BluE_icE
Anėtar Aktiv
Regjistruar: 23/06/2004
Vendbanimi: on the palm of God's hand
Mesazhe: 200
|
sqarim me i gjate
Jane dy faktore kryesore per ndikimin e inteligjences: genet(trashegimia) dhe ambjenti.E perseris ,NUK ESHTE GJETUR AKOMA PREJ STUDIMEVE QE ESHTE BERE SE CILI FAKTOR NDIKON ME SHUME .te dy luajne rolet e tyre.
Faktori i trashegimise u testua nga psikologu (midis te tjeresh ) Robert C. Tryon ne universitetin e Kalifornias,Berkely me shume se 50 vite me pare.
Ai perzgjodhi dy grupe minjsh 1) te zgjuarit i la te shumoheshin vec 2) ata me pak te zgjuar vec.
PAs disa gjeneratash u vu re qe minjte me te zgjuar benin me pak gabime ne gjetjen e daljes se labirintit (maze) sesa ata te zgjuarit . Sesi u transmetua kjo aftesi eshte e veshtire te shpjegohet ;ndoshta minjte me te zgjuar trasheguan shikim me te mire, madhesi me te madhe te trurit , reflexe me te shpejta etj.
Akoma me shume statistikat (sic e ka thene dhe amori )tregojne qe dy binjake te rritur ne ambjente te ndryshme kane IQ te ngjashme. Ata te rritur ne nje ambjent kane IQ 80-90 % ,ata te rritur ne vende te ndrsyhme kane IQ 70-80%.
Por per disa arsye keto statistika nuk jane prove finale sepse te gjesh dy binjake te rritur ne ambjente te ndryshme eshte e veshtire dhe si rrjedhoje jo shume raste te tille jane studiuar. Edhe pse binjaket rriten ne ambjente te ndryshme ,ata jetojne 9 muaj shume kritike brenda se njejtit njeri duke patur keshtu per 9 muaj te njetin ambjent qe mund te ndikoje per IQ te njeta.
Por eshte nje tjeter evidence ne lidhje me genet. Femijet e adoptuar kane IQ me te ngjashme me ate te nenes se tyre origjinale sesa me nenen qe e kane rritur.
Faktori i dyte :ambjenti eshte i rendesishem qe para lindjes se femijes. Nje numer studimesh tregon se nutrimi para lindjes ka efekt mbi IQ.
Ne nje studim nje pjese e grave shtatzane qe nuk kishin kushte te mira ekonomike linden femije me IQ te ulet sesa ato qe nuk kishin probleme te atilla. Kerkime ne Great Britain (Benton & Roberts ,1988) ne Kaliforni( Peritz, Amos, Eysenck 1991) kane vertetuar qe perdorimi i vitaminave ka ndikuar ne rritjen e IQ.
Psikologu H.M .Skeels gjeti evidenca ne vitin 1930 per ndryshimet e IQs tek femijet. Stimulimi i ambjentit dhe njerezve ka te beje shume me inteligjencen e femijes.Ne disa femije jetime Skeels vuri re qe liheshin pas dore nga te rriturit. Ata nuk kishin kohe te luanin ,te merreshin, te flisnin me ta, tu lexonin hitorira .Si pasoje keta femije u cilesuan me nje inteligjence poshte normales. Skeels u interesua per ceshtjen e dy vajzave qe pas 18 muajsh ne jetimore u cuan ne nje intitucion per njerezit me severe retardation. IQ -ja e tyre ishte e nivelit te severe retardation por kur anetaret e atij institucioni i qenruan prane pas nje viti IQ e tyre ishte ngritur ne nivelin standart,normal. Skeel e perseriti eksperimentin duke marre 13 femije "te ngadalte" (slow) as housguests ne adult wards .Brenda 18 muajsh IQ e ketyre femijeve kishte shkuar nga 64 ne 92. IQ e tyre u rrit sepse ata kishin dike te lexonte me ta ,te fliste ,te luante tu zhvillonte te menduarit dhe te folurit. Ne po te njejten peruidhe ata femije qe ishin ne jetimore me IQ 86 -u keqesuan me IQ me te ulet se 65.
30 vjet me vone Skeels gjeti qe 13 femijet ishin self-supportive ,te punesuar nga kamarjere ne real -estate agents. Ndersa grupi tjeter i femijeve me IQ te ulet gjysma ishin te papunesuar, 4 akoma ne institucion, dhe gjithe ata qe kishin pune ishin kryesisht lavapjates.
Nje studim i bere ne France nga Capron hde Duyme jep me shume evidence per efektin qe ka ambjenti mbi inteligjence. Femijet e lindur ne high socioeconomic status(SES) u adoptuan nga familje te rangut te ulet.Dhe femijet me low socioeconomic status ,u adoptuan nga familjet me SES te larte.Rezultati ishte i qarte ,femijet e rritur ne ambjete me te mira kishin IQ me te larte.
Nuk ka nje vije te qarte se cili faktor ndikon me shume .
dhe nqs nxirrini fakte qe mbrojne njeren apo tjetren teze kjo nuk eshte gje tjeter vecse ai fenomeni ne psikologji qe quhet confiramtion bias--- eshte tendenca te shikosh dhe tu vesh rendesi atyre evidencave qe suportojne besimin tend dhe te mos perfillesh ato qe jane kundra besimit tend.
hajde tung
__________________
Fear less,hope more/eat less,chew more/whine less,breathe more/talk less,say more/love more and all good things will be yours:p(swedish proverb)
Denonco kėtė mesazh tek moderatorėt | IP: e regjistruar
|