim e ç‘pimim. U bë që t’i hedhësh një çarçaf përsipër kur të ndërrosh brekët-o!
Lola erdhi më gjeti shtrirë, në këto mendime. Më tha se Fatlumi e kish lënë
autostradën 95 dhe tashi ato po e ndiqnin djalën mbi autostradën 91, drejt Springfilldit. Ajo tha se Lisë i pëlqen shumë era e parfumit zhup dhe djali pasi pat kaluarë Nju Hevenin, qe ndalur të blinte një shishkë zhup, se të përditëshmin e kish harruarë këtu. E Lola më tregovi shishkën e harruarë.
• Hajde, babi, hajde andej, se Fatlumi sapo hëngri drekë dhe tashi ka marrë
rrugën drejt Springfilldit, po mami është shqetësuarë ce po e nget maqinën shumë shpejt!
Kur Lola përmendi drekën u kujtova që edhe ne po na vinte koha e drekës dhe atë ditë për bela, kishmë ftuar Papkën, kushërirnë e sime shoqe.
Unë u ngrita Papka u dha te dera.
• Ku e ke kompaninë, mo? – pyeti ay.
• Ja - i thashë, - andej nga kompiuteri. Po ndjekën Fatlumnë, që po vete te ajo
kinezka.
Tok me Papkën iu bashkuamë të tjerëve. Ia shpjeguamë Papkës, se si po bëmim
ndjekjen dhe ay u mrekullua, sa i vumë një karrige se xheç na u shtri nga habia.
• Paaa, uej! Ç’bëhet, bre, kështu?! E ku është tashi, Fatlumi?
Ia treguanë në hartë, në një pikë aty mbi autostradën 91.
• Hajde or hajde, ç‘ka bërë kjo botë, këtu! Të kisha vdekur dje, kjo do më kish
mbetur pa mësuarë! Nuk e afroni dot edhe cazë, ta shohëm maqinën dhe Fatlumnë se si e nget-o?
I thamë që për të parë edhe këto gjëra qe akoma shpejt.
• Kisha qef, bre, të shëkonja kinezkën, - tha Papi. - Ju më kini llafosur, por unë
s’e kam parë asnjëherë.
Rezi e pa me inat të kushërinë dhe u largua me gjithë kacabunët e saj për të
shtruar tryezën. Ajo tashi qe mësuarë me mendimnë se pas një ore i biri do ish në krahët e Lisë. Çupat seç u muarë vesh edhe ranë dakord që të futnin edhe një marifet tjatër.
• Ne me Lolën, - tha Irka, - themi se s’jemi të detyruarë të presëm këtu. Unjemi
për drekë andej dhe kur të ketë donjë të re nga Fatlumi, një zilkë do na njoftojë.
U unjmë rreth tryezës, po dukej sëkur asnjërit s’i haej. Papka seç llafoste, ne të tjerët me veshët pipzë, prismim zilkën.
Ishmë në mes të pulës me patate, kur zilka ra. Vrap, u sulmë të tërë dhe u mblodhmë te ekrani. Një pikë ia bënte fap-fap, mu në të hyrë të Springfilldit. Irka unjur, ne më këmbë. Dyke mbllaçitur mishnë e pulës, që qe bërë dhe ca i thatë, prismim njoftimnë.
- Mbarovi kjo punë! Ka hyrë te një florist! – na tha Irka.
• Mos më flisni anglisht! – u ulërivi e jëma. – Çfarë ka ngjarë?
• Fatlumi, mama, sapo ka blerë një tufë të madhe me lule. Li i ka shumë qef
lulet, - përkëthevi Lola të motrën.
Unë zgjata dorën dhe e mbylla kompiuterin.
• Mjaft tashi! – u thashë. – U mbyll kjo punë. Na e zutë drekën në grykë!
U kthyemë në tryezë. Rezi nxinte. Çupat hanin sallatën e tyre me sytë përdhe.
Vetëm Papi pinte verë edhe përpiqte gotën sa herë e shkulte nga buzët.
• Si bre Peço, nuku na le dhe ca, - thosh ay. – Kësaj i them ndjekje unë! Pale
të kishnë arritur ta bënin me të pare, si film! Ta shihmim kur ay t’ia jepte lulet. Unë nuk e di se ç‘mendim kini ju, po për mua kinezkat janë të bukura!…

__________________
It takes just as much courage to express your love when it's right, as it does to walk away when it's wrong.

Denonco këtë mesazh tek moderatorët | IP: e regjistruar

Regjistruar: 10/01/2003
Vendbanimi: .
Mesazhe: 5233

Fshehtësi e planeve ushtarake

Rradha e veturave në portat me pagesë të Trajboro Brixhit është përsëri e gjatë.
Unë me Peçon jam nisur herët dhe kam kohë deri në fillim të punës. Peçoja me duar mbi timon është gati të nisë ndonjë nga rrëfenjat e tij. Por unë i dal përpara:
• E di Peço, me që jemi miq, po ia lejoj vetes një vërejtje. Thonë që ti gënjen
shumë… Më fal, më fal! Desha të them, egzagjeron!
Peçoja më vështron me keqardhje.
• Tëmën, ç‘vete! Edhe ti e ke këtë mendim, o prefesor?!
• Jo. Vetëm unë nuk e kam.
• Faleminderit. Këto vërejtje që bën zotrote, o prefesor, t’i kanë thënë ca
njerëz që… - Peçoja e ka vështirë të gjejë klasifikimin e tyre. – Këta… këta njerëz janë mërzia e kësaj bote! Janë ata që vijnë në dritë, vetëm për të bërë vërrejtje, se si rrëfen ky e si rrëfen ay. Po t’i vesh të rrëfejnë për veten, kur ata janë dyke thyerë qafën nga kjo botë, në prag të nisjes për në p… të sëmës, do të të thonë: “Lindmë, pastaj u rritmë… U rritmë, urritmë… U martuamë… Punuamë, punuamë e tashi themi se e mbyllmë me nder e po vetëm atje ku na takon, në parajsë. ”Në hale të gomarëve! Ata as kanë parë, as kanë dëgjuarë e as kanë kuptuarë gjë në këtë jetë…. Gënjeka Peçua, phë!
Peçoja bie në qetësi. Mendueshëm e lëviz edhe ca veturën drejt traut ku paguhet.
• Po edhe gënjej, o prefesor, që të kuptohet më mirë ajo që dua të them. Më
shumë zbukuroj, se gënjej. Një ditë djali tha se kish parë një limuzinë, që ish e gjatë sa katër vetura bashkë! Gënjente, ce desh të na habiste dhe po na e tregonte në shtëpi. “puh, sa e gjatë!”, po thosh. “Ke pare, ti babi, donjë limuzinë më të gjatë?” – “Ohu, ia këtheva kam parë unë një, o bir, që hyri në tunelnë e Linkolnit: merre me mend, hunda e limuzinës kish dalë pe tunelit, andej nga ana e Nju Xhersit, po ama këtej nga ana e Nju Jorkut, prapanica nuk i qe futur akoma në tunel” – “S’ka mundësi!” – ma priti djali. “Tuneli është një kilometër e ca i gjatë, pastaj kthesat brenda tunelit..” Kur më tha ashtu, xheç më ra pika! “Është një duduk ky yt bir, - i thashë Rezit. “Ta martojmë e le të na pjellë nja pesë a gjashtë dudukë të veckël. Vetëm për këtë punë është ky!”… Tashi thuamë zotrote, prefesor, gënjente djali apo gënjenja unë?!
Qesha. Peços i kish dalë inati i vërejtjes e atmosfera u bë e ngrohtë.
• Nganjëherë, bre prefesor, edhe të vjen një dëshirë e madhe të gënjesh, të
zmadhosh, të zbukurosh. Ja kur mos i kem tërë! E sidomos kur gjen donjë palë veshë që kullufisin të gjithë sillazhë që grin ti. Papo vjen e të ndizet një dëshirë bre, sa nuk e mban dot veten. Gënjeshtarë si unë, që t’i bëjnë të shtatë palë qefet, duanë dhe një tuhaf. Ay, pastaj, të ndjell vetë. Nuku ka kënaqësi më të madhe, prefesor, nuku di a e ke provuarë! Unë për qefet e mia, kam një tuhaf të klasit të parë. Papkën e gjatë, kushërinë e gruas. Ay beson gjer ku nuku mban më!..
Dhe këtu Peçoja nis rrëfimnë e rradhës…


* * *
• Ke qënë donjëherë në Shqipëri o Papkë? - e pyes një ditë gjatovilë, kushërinë
e sime shoqe.
• Njëzë herë, - thotë guaku me psherëtimë - Nuk u gjet ilaçi për atë vend, o në
…çkë të sëmës! Mjer’ ata prindër, që m’i zuri pleqëria këto kohë!
I afrohem ngadalë atje ku punon, ku po më lan taksinë dhe dyke parë më të majtë e më e më të djathtë, bëj sëkur ruhem mos na shohën, sëkur kam lepurin në bark, sëkur gjërat që do t’i them, janë me zarar të tmerrshmë.
• Mirë po shkon, ëh Papi?
• Cili?
• Pushtimi. Pushtimi i Amerikës.
Ay mban në dorë zorrën e ujit e s’di nga ta shpjerë.
• Cili pushtim-o? Nga kush?
• Nuk ta kanë thënë-o?
Papka, shëkon edhe ay rreth e rrotull e afrohet më shumë.
• Jo, - më thotë e pret pe meje.
I u afrua grepit! Mu te grepi është leshkua! Nisi ta hajë. E kam qef kur perpelit qepallat e beson, se do jetë donjë gjë e madhe, që sa ta marrë vesh, nuku do ia thotë as varrit! Unë marr një leckë e nis të fshij maqinën. Bëj sëkur po merremi që të dy me punë, që po të na shohë njeri të mos i vejë mëndja për keq.
• Po mirë, ne ce jemi këtu, thua ti? – e pyes me një fill të zërit, si në filmat
me spiunë. - Kot kemi ardhur? A nuku na kanë dërguar për pushtimnë e Amerikës?
Atë sëkur e godet rrufeja.
• Kush, mo, po pushton Amerikën?
• Ne-o, shqiptarët. Shqipëria po pushton Amerikën!
Papkës i shpëton zorra e ujit e më bën qull.
Unë i le të sharat për atë që më lagu të tërin se ja, Papkën e kam gati që të nisëm
tok udhën më të bukur në këtë ruzull, atë të gënjeshtarit me leshkon!
- Që thua ti, Papi, ky është një pushtim, që ne po e bëjmë avash-avash, me
dhelpërinë më të madhe. Para këtij tonit, tërë pushtimet duken lodra çiliminjsh!
• Ç’thuuua! – thotë Papka dyke unjur zënë dhe kokën bashkë. – Të kishnja
vdekur dje, s’do ta kishnja marrë vesh!
• Posi-o! – vazhdoj unë gjithnjë dyke fërkuarë maqinën. – Nuk e di kush e ka
bërë pllanë, thonë Ismail Qemali, thonë mbreti Zog! Ama këta që kanë erdhur në krye të vendit më pas, pavarësisht nga inatet me njëri tjatrin, pllanë nuk e kanë kundërshtuarë. E kanë zbatuarë pikë për pikë. Dhe s’do mend, bre, pushtimi i Amerikës është me leverdi. Ta shtjesh në dorë Amerikën-o…?
• Lere, - ma plotëson Papka. – E ve festen mbi sy, pasaj! Vend i pasur, bre!.
Benzinën ma ke katër herë më të lirë se kudo! Po si-o, Peço, s’ma paske thënë?!
• Tëmën ky, uej! – nxehem unë. - Po unë thashë se e dinje, bre! Unë bëj gabim
që po ta them edhe tashi! Është sekret i madh ky, ore kokë! Ja, dolli! Merr fund e tëra! Bile, e di çë: po e le fare! Zoti na ruajtë!
E bëj kryq fshehurazi, po jo aqe fshehur, sa të mos e shohë Papi! Dhe e qep.
Nuku më le rehat ay tashi. Dhe unë vazhdoj. Rrëfej e kënaqem.
• U bë një shekull që pllani po zbatohet pikë! Ne po, djaj të mëdhenj ne!
Hiqemi sëkur gjoja për ne shqiptarët jeta është helm, sëkur jemi të varfër e të shtypur. Shqiptarët sipër kufinjve janë qarë me zë të lartë, sëkur u kanë rënë më qafë serbët, sëkur nuku kanë pasur sa duhet të drejta e se u pengohen shkollat… Nuk i këndon gazetat ti-o?
• I nis, - ul kokën Papi, - po s’i mbaroj dot, ce më flihet. Këthehem i lodhur,
bre!
- Këto qarje dhe ankesa, - vazhdoj unë, - u gjetnë vetëm që ne të fshehëm mobilizimnë e vëllezërve të andejshmë në ushtërinë e madhe, që ka marrë përsipër pushtimnë e Amerikës. Ama, asnjë pushtim nuku do arrihej, po qe se nuku do merrnin pjesë divizionet e viseve tona, të Korçës të Gjirokastrës, me një llaf, të tërë vendit!. Po edhe neve na u desh ta gjemim sebepnë, ce ne s’kishmë serbë mbi kokë. Dhe e përhapmë që gjoja në Shqipëri ka patur diktaturë! Po ç‘diktaturë mo t’u mbylltë e mendjes! Ka diktator aq të egër-o?! Edhe i huaj të qe, jo më që ishte shqiptar! Po që t’i marrë shpirtin popullit të vet deri në atë derexhe, siç bëri ay joni!? Nuku bën vaki! Po ia desh puna, pllani!
• Pse edhe ay për këtë na shovi fare e na e zuri derën me ferrë? Për kët punë
punë e bënte –a?
• Po s’do mend ajo! Ay s’kish zemër të vriste një zoçkë. Vravi mijra e mijra
që të tjerët të besoshin kur arratiseshin në Amerikë ore! Qëllimi qe i lartë! Ay zbatonte porositë e mbretit. Njeriu i tij ka qënë, bre, s’ke dëgjuarë? Zogu e ka patur konsull në Belgjikë!
• Shiko, shiko! Ti Peço ke vendosur të më lesh me gojë hapur sot! Unë, Enverë
e mendonja diktator tamam! Ay e bëkërke… Shih-shih! Tashi po e çmoj. Dhe po filloj të kem respekt, për të.
• Të kesh o posi!… Po edhe këta më pas, ce po e lenë vendin kështu?! Jo po
gjëndja ekonomike është katran, jo po ka armë të pakontrolluara në duar të kriminelëve, jo po gjoja nuku ka punë, ujë e drita… Pallavra! Nuku ka ujë Shqipëria! Ha-ha-ha! Kush e gëlltit këtë-mo? Vetëm syleshët amerikanë! Shtabi që erdhi pas diktaturës nuku ka dërmend ta zgjatë, si ata të mëparshmit. Me këta s’ka më xvarritje. O burra thonë këta, kush e do Shqipërinë, të niset për Amerikë se do na e zenë të tjerët!… Është hapur nami se politikanët tonë nuku gjejnë gjuhë të përbashktë, gjoja ministrat janë hajdutë e vjedhën edhe të djelave, gjoja partitë kacafyten kush e kush të zerë vend nën sisët e lopës e njëmijë e një të zeza të tjera! Si e si të mbulojnë dërgimnë e ushtërisë këtu! Po edhe më i humburi-mo, (veç amerikanëve, e thamë këtë!), e kupton që këto janë lodra të thurura hollë për të justifikuarë pushtimnë e këtij vendi. Vetëm si e si, t’i mbushën aropllanat dhe fllotën detare me trupa e t’i nisën drejt Amerikës!
Papka shqyen sytë.
• Ku kemi ne-mo, fllotë detare?! Ku kemi ne, aropllanë për Amerikë?
• Sa i trashë! Po ti o Papi, ti vetë, me se erdhe?
• Me aropllan. Po pagova biletë!
• Po ja o, këta janë aropllanët! Ne po pushtojmë Amerikën me aropllanët e
saj. Këtij i thonë pushtim me bileta! Avionët tonë do të na i rrëzonin këta. Kurse të tyret jo. Kjo është hilja që do mbajë mend historia! S’kemi fllotë detare, thotë guaku! Po ata skafet që i nxjerrën forcat tona gjer në Itali, nuk i ze ti-a?!.. Dhe ushtarët, tashi nuku janë më si njëherë e një kohë, me yniforma dhe helmeta, oreee!.Pse ti pret t’i vimë Amerikës bataljone-bataljone e me hap rreshtor-a? Pika mendjes! Një nga një, oreee!:Ca me viza të sajuara, ca nga përrenjtë e Kanadasë, ca nga lumenjtë e Meksikës e ca të tjerë, si puna teme, fshehur dëpër vapora grekë. Ushtarët kanë urdhër të maskohen, të shtiren si hallexhinj, si të këputur e të raskapitur nga diktatura e gjatë dhe nga pasdiktatura, që herë herë ngjan më zi se diktatura vetë! Sa vinë këtu, shqiptarët hiqen si të persekutuarë, gjoja nuk i kanë fituarë të drejtat, pronat që kanë patur e bilmemera… Ca e ca me marifete që s’ta pret mendja, transformohen në pleq e plaka. CIA amerikane ka dhënë plot prova që po i ha hilet njërën pas tjatrës. Ja, fjala vjen, kuturis e paraqitet në aroport të Kenedit një plak azmatik e thotë që ka lënë Shqipërinë, ce aty megjithëse ka shtrydhur tërë energjitë dëpër kantiere ndërtimi, tashi i japën një pension pe… as 50 dollarësh në muaj! I bjenë kalemit këta dhe gjejnë se me çmimet shqiptare, me ato para, ky njeri duhet të jetojë vetëm 10 ditë të muajit e 20 ditë të tjera duhet të rrijë pa ngrënë, gjë që, s’ta pranon shkenca, ce, jo ditën e tridhjetë, por që në të pesëmbëdhjetën, ky plak duhej t’i këthente këmbët nga dielli. Dërgohen spiunat amerikanë në Shqipëri, pyesën në zyrat e pensioneve e marrën përgjigjen, se të thënat e plakut janë pikë për pikë ashtu! Spiunat mbledhën supet e ngrenë duart. Shumë i kokolepsur lëmshi! Syleshëve amerikanë s’u vete dot mendja që zyrat e pensioneve, ku kanë pyetur ata, janë folera të kundërspiunazhit shqiptar, se plaku azmatik nuk është hiç azmatik, se ay të fryn një kamardare pa marrë frymë tjetër hiç! Nuk është as plak, por një burrë i fuqishmë, 30 vjeçar, bile kumandant i njërit pe divizioneve!.. Janë menduarë gjërat hollë hollë e fshehtësira është mbajtur pus! Ne, o Papi, do ta pushtojmë Amerikën se s’bën! Mund të zgjatë ca… E po le të zgjatë-o!
Unë e le Papkën në të thella dhe me marifet, shkoj e hedh një sy përqark se mos na kanë përgjuarë amerikanët. Kur këthehem, Papka ashtu, i tëri në mendime, më shëkon drejt në sy e më thotë:
- Po atëhere i bje që edhe unë… të jem me detyrë këtu?
• Je-o, si nuku je! Unë e dinja që ta kanë thënë, siç na e kanë thënë të gjithëve.
• Po ce s’ma thonë-o?
- Atë që do të ta thosh, mbase e kanë zënë amerikanët! Luftë është kjo! Ose do të ta thonë kur të vijë sëra. Janë sekrete këto, Papkëëëë!
Ay bje gjene në të thella.
• Po do jem ushtar, kështu i thjeshtë, apo mos do jem donjë oficer e të
turpërohemi?
Unë mbledh supet. Papka flet me vete, me zë të lartë.
• Tëmën-o! Të jem ushtarak e të mos e di?! Sa përpara që kemi vajtur me ushtri
e me të tëra!…
* * *
Papi do ta marrë vesh që e kam tallur e do të thotë që Peçua të shuan me gënjeshtra! Po mirë-o, le të thotë!…

__________________
It takes just as much courage to express your love when it's right, as it does to walk away when it's wrong.

Denonco këtë mesazh tek moderatorët | IP: e regjistruar

Regjistruar: 10/01/2003
Vendbanimi: .
Mesazhe: 5233

Pasdite me diell të fortë, mbi oqean

Një ditë me diell, nga dritarja e boingut, që po më këthente te fëmijët në Nju Jork, pashë mbi faqe të oqeanit një gjë të rallë: mizëri me avullore, nga ato që punonin me qymyrguri, që pe një shekulli, s’i ka parë njeri të lundrojnë më! Kushedi sa kishnë që qenë nisur! E ashtu, të vonuara siç ishnë, nxitonin drejt brigjeve amerikane!
Po pamja e tyre duhej të kish lidhje me atë që më ndodhi, para nisjes, në aeroport të Vjenës…
Po prisnja në kafenenë afër portës të kontrollit të fundit. Dëgjonja unë, që në altoparlant përsëritej një lajmërim dhe në mes të tij, përmendej emri tem, po nga që të huajtë i thonë keq emrat tonë, nuku po lëviznja pe vendit.
Tëmën, thashë njëherë, pa të pyes! Pyeta: tamam mua më kërkonin! Erdhi më mori Brigita, me pllakën plastike në qafë, ku kish emrin dhe foton dhe më shpuri në një mikrobus që e ngiste vetë. Ajo shoferkë unë pasagjer, u vërtitmë ca dëpër pistën plot me aropllanë e përfunduamë në një magazinë. Mbi një tryezë të madhe, pashë valicat e mia e pranë tyre rrinin roje, një burrë e një grua.
I çkyça valicat dhe sa i hapa e kuptova përse më deshnë: për rakinë! Nga të dy valicat nxorra katërmbëdhjetë shishe plastike, nga një litër e gjysmë njëra dhe i rreshtova më këmbë. Ato me raki të Boboshticës dallonin pe ngjyrës që u pat dhënë fleta e manit. Raki, bre, që ta pish e të preç pesë minuta, pa të të lerë të marrç prapë frymë! “Ama edhe ti”, i thashë vetes, “sëkur do të hapç dyqan në Bronks, o t’u mbylltë! Hajde përgjigju këtyre tashi!”
U thashë se ish një pije e padëmshme. Shqiptarët akoma nuku kanë shumë gjëra për t’u dërguarë të afërmve në Amerikë.
• Shnaps! – ia bëri ay burri që dukej se e njihte mirë, ce lëpivi buzët.
U shpegova që rakia nuk ishte e tëra për mua, ce ja, sejcila shishe, kish përsipër
mbishkrime me adresa e shënime të tjera. Bile u mundova t’u përkëthenja ca pe tyre: “Këtë shishkë, o bir, nuk ta dërgojmë veç për të pirë, por edhe për të na kujtuarë. Sot u bënë tetë vjet!” – thosh njëra Një tjatër thosh: “Sa herë zjejmë rakinë, o Agron, të sjellëm dërmend, kur rrinje më bisht, aty ku rridhte peri i rakisë. Do vijë më ajo kohë vallë?!” Pas përkthimit dhe heshtjes që erdhi pas, shishet nisnë të më dukshin si njerëz të brengosur, që presën lejë të vazhdojnë udhën. Që nga ay çast, vetëm të ishe zemërgur, që t’i quanje ato vetëm të mbushura me raki.
Bëra mirë që ua përktheva, ce pashë një si trishtim në sytë e austriakëve, megjithëqë ne ata i dimë të ftohtë. Udha për të m’i lejuarë dhuratat për Amerikë, po hapej. Gëlltita trazimnë që pata për vete dhe bëra shaka, dyke u thënë se këto ishnë dhurata që të zilepsin kur ua dorëzon atyre që i presën. Le më, pastaj, të t’i mbajnë ata që nuk ua njohën vlerën!
E pashë që të tre vunë buzën në gaz dhe aty nisa një sulm të ri. Për të vërtetuarë,
që asnjëra nga shishet nuku kish lëndë të rrezikshme, mund të provonja vetë të pinja nga një gisht pe të tërave! Asnjëri pe tyre nuku foli. Brigita pa orën dhe mua kjo m’u duk si lejë, demek që kishmë kohë.
Rrëmbeva një kupë plastike te aparati i kafesë dhe nisa të çvidhosnja tapat e shisheve. Burri dhe dy gratë kishnë një gaz të brendshmë e më soditnin kur unë merrnja nga pak pe të tërave dhe e hidhnja në gojë me eks, dyke ngritur fundin e kupës drejt tavanit. Unë me lëng, ata me avull, erdhmë e t’u bëmë në qef të tërë, ce kur i lashë vetes një pushim pe një minute, për muhabet, unë u bëra një pyetje shumë shqiptare:
• Nga Vjena brënda ini, apo nga fshatrat?
Boboshtica ma hapi gojën më shumë dhe u rrëfeva çfarë bënja në Nju Jork. U tregova se si në taksinë teme, pata njohur me të parën, një pasagjer rus, edhe pse ay nuku kish asnjë qime bjonde:
• Vetëm nga era! Ish vërtet nga Rusia dhe anglishten e kish pikë. Unë e pyeta
atë, ce rusët dhe shqiptarët, e pinë shumë rakinë. Ay tha se kjo ndodhte sepse kemi patur mbi kokë hekura të rënda dhe në vend të arratiseshim, nga që nuku na e mbante ta bëmim vërtet, arratiseshim përkohësisht me raki e vodkë.
Austriaku mori një gotë, më kërkovi lejë dhe kur ia dhashë, edhe ay shtiri një
gisht pe asaj jeshilkës së Boboshticës. Po gisht për së thelli, ama, jo për së gjëri!
- Edhe këtu, që nuku kishmë diktaturë dhe arsye të tjera të arratiseshim, e pimë! – tha ay.
Gllënqk’ e parë i nxorri flakë nga sytë dhe në vend të mezesë, që nuku e kishmë, ay thëthivi ca ajër Austrie.
Brigita ime qeshi dhe pa edhe një herë orën.
• Hë, moj Brigitë, - i thashë, - mos shëko orën! Kjo pasdite nuku na vjen më, pa
aropllanët venë e vinë!
E vajti-ç‘vajti, or byrazer! Po përfundovi shpejt, ce erdhi një burrë tjatër që ish më fytyrëngrysur, se në fotografinë që mbante varur mbi gjoks. Ay foli gjermanisht me zë të unjët, por gratë u shqetësuanë. Kurse burri që pinte me mua kish erdhur në qef e si për shaka, i ra me grusht në gjoks shefit dhe duket e ftovi të merrte dhe ay një plastiçkë.
Shefi na qënkej brumë tjatër. U prish dasmaaa! Nuku më lanë të merrnja asnjë shishe, pastaj. Atë burrën që pivi me mua do e kenë pushuarë nga puna dhe po të jetë kështu, ay do jetë austriaku i vetmë, që kam pushuarë në jetë time. Valicat, pa asnjërën nga shishet, iknë më tjatër anë, kurse unë me Brigitën muarmë mikrobuzë, për të vajtur te aropllani. Rrugës i bëra çupës nja dy pyetje, po ajo e kish kyçur gojën për fare. Ia këtheva shqip, pastaj.
• Eh ç‘na e qelbi muhabetnë ay hajvani, që erdhi! E ju më thoshit që në Austri
nuku ka diktaturë!
Në aropllan vendi më qëllovi afër dritares. Bëra ca llafe me stjuardeskën, ce sefte
nuku pranonja të lidhnja rripnë e sigurimit.
• Le ta venë të tjerët, - i thashë, - pa mua, mos u merakosni, nuku më gjen gjë!
Ajo shkovi të thërriste ndihmë një shoqe tjatër dhe kur erdhë të dyja, buzëqeshnë,
ce ma gjetnë rripnë të vënë.
Sëkur të paskej pritur rripnë tem, aropllani u ngrit me njëherë.
Ish një pasdite e bukur me diell.
Në fillim u ngjitmë mbi re dhe poshtë nuku shihnja asgjë. Ngjesha ballën te xhami dhe nisa të këndonja, me zë të ulët, ca këngë të vjetra tonat.
Pas nja dy orësh ashtu siç na heqën velenxen ku jemi unjur, sekush na hoqi retë dhe poshtë u shfaq oqeani me një vazhdë të ndritshme, që të vriste sytë nga djelli i fortë. Ish ditë e bukur dhe pamja të rrënqethte, po mua rakia më tha ta prisnja këngën.
Atëças, me ballë ngjeshur pas xhamit, pashë atë që thashë, anijen me avull që çante ujrat drejt perëndimit!
Në një rast tjatër, do habitsha, por atë ditë, asnjë përshtypje nuku më bëri ay vapor i vockël që nxirrte shtëllunga të zeza, si këtu e njëqind vjet. E ndjeva që aropllani po bënte tatëpjetë e po i flytyronte afër e më afër, saqë unë po shquanja njerëz mbi kuvertën e avullores. Pastaj një vaporkë tjatër e më tej një tjatër më i madh. Të tërë me avull e të tërë lëshonin tym nga qymyri që i shtynte drejt brigjeve të Amerikës. Shëkonja çkoqur ca udhëtarë, veshur me shajak. Tërë rrinin më këmbë, kapur pas parmakëve. Era ua rrihte leshrat dhe mustaqet e megjithatë ata shëkonin përpara, në atë drejtim nga çanin hundët e avulloreve.
Pastaj boingu jonë, më i shpejtë sigurisht, arrivi dhe eci një copë herë krah për krah me një aropllan të vjetër, nga ata tipat me dy krahë, që tashi nuk i sheh gjëkundi. “Qëkur do jetë nisur ky aropllan vallë, mendova e si nuku paska arritur akoma?! Që pe njëqind vjetësh, apo dofta më parë?! Po ata vaporët aty poshtë, që ne po i limim prapa njërin pas tjatrit? Unë kishnja dëgjuarë që për të hedhur oqeanë, kurbetlinjtë tonë të hershmë lundronin mbi ta një muaj e nga një herë dy. Po të kenë mbetur që atëhere, udhëtojnë akoma dhe nuk u dihet nami e nishani?! Arrimë pastaj një aropllan tjatër, të vjetër, po më të fismë, vetëm me një palë krahë e me dritare më të mëdha. I fshiva sytë me shami dhe ajo m’u bë qull. Ama, tashi shihnja më mirë. Dritaret e dy avjonëve u bënë bri e bri dhe unë, të parit pasagjer që arriva, ia bëra me dorë. Ay nuku më pa, ce nuk e kthente kokën. Ia bëra dhe të dytit, një penxhere më tej. Hiç! Asnjërit pe tyre s’u vriste bishtin e syrit aropllani tonë, më i shpejtë e ku e ku më i madh! Matanë atyre dritareve pasagjerët ishnë shqiptarë, këtë nuku ma hiqte njeri nga mendja. Kishnë ca jelekë të zinj, këmishë të bardha, të kopsitura gjer në grykë e pa kravata. Tridhjetë vjeçarë, mbase dyzet, me leshra pisë të zeza e me mustaqe gjithashtu të zeza, të përdredhura, spicë! T’i vrisnje, nuku më vinin re, as kur u tundnja njërën pëllëmbën, as kur po i limim pas e zura t’ua tundnja të dyja. Vështrimnë e mbanin përpara dhe seç prisnin të shëkonin me ngulmë. I lamë prapa të tërë në atë udhëtim të tyre të gjatë…
Tëmën!.. Ç’bëhej, bre, kështu? Ç’ishte, bre, kjo ditë? Oqeani qe pasqyrë, po i pikëluar nga avulloret që vinin e shkonin. Se ne u përballmë edhe me nga ato që ktheheshin pe Amerike! Aropllanë të tjerë nisnë të na vinë përkundër e shkëmbeshin me ne menjëherë. Ishnë aropllanë të vjetër e më pas, më pak të vjetër, po të tërë të hequr nga vallja tashi. Unë kisha parë të tillë, vetëm kur kalamanjtë i vizitonin me kurreshtje në aropllanmbajtësen e lidhur në breg të Hadson Riverit që e kanë këthyerë muze.
Oho, këta ishnë plot me shqiptarë që këtheshin tashi! Shqiptarë që vinin qenë të veshur më mire, po dukshin si të përgjumur. Mbanin kapella republikë, papijonë e qostekë të shtrenjtë. Leshrat dhe mustaqet i kishnë të bardha, dëborë! Aty poshtë, mbi një vapor me hundë nga Evropa, më zunë sytë një arkivol, që dukej s’i kishnë gjetur dot vend brenda dhe e kishnë shtrirë mbi kuvertë. E kishnë mbuluarë me flamur të kuq me shqiponjë dhe njëzet a tridhjetë e ca pleq ishnë ulur mbi valica të mëdha amerikane, rreth e reth kurbetliut të vdekur.
Po ktheheshin shqiptarët që kishnë kaluarë një jetë në atë vend ku po shkonja unë. Në atë vend, ku njerëzit vinin të rinj dhe këtheshin të plakur. Kishnë shtrydhur atje tërë rrëshirën e tyre të rinisë, tërë gjallërinë, tërë djersët, tërë forcat e mendjes dhe në udhë të këthimit vinin të ligur, të mpakur e të thinjur. Valicat i kishnë plot me këpucët e tyre të fundit, që edhe për ca kohë do t’i gërryenin guriçakt e Gollokamjes, trotuarët e Tiranës e Korçës. Vinin si puse me rrëfenja për Amerikën e pafund dhe do t’i rrëfenin ato para dhjetra veshësh të etur e sysh të ndezur, dyke i qëndisur herë pas here me “uell”-et, “no”-rat dhe “jes”-et, që ata do përpiqshin, po nuku do i shkulnin dot.
Ajo që më goditi më shumë, qe në një aeroplan nga këta më të fundit, që u këmbye me ne aqe shpejt, sa më la të pasigurtë, si në një ëndërr pe plumbi. M’u bë se pashë time shoqe të veshur të tërën në të zeza! Pashë pastaj që të tre fëmijët e mi, ca shokë dhe të afërm të mij të tjerë! Të tërë në të zeza, të tërë me fytyra të pikëlluara që këtheshin me ngut… Unë nuku dinja asgjë për këtë këthim të tyre. Kë po shpinin në Shqipëri? Përse tërë ata që kam këtu në Amerikë, ishnë bërë bashkë e kishnë marrë udhën? E përse që të gjithë nxinin?!…
Unë isha akoma me ballë në dritare kur një stjuardeskë më goditi lehtë në sup…

__________________
It takes just as much courage to express your love when it's right, as it does to walk away when it's wrong.

Denonco këtë mesazh tek moderatorët | IP: e regjistruar