Forumi Horizont (http://www.forumihorizont.com/index.php3)
- Shteti i pare shqiptar; Mbreteria (http://www.forumihorizont.com/forumdisplay.php3?forumid=211)
-- Migjeni (http://www.forumihorizont.com/showthread.php3?threadid=7796)

Apel per Migjenin.

Rrëfim, ndanë varrit të copëtuem të Migjenit.
Një varr i copëtuar në Shkodër mbart Millosh Gjergj Nikollën, që prej rivarrosjes në vitet e kaluara të Socializimit. Në Varrezët e Dëshmorëve të qytetit, ai është pothuaj i vetmi varr i dëmtuar. Kjo nuk është pak, po të kujtosh se ende për të nuk është besuar Çmimi prestigjioz kombëtar i “Penës së Artë” në letërsi; ndërsa Presidenti i Republikës, nuk i ka dhënë ndonjë nga Urdhrat e tij. Me ndryshimin e Sistemeve, njeriu që nuk u angazhua kurrë, ka filluar të tretet. Bashkë me mungesën e nderimit për Migjenin, bashkëqytetarët e tij vuajnë tranzicionin dhe “jetën ma zi se skëterrë”. Nuk e kanë bërë edhe “Qytetar Nderi”, ndërsa indiferenca ka filluar që t’i afrohet frikshëm. Ateisti dhe miku i vuajtjeve tashmë ka mbetur i paketuar në Muzeun e Shkodrës; i ngurtësuar me hundën e çjerrë tek Teatri me të njëjtin emër… ndërsa kumti i tij i ka mbetur i strukur ndanë një varri të copëtuem.

Per te gjithe anetaret e ketij forumi, e me shume akoma per shkodranet, kisha nje pyetje.
A duhet vleresuar e trajtuar Migjeni? A e meriton shperfilljen dhe heshtjen e deritanishme te institucioneve dhe te qytetareve shkodrane, kur Migjeni eshte nje simbol me te cilin shkodranet mund te identifikohen?

Me poshte eshte nje material qe ka pergatitur nje prej gazetareve te se perditshmes ''Korrieri'', Ben Andoni ne Shkoder.

Nga Shkodra, Ben Andoni
Leka GJ., një burrë gazmor 70 vjeçar nga Shkodra, habitet kur e pyesim për Varrezat e Dëshmorëve. “Pse ka në Shkodër, dëshmorë! Ju kanë rejt”, na qësëndis. Gjithsesi, shpejt e mbledh veten dhe ‘kujtohet’ se në Lagjen e T’ardhunve, ku banon, pak më tej në rrugën që të dërgon në Vaun e Dejës është Kompleksi i Varrezave. E shfrytëzon, për të bërë një copë rrugë deri në shtëpi dhe të kalojë kohën e tij bukur të bollshme.
“A e ke parë ndonjëherë varrin e Migjenit”-e pyesim. “Ku ka vorr Migjeni”, përgjigjet hazërxhevapi. “Ai ka qenë i marut, që kur ka lind”, më thotë. “I Madhi Zot! Ne ktu, -dhe tregon kur mbërrijmë vendin e varrezave, -e njofim tash si ven plenash”. Gjithsesi, fillon e bëhet i besueshëm, sepse mban ende mënd rrugën e vjetër, që të dërgonte tek varrezat, tashmë e mbuluar me pirgjet e parregullta të plehrave të bashkëqytetarëve të tij…
Hokatari, që po plotëson një kuriozitet të jetës, na prin. E gjejmë shpejt, varrin e të ndjerit Migjen, i cili është në ekstremin e majtë të varrezave. Prehet i dyti nga e majta, thjesht, ashtu si ka qenë edhe në jetën e kalueme. Pranë njërit prej heronjve të Vigut, në anë tjetër pranë Perlat Rexhepit. Varrin e ka përsëri të dëmtuar. Një ekspert mund të dallojë llojin e thyerjes, por i çuditshëm mbetet fakti që vetëm varri i tij, pranë komunistëve (që shkodranët pretendohet se nuk i kanë shumë qejf) dhe Luigj Gurakuqit dhe Vaso Pashës është i dëmtuar. Ka të shkruar vetëm Pseudonimin MIGJENI, ndërsa shkronjat e tjera i janë shuar, nga moskujdesja. Në këtë moment edhe Leka është bërë “kurioz”, ose më mirë i duhet të luajë rolin e të përvujtmit.”Po çfarë kan pas, me rrezikun”, thotë. Kaq, sepse fjalët e tij pluskojnë në ajrin e ftohtë dhe era e luginës së Kirit i ngjit…në eter.
Bashkëqytetarët e tij dhe harrimi
Migjeni nuk ka marrë më shumë vend, sesa një vdektar tjetër. Në ato përmasa, kush më shumë e kush më pak, do të ketë racionin hyjnor. Ndryshimi është se “gdhëndja”, mbi varrin e tij, tregon sesa i pakët ka mbetur nderimi, që bashkëqytetarët kanë ruajtur për të. “Thelltë në veten teme flejnë kangët e pakëndueme/ të cilat ende vuejtja as gëzimi s’i nxori/ të cilat flejnë e presin një ditë ma të lumnueme…/”. Nga hapësira që i kanë thyer, nuk mund të thotë më shumë,…sepse pak kujt i interesojnë, përveç studiuesve gjërat e tij…
Kanë kaluar kohët, kur atë e kanë vlerësuar si pakkush vdektar tjetër. Tani është futur në mbretërinë e kalciumit, atje ku ai identifikohet thjesht me asgjënë. Për të thënë të vërtetën, shkodranëve ka kohë që nuk u bën përshtypje të madhe figura e tij. Pavarësisht, se zyrtarisht, si oratorë të mirë dinë të thonë të kundërtën. Kryetari i ri i Bashkisë thotë se për të është bërë shumë dhe në përvjetorët, që do të ketë do të kujtohet gjithmonë. “Meqë jeni titullar i parë i Bashkisë, do të kujdeseni, që atij t’i jepet titulli në mandatin tuaj “Qytetar Nderi”…Përgjigja është korteziale dhe e kënaqshme për të bindur, se nuk është ndonjë gjë e madhe, ky fakt deri më tani. “Ka një lloj indiference, por nuk është vetëm Migjeni, por janë edhe shumë shkrimtarë të tjerë dhe piktorë e të tjerë me rradhë, dhe tashmë veçanërisht studjuesit janë ata, të cilët do të nxjerrin vlerat e vërteta të këtyre njerëzve”. Gjithsesi i vjen në ndihmë fakti, që në Shkodër është bërë një aktivitet i mirë kohë më parë për Migjenin. Drejtori i Muzeut Cungu, thotë se objektet e tij ruhen me shumë kujdes... Për fat, kanë ardhur të afërmit e tij, ku Zonja Anxhelina Ceka, e mbesa e tij, edhe i ka fotografuar dhe është interesuar gjatë. Duke shkuar në qytet, busti i tij, në qendër, “i shmangur” fare pak tashmë duket i sigurtë. Si përpara dy vjetësh, është i menjanuar dhe nderon kioskat, që i qëndrojnë më pas. Shkodranët “e ruajnë me fanatizëm” dhe përveç kësaj i kanë bërë edhe një “kurim estetik”, tek hunda. Migjeni, “rreziku” (fjalë keqëardhje) nuk zhurmohet. E duron edhe këtë…Ndofta nga vorri i tij, tashti i bie që të përjetojë vetë Kangën, që i ka bërë dikur të burgosunit:”Nëpër hekra të kryqzuem të dritores seme/shof qiellën të copëtueme në katërdhetë copë”. Në fakt, ka kohë që nuk ka pse të mundohet, një dorë “e kujdesshme” ia ka krijuar mundësinë, duke “ia përshtatur vorrin” për këtë qëllim. Nuk e dimë si mund të jenë përgjigjur përfaqësuesit e Shkodrës, përkthyesve të shqipes, të ardhur nga e gjithë bota, të cilët insistonin që të shihnin shtëpinë e mbetur, apo vorrin e tij. “Për mendimin tim, ai është vlerësuar dhe është në programet mësimore, -thotë profesor Tefë Topalli,-dhe ndoshta dhe më shumë se kushdo tjetër”. Përmend, të paktën, rastin e dhënies të emrit të teatrit të qytetit, ku” ai nuk ka asnjë kontribut për dramën”, thotë duke ngritur krahët. “Asht i errët, si vetë ftyra e tij”, më thotë kryeneç, krejt kontrapedal një bir shkodran i shekullit t’ri, kur do e takoj në qytet. Të përkulur nga varfnia, shkodranët u duhet që të përballojnë një realitet, që duhet pranuar se për qytetarët është i vështirë. Ndoshta, ky është justifikimi kryesor, për atë që ai nuk u bën përshtypje, dhe se ai nuk meriton një nderim më të madh në qytetin e tij. Nuk është “Qytetar nderi”, vetë simboli i Shkodrës dhe me sa duket dhe predispozita e kryetarit të ri, nuk e kalon të paraardhësit, për sa i përket figurës së tij. Më e saktë, më kujtohet fjala e një funksionari të vjetër të Bashkisë, dy vjet të shkuara për të njëjtin problem:”Duhet ta propozoj dikush. Kështu kanë bërë mjekët dhe të tjerë. Por komuniteti artistik i Shkodrës nuk e ka bërë këtë për Migjenin”.
Të jetë vetëm indiferencë? “Ngandonjëherë mendoj se kjo është krejt inkoshiente, ngadonjëherë mendoj se kjo mund të lidhet me disa mendime, që nuk i përshtaten Migjenit, ose mendoj një kritikë ndaj veprës së tij, që më duket se është kuptuar shtrembët”, thotë Skënder Drini, një nga shkrimtarët dhe njerëzit më të njohur në Shkodër. Gjithsesi, ateizmin Migjeni duket se e ka paguar rëndë. “Së paku të më shajnë:-I Mallkuem!/Së paku të më tallin: -I Uruem!/Së paku të më këndojnë:-I Yni Zot!”
Nderimi ndaj tij
Kjo është pjesa më e ndritshme e tij. Mban “de jure”, Urdhrin e Lirisë dhe po ashtu është “Mësues i Popullit”. Duke u nisur me count-doën, Ministria e Kulturës Rinisë dhe Sporteve, në bashkëpunim me familjarët e tij (Zonjën Ceka-mbesën e tij) “gjatë këtij viti 2003 ka botuar një vëllim shumë të mirë luksoz dhe përfshirës. Them përfshirës sepse për herë të parë janë përfshirë dhe letrat e Bojkës”, thotë Kujtim Dashi, një nga specialistët e librit në MKRS. Një aktivitet i mirë është bërë në Fier dhe një po aq cilësor në Shkodrën e tij. Ndërsa, në 13 tetor me rastin e Ditëlindjes, Migjeni duhet “ta ketë ndjerë dhe vetë”, sepse nuk e kishte fatin, që të kujtohej. Një ditë më parë, askush nuk mund të bëzante përpara autoritetit të kutive të votimeve. Ca më shumë të kujtonte një përvjetor të zakonshëm të Migjenit. Një fakt, që ka shkuar gjithmonë në invers me llogjikën e pushtetarëve shqiptarë. Për publikun duhet të kujtohet thjesht se :Nuk ka pasur ndonjë nderim vitet e fundit për të, ndërsa Konkursi kombëtar letrar nuk e ka parë të arsyeshme, që ta nderojë me çmimin e saj prestigjioz “Pena e Artë”. Deri dhe pak ditë, kur kanë mbetur Çmimet e reja, ndoshta pa u gabuar mund të themi, se do të jetë një fat për Migjenin, që të përftojë në vitin 2003. Thuhet kështu, sepse teknikisht, ai mund ta merrte në vitin 1998 me rastin e 60 vjetorit të vdekjes; apo në 2001 me rastin e 90 vjetorit të lindjes. Këto afate kanë kaluar tashmë. Ndërsa indiferenca mund të thuhet se më shumë projektohet që nga qyteti i tij, ku edhe një pllakë e vetme, që mund të vihej pranë shtëpisë, apo mjediseve qytetare, të mund të lajmëronte se atje pranë kishte lindur Migjeni, mungon krejtësisht.
Anatema ndaj tij
Eshtë thënë disa herë, se ai është një poet revolucionar. “Ky emërtim, që i jepet si poet revolucionar, më duket se sot tingëllon keq, apo sot merret me kuptimin pexhorativ, kur flitet si revolucionar. Sepse shumëkush e konsideron fjalën revolucionar, këtë ndryshim, si ndryshim me dhunë në aspektin shoqëror dhe politik. Po, nuk mund të kuptohet fjala revolucionar, si element novacioni”, thotë Drini. “E kush ka nge të merret me të”, më thotë një qytetar. “Na jena n’terr, fizik e menduer”. “T’gjith e duem, por kurrkush nuk ka menjen tek ai. Boll kena hallet tona”, thotë një mesoburrë. “E ka vorrin ktu ai?!” më kujtohen fjalët e Lekës. Ajo që të vjen turp nga shkodranët e sotëm është se asnjëherë nuk shprehen direkt. Zyrtarisht, janë të aftë për të afruar një limonatë. Nuk duhet me shkruejt kurrë, se ai ka qenë ateist nga goja e një shkodrani. Ai “vuen prej vedit”, të thonë shumica, në një zë. Qyqarin, nuk e kanë lënë rehat edhe studjuesit. Kështu, p.sh. studjuesi i nderuar shqiptar Arshi Pipa shprehej për të se:” I lindur shqiptar në një familje me prejardhje sllave, pastaj i shkolluar në një mjedis kulturor sllav, ai përsëri pati kontakte me Shqipërinë dhe me gjuhën e kulturën shqipe si i rritur. Gjuha, që fliste në shtëpi, ishte serbo-kroatisht, kurse në seminar mësoi rusisht. Ai nuk e dinte mirë shqipen. Shkrimet e tij janë plot gabime drejtshkrimi. Madje edhe mjaft elementare, kurse sintaksa e tij ishte larg sintaksės tipike tė shqipes." Për fat, ata që kanë adhuruar kontributin e Migjenit për shqipen, në këtë rast e shohin si shpëtim studjuesin e nderuar Robert Elsie, që shprehet për të:” Duke qenë edhe me prejardhje sllave, ai nuk u mbyll brenda kufijve nacionalistė, por do të bëhej një nga shkrimtarët e paktë shqiptarë, që do të lidhte dy anët e hendekut kulturor, i cili ndante dhe po i ndan shqiptarët dhe serbët".
Pse nderim
“Por, a do të vijë dita kangët me u zgjue?/Apo ndoshta shekujt me ne prap po tallen?/Jo!Jo!Se liria filloi me lulzue/dhe e ndjej nga Dielli (alegorik) valën..”. Nuk ka qenë aq largpamës Migjeni, se të parashikonte se Dielli Alegorik do t’i kushtonte aq shumë. I vlerësuar lart në periudhën e rregjimit, qoftë dhe për këtë togfjalësh, ai është identifikuar shpesh, me njerëzit, që janë larg botës së letrave, si një njeri i lidhur me rregjimin. Një fat, që i i ishte shmangur, sepse ai shkruante për veten, për të qenë i pastër me jetën. "Unë jam pa moral. Konceptimi im menduer -mos me thanë ideologjik-nuk pajtohet me moralin tė cilin mue kjo shoqni ma imponon. Por unë e marr moralin e saj për sy e faqe, n'sa mbrapa unë ia loz lojën kur të due. Kështu si unë, ia lozin lojën shoqnis' me qindra veta në vendin tonë...". "Në mjaft raste, -në një shkrim të tij, studjuesi i njohur Aurel Plasari thotë,- kur për një dukuri flitet shumë, ndodh që ajo të mbulohet më tepër, se të zbulohet”. Ky duket edhe justifikimi më i mirë për të.
Për “politizimin e tij të majtë”, na vjen në ndihmë përsëri Elsie:”Migjeni nuk ishte as optimist, si edhe as nuk ishte i angazhuar”, që t’i shkonte këtij fakti. Shpjegimi më i thjeshtë është edhe më i sigurti. Kaq mjafton, që të kujtohesh se politikanët shqiptarë, me inflacionin e vlerësimeve dhe dekorateve, t’i atribuonin diçka edhe atij. Pavarësisht se tek qytetari-Migjen, që ishte i skalitur kudo dinjiteti, do të ishin të turpshme këto.
***
Nga varri i dëmtuar, nga vendi ku ai nuk ka më shtëpi, shpirti i tij nuk apelon vetëm kqyr. Gati 70 vjet më vonë, vdekjes së tij, dhe 70 vjeçari Lekë, që tallet me Milloshin, sipas mënyrës së tij, është tulatur. “T’paktën vorrin mos me ia ngacmu”, thotë teksa zbresim shkallët e Varrezave dhe ulemi drejt tapetit të plehrave urbane të Shkodrës…”Për ta mbramen herë shof Shkodrën, i dëshiroj ‘natën e mirë’-dhe i dërgoj një të puthun n’ajër”…Ndërsa, ne na mbetet vetëm të kujtojmë epigramin e madhërishëm në varrezat e Rrmajës…”Jepja Zot pushimin e pasosun”.
(Shkodër, 4 nëntor 2003)


Ardhja e Migjenit në letërsinë shqipe
Nga Ismail Kadare*
…Kudo në veprën e tij ndihet ndalimi i parakohshëm, ndërprerja. Ai vetë mund të mendohet si i tillë: i ndërprerë. Por, ndërgjegja e tij nuk ngjan e zakonshme, përderisa ajo është ndërprerja e një uragani.
Frymëmarrja, ritmi, pulsi i shkrimtarëve të tillë si Migjeni është i veçantë. Dhe kjo është e kuptueshme. Ne njohim vetëm një lloj ritmi, atë të jetës njerëzore, që vazhdon rreth 70 vjet, por nuk jemi në gjëndje të parashikojmë, sesi do të ishin shumë gjëra në botë, duke përfshirë këtu edhe artin, sikur jeta mesatare e njeriut, të ishte më e madhe p.sh. rreth 300 vjet, ose më e vogël, p.sh rreth 10 vjet.
Shkrimtarët që dinë ose, së paku, e ndjejnë se do të vdesin para kohe, kanë një ngutje të tyren. Megjithatë, duhet thënë se duke qenë nën trysninë e një ritmi të përgjithshëm, ata pengohen në ecjen e tyre, në po atë mënyrë, që pengohet prej turmës, njeriu që shpejton më shumë se ç’duhet në një stacion pasagjerësh. Kjo duhet të jetë edhe vuajtja më e madhe e këtyre të përkohshmëve.
Ç’do të shkruante më pas? Ç’la pa bërë? Në ç’lartësi do të ngjitej? Këto pyetje, ndonëse të mbetura pa përgjigje, e në thelb janë të panevojshme, përsëriten, ashtu si shumë pyetje të tjera për njerëzit e mëdhenj, që brezat e rinj dëshirojnë t’i kenë midis tyre.
Por, për shkrimtarin e vdekur para kohe, këto pyetje përsëriten sidomos gjatë asaj periudhe, brenda së cilës, ai mund të ishte ende gjallë. Kjo është një periudhë e veçantë, kur ai që mungon hijerëndë dhe sundues, siç janë shpesh munguesit (personazhet e para të epikës botërore), shkaktuan trazim, prishje drejtpeshimi, mëdyshje dhe madje ankth. Por, përvjetorët kalojnë njëri pas tjetrit, kalon dyzetvjetori i lindjes, pesëdhjetëvjetori e kështu me rradhë dhe trazimi nis e zbehet në po atë masë, që mundësia e qënies ende gjallë të shkrimtarit nis e zvogëlohet. Së fundi, vjen nëntëdhjetëvjetori e pastaj njëqindvjetori i tij dhe ideja se tani do të ishte me siguri nën tokë, sjell te brezat njerëzore po atë qetësi, që shkakton te familjarët pas dy-tri ditësh cfilitëse ceremonie mortore, i vdekuri, që më në fund kallet në dhe.
Kjo është edhe koha kur letërsia e re shqiptare ndodhej nën bezdinë e skematizmit sovjetik, Migjeni do të ishte 39 vjeç. Më 1960, kur ajo me një kërcim tigri (apo ndoshta kaprolli), nisi të shkëputet nga ajo skemë, ai do të ishte 49 vjeç. Dhe më 1989, në kohën kur përfundoheshin këto shënime, ai do të ishte në moshën 78 vjeç.
Siç shihet, koha e qetësisë, ende nuk ka mbërritur për të, çka ndoshta ndihet në këto fletë.
***
“Mirë se erdhe, vëlla!”.Me këto fjalë Dhimitër Pasko, përshëndeti në “Revistën letrare”, në mars të vitit 1944, daljen e librit të parë të Migjenit “Vargjet e lira”. Por, Migjeni ndërkaq kishte gjashtë vjet, që kishte vdekur. Kështu që formula e saktë e mirëseardhjes në këtë rast do të ishte “mirë se erdhe vëlla i vdekur!”.
Por, fjalët “vëlla i vdekur” për ballkanasit, e veçanërisht për shqiptarët, janë më shumë se kuptimi i tyre i drejtpërdrejtë. “Vëlla i vdekur” është personazi kryesor i një prej baladave të tyre më të vjetra e më tronditëse, njeriu që u ngrit nga varri për të përmbushur një premtim, që s’kishte mundur ta kryente sa qe gjallë. Ndaj në poetikën ballkanase, e veçanërisht atë shqiptare, fjala e këtij personazhi të zbehtë e të pluhurosur nga balta, e këtij transcendanti, që ka bërë rrugën e praptë, të panatyrshme nga vdekja në jetë, ka një peshë e ogur të veçantë.
Unë djepi juej e ndoshta vorri juej, kishte shkruar vite më parë Migjeni për veprat e tij.
Ai e kishte shpërthyer më në fund varrin dhe po vinte t’i sillte letërsisë shqipe kumtin e tij të veçantë, me të gjitha vulat dhe peshën që i jepte rikthimi nga terri.

*Marrë nga libri me të njëjtin titull



Si e njoha unë Migjenin
Nga Petro Marko*
Migjeni na shkroi një letër të gjatë, ku na këshillonte që të mos nxitoheshim e të mos i binim murit me kokë. Ai do të bashkëpunonte me revistën (Flitet për ABC-në), por ne duhej të kishim shumë kujdes e të mos i linim rast për masa adminstrative nga ana e qeverisë. Ne ishim për zhurmën, alarmin, paçka se revista mund të mbyllej . Na kishin thënë disa herë shokët se duhej të shfrytëzonin këtë rast “të shtypit të lirë” që la përkohësisht qeveria liberale e Mehdi Frashërit. Mua më caktuan si drejtor politik dhe…

…Dërgonin shkrime shumica e intelektualëve laikë dhe përparimtarë. Dërgonin shkrime letrare gjithë ata të rinj të atyre viteve. Edhe Migjeni dërgoi. Brankoja (Merxhani) ushqente një simpati të veçantë për të dhe thoshte se ai ishte talent dhe gjenial. Më dërgoi në Pukë për ta takuar. Më dha dhe tre napolona, që t’ia jepja, pasi ai ishte shëndetlig. Kur vajta në Pukë, e njoha. Më bëri përshtypje portreti i tij i skalitur dhe dora e mendimit dhe e dinjitetit. Fliste pak. I thashë se kush isha, dhe u gëzua kur më pa. Ai flinte në një dhomë përdhese dhe të gjatë, aty nën xhade, nën shkollë. Pranë tij banonte dhe infermier Filipeu, i cili më pëlqeu; ai më uroi për revistën dhe më premtoi se do të bashkëpunonte me ne. Me Milloshin ndenja dy ditë. Gjithë bisedat tona silleshin rreth stilit, rreth formës, rreth problemeve që duheshin ngritur në art e në publicistikë. Nuk i pëlqente zhurma. Në bisedë e sipër i thashë:
-Milosh, ti shkruen errët, ndaj duhet të shkruash më hapur, që të kuptohesh nga shumica e lexuesve tanë. Ne duhet të shkruajmë më thjeshtë, më hapur dhe jo me aludime.
-Që ta pësojmë si me “ABC”-në, a? Jo , vëlla! Ne duhet të shkruajmë mirë, me zemër e me mënd, por me mjeshtëri artistike. Paçka se nuk na kuptojnë dot. Arti është art dhe publicistika është publicistikë. Ja, bie fjala, shumë nga poezitë e tua nuk më pëlqejnë se…-u mendua ca.-A të vjen keq, a, që po të flas si vëlla?
-Jo Millosh, nuk më vjen keq aspak, por, si të ta them unë, ti je shumë hermetik dhe koha e hermetizmit ka kaluar. Duhet të jemi realistë dhe çdo shkrim i yni duhet të ngrejë një problem. Ai shikonte larg. Ishim në pragun e barakës ku flinte; po niseshim për të ngrënë në një restorant të vogël e të vetëm të Pukës.
-Dëgjo,Petro! Nëse nuk më kuptojnë, unë shkruej për vedi!-dhe më shikoi në sy. S’ka ma lumtuni sesa kur ndjenjat e tua i shpreh me sinqeritet dhe dashuni për njeriun.-Më hodhi krahun.-Njeriu, kur shkruen, nuk merr leje nga askush, përveç ndërgjegjes së vet.-Më vështroi në sy!Asht kështu apo jo?
Zërin e kishte të qetë dhe të ngarkuar me sinqeritet dhe pasion!
-Le të shkruejmë, se do të na kuptojnë, more Petro!…
***
Po, përpara se të rrëfej itenerarin e udhëtimit që më çoi në realizimin e ëndrërs sime, dua të shtoj dhe diçka që më mbeti si një imazh i paharruar: fytyra e Migjenit! Aty nga dimri shkova në Shkodër dhe rashë në familjen e Vasil Trimçevit, për t’u takuar me Migjenin. Ndjenja disa ditë. Aty ishte dhe Viti Shahini, që e kisim shoqe të mirë. Me Migjenin folëm për poezinë. I thashë se Ismet Toto dëshironte të botonte një vëllim me vargjet e tij dhe me vargjet e mia dhe me një parathënie të gjatë për poezinë e re. I thashë se unë pranova, po Demir Godelli nuk më lejoi duke më thënë se Ismet Toto nuk ishte shok i idealit tonë. Edhe Migjeni nuk e dëshironte një gjë të tillë. Kur po hipja në autobuz dhe po përqafohesha me Migjenin, vendosa t’i thosha se po ikja larg. Nuk dihej nëse do të shiheshim më. Ai e kuptoi. I pashë sytë t’i lageshin. Dhe më tha:-“Lum ti që ke shëndet të mirë! Po Petro, lum ti që ke shëndet të mirë.-Më vështroi një copë herë, sikur deshi të më jepte porosi, por shqipëtoi këto fjalët e fundit që dëgjova prej tij:
“Ti ke shkruar vargje të mira dhe të dobëta, ke shkruar shumë, po nisja jote në Spanjë është poema më e bukur që po shkruen”.
Marrë nga Kujtimet e titulluara “Intervistë me vetveten” e autorit


Indiferenca ndaj tij, më duket si inkoshiente
Flet shkrimtari dhe publicisti i njohur Skënder Drini për Migjenin. Pse shkodranët nuk i kanë dhënë vendin e duhur bashkëqytetarit të tyre dhe pse ka ndodhur kjo sipas tij

Si e mendon këtë lloj indiference, që ka qyteti i Shkodrës dhe institucionet për Migjenin?
“Në të vërtetë kjo është diçka e pakuptueshme dhe më duket si një paradoks, që për një autoritet kaq të lartë të letrave shqipe, siç është Migjeni, të krijohet një situatë e tillë. Ngandonjëherë mendoj se, kjo është krejt inkoshiente. Ngadonjëherë mendoj se, kjo mund të lidhet me disa mendime, që nuk i përshtaten Migjenit, ose mendoj një kritikë ndaj veprës së tij, që më duket se është kuptuar shtrembët. Përfundimisht, Migjeni është një shkrimtar realist, ekstrem realist, nëqoftë më lejohet që ta them këtë. Ai ka elementë të spikatur të realizimit kritik. Ky është mendimi im. Nuk e di se në çfarë pozicioni është kritika dhe se ku mund ta vendosë Migjenin. Ai është një shkrimtar, i cili nuk e ka sjellë vizionin e kohës të kamufluar, ose të ëmbëlsuar. Ai e ka sjellë vizionin e kohës, më saktë na ka dhënë vizionin e kohës me ashpërsinë e vet, me ato mundësi dhe me ato të meta, që kanë qenë karakteristike për atë kohë. Duke qenë kështu, një shkrimtar, i cili kërkon të ndryshojë gjëndjen këtë situatë, sigurisht është me atak në sfera të ndryshme të jetës. Nëqoftëse kahje të ndryshme të politikës dhe të shoqërisë së sotme shqiptare, mund ta ndjejnë veten të atakuar, sot prej atyre mendimeve që ka dhënë dje Migjeni, mua më duket si paradoks. Prandaj, nuk ka kuptim, që Migjeni të ketë një kuptim koshient dhe të kundërshtohet në mënyrë koshiente. Më tepër, unë, dua t’ia lë inkoshientes, që vjen nga të gjitha mangësitë e të gjithë jetës sonë sociale, artistike dhe politike”.
Ndoshta e shikoni si handikap, cilësimin e tij si “revolucionar”?!
“Eshtë thënë disa herë, se ai është një “poet revolucionar”. Ky emërtim, që i jepet si poet revolucionar, më duket se sot tingëllon keq. Apo, thjesht, sot ai merret me kuptimin pexhorativ, kur flitet si revolucionar. Shumëkush e konsideron fjalën revolucionar, si ndryshim me dhunë në aspektin shoqëror dhe politik, ndërsa nuk mund të kuptohet fjala revolucionar, si element novacioni. Por, nëqoftëse ne themi një mendim drejt, ne jemi në moment revolucionar. Dhe, nuk duhet të kuptohet fjala revolucionar, gjithmonë si një element pexhorativ dhe të dhunshëm. Migjeni është një shkrimtar, i cili jeton. Pse? Kur them që jeton, dua të them se ai është aktual, Të gjithë elementët e prozës dhe poezisë së tij, personazhet dhe idetë, i shohim ende sot të materializuar. Ata i sheh, që nga lypësi dhe deri tek prostituta. Që nga bisnemsni më i lartë dhe deri tek ai që përpiqet që të bëjë diçka dhe nuk arrin që të bëjë gjë. Migjeni kërkonte një ideal për vendin e tij dhe këtë ideal, ndofta ai e kërkoi, duke u shprehur ashpër. Por, elementët e prozës së tij, nuk ishin elementë superficialë, por elementë që mund të shfaqeshin me atë lakuriqësinë, me atë ashpërsinë, dhe me atë mjerimin që kishte koha. Natyrisht këto do të ishin pasazhe shumë të rënda. Pasazhe të cilat prekin, në thelb problemet. Prekin, atje ku është problemi më akut”.
Çfarë ndryshoi me të pas viteve ’90?
“Përgjithësisht, ndaj Migjenit, dikush është munduar në fillim të viteve 1990-92, në kohën e ndryshimit të rregjimit në Shqipëri, që të kërkojë dhe në origjinën e tij, por edhe atë ta etiketojë, sikur nuk është shqiptar dhe është andej apo këndej. Kjo nuk qëndron. Migjeni nuk shkroi për një vend tjetër. Ai shkroi për vendin ku jetonte. Një shkrimtar, që nuk e ndjen veten me kombësinë e vendit ku jeton, nuk mund të shkruajë kështu. Pra, Migjeni e ndjente veten shqiptar dhe gjithshka që mund të flitet për origjinën e tij mund të jetë thjeshtë një spekulim”.
Një lloj përkëdhelje që i kanë bërë pas çlirimit ka ndikuar për çmitizimin e tij?
“Po, Migjeni ka pësuar fatin e disa shkrimtarëve në një masë relative të atyre, që nuk janë trajtuar në epoka të ndryshme të historisë. Migjeni ishte një nga shkrimtarët e përkëdhelur do të thosha unë gjatë periudës së diktaturës në Shqipëri, e cila kërkonte mbështetje tek shkrimtarët e së kaluar, që kishin edhe një fjalë të vetme, që mund të ishte aluzive, vetëm që ajo ti shërbente kohës. Si ajo shprehja që ka Migjeni, në një nga poezitë e tij: “Nga dielli alegorik”. Çështje ky lloj alegorizimi? Ështe periudha, kjo në kohën kur e përkëdhelnin Migjenin, që ky ‘Diell Alegorik’ ishte socializmi. Mirëpo, a ka dashur ta thotë këtë Migjeni?! Po edhe nëse ka dashur ta thotë, e ka thënë vërtetë, a mund të akuzohet ai sot…”.
E mendoni se mund të zhgënjehesh në këtë kohë?
“Ndofta. Ai sot mund të kishte një mendim krejt tjetër, sepse shumë vetë janë gënjyer, apo që kanë krijuar iluzione të tjetra, qoftë edhe aq të mëdhenj si Aragoni, në kohën e tij, me atë që ndodhte në Bashkimin Sovjetik. E shikonin si një shpresë, por janë zhgënjyer. Kështui ka ndodhur dhe me Romen Rolanin dhe të tjerët. Prandaj, pse duhet të miret kështu. Ne sot, që e vlerësojmë Fishtën nuk duhet të mendojmë se kjo ka qenë një mëndje, që e ka luftuar rregjimi komunist dhe kështu duhet ta ngremë”. B.an




Publicisti Kujtim Dashi: Nuk
e duan sepse është antiklerikal

“Në lidhje me Migjenin, nga Ministria e Kulturës, Rinisë dhe Sporteve, gjatë këtij viti është botuar një vëllim shumë i mirë dhe luksoz dhe përfshirës. Them përfshirës sepse për herë të parë, janë përfshirë dhe letrat e Bojkës. Janë nga letrat më të bukura, që kam parë në jetën time. Botimi ynë është i mirë dhe i plotë. Ne takimin e bërë për të kemi pasur edhe Zonjën Anxhelina Cekën, që ka eksluzivitetin e botimit. Kam mbresat më të mira për takimin, ku atje u sollën dhe mbresat e Jakov Milajt, antropologut të parë shqiptar për Migjenin. Duke iu referuar Petro Markos: Ai gjatë takimeve me Migjenin, në kujtimet e tij “Intervistën me Vetveten” pohon se ka bërë dy takime me të, një kohë para luftës në Spanjë dhe një rast tjetër, kur largohet dhe i thotë: Ti po shkruan poemën më të bukur. Për mua, këtu plotësohet elementi jetësor i Migjenit. Ai jeton me kohën, dhe i thotë se po shkruan poezinë më të bukur. Pra, çështja tregon se ai tregohet edhe si antifashist i vendosur. Ai mund të konsiderohet si një nga poetët më të studjuar. Nuk them se është i përkëdhelur, por unë them se vepra e tij duhej që të bëhej më shumë e njohur. Mbase ka qenë impotenca e kritikës sonë letrare, që duhej ta bënte më mirë këtë. Ai është shkrimtari që solli modernitetin. Ata janë tre: Naimi, Migjeni dhe Ismail Kadare. Kadare vetë është ushqyer me krijimtarinë e tij. Ai thotë në një intervistë, se ai është një nga shkrimtarët më të mëdhenj. Ajo që e mbulon me një heshtje figurën e tij duket se e kanë bërë të doktrinuarit, pizevengët, ata pa ideale. Çuditërisht, ai është mbuluar me heshtje, dhe kjo prej qytetit, ku është rritur vetë: “Ose i kanë ra brekaçat”, si thoshte vetë ai.
Dua të them se për mua mbetet simboli i Shkodrës. Këtë e ndjeva kur të gjithë përkthyesit e shqipes që erdhën në “Fshatin e Paqes” në Shkodër, kërkonin të gjithë të shkonin në shtëpinë e Migjenit. Por shtëpi nuk ka, varri është i prishur. Kështu u bë dhe me Fishtën dikur. Kjo heshtje nuk ka kuptim. Unë marr dhe shëmbullin e një reviste ARS-in. Si ka mundësi që nuk ka një rrjesht për të?
Edhe strukturat që përzgjedhin për “Penën e Artë”, duhet ta kishin në vëmëndje. Për mua s’është Ministria, që e kundërshton, por është pjesa e shpërfilljes që kanë dhe që është vetëm për shkaqe jo letrare. Ai atakon klerin dhe ai është anklerikan i bindur pavarësisht se ka studjuar në seminar. Ndërsa në Shqipëri sot është ndjellur me kisha dhe xhami të gjitha llojeve. Ai është aktual më shumë se kurrë dhe letërsia duhet që të ulë kokën, përballë mprehtësisë dhe angazhimit të Migjenit. Përfundimisht, ai ka qenë i studjuar, por tashmë ka mbetur në heshtje”.

hej elbasan(dh)i

pse flet kot pash nderin....
pse flet kot mor pse flet per Migjenin

perpjeku ti me shkru ndoj gja te bukur per vorfnine, per lypsat per prostitutat per hallet e njerezve.
po deshte shkruj edhe per dashnine e per rinine per atdheun per ca te dush,po gjeje ti temen e masandej kapu me Migjenin....


me vjen keq qe ja fut kot..
ciao nga 3SH

Elbasanlliu
Kur na doli Migjeni se" eshte "ishte gay pash perendine!?.Pash Zoten, a ke turp nga vetja per ato qe shkruan per Migjenin e madh !!??? Nejse. mendimi nuk mund ti impunohet asnje njeriu ,por te kisha sugjeruar ti hidhje nje sy veprave te Migjenit te kishe sadopak horizont ne lidhje me figuren e tij dhe te na shpalosje pse jo edhe ketu ne forum njohurite tuaja ne tema te tilla.Ai ishte njeri i madh dhe ashtu do mbetet me veprat e tij te cilat nuk do njohin kurre limite kohore,, jane te pavdekshe dhe shume realistike ne cilendo periudhe qe jetojme .N q se per pak sekonda, nuk i referohemi viteve kur shkroi veprat e tij do shohim nje lidhje sa realiste po ashtu te dhimshme me realitetin dhe kohen ne te cilen po jetojme.
Sigurisht qe do shkruante per lypsat ,,, ate shtrese te shoqerise qe asnjeri nuk mirrte mundimin te futej sadopak ne jeten dhe mundimet e tyre.Varferia eshte NENA e injorances. Perse si mendon ti duhet te shkruante dhe ti thurte lavde jetes luksoze te asaj kohe qe bente familja mbreterore.?Jo shpirti vogel, kjo nuk ishte e nevojshme se MIgjeni ishte njeri qe e gjindte veten te barabarte me ate shtrese lypsaresh dhe te vuajtur te popullit .
Eniss te falenderoj personalisht per kete teme qe ke hapur mgjse eshte nje teme lenduese,sidomos kur mendon per fatin e asaj trashigimie te pa zevendesueshme qe na ka mbetur nga nje figure e shquar si M.GJ.N MIgjeni. Shpresoj qe ti jepet sa me shpejt vleresimi dhe vendi qe i takon keti emri te pavdekshem te letersise ,artit e kultures se popullit tone.
Zot fali se nuk dine c'ka bajne.Falenderime Eniss dhe suksese te metejshme .

PS Ebasanlliu Me nje njeri qe nuk ka aftesi argumentimi ,eshte i kote debati.

per TR(L)ESH....

qe ishte migjeni shkrimtar, kjo dihet nga te gjithe qe e njohin mire vepren edhe jeten e migjenit. Nga doli i madh ky MIGJENI? se i pelqente regjimit komunist ta ngrente sepse migjeni perpiqej te njolloste periudhen e sukseshme monarkiste ? kurse sa per muhabetin qe thoni ju qe e ndiente veten te barabarte me lypesit ai ishte aq i barabarte me ta sa ishte Marksi edhe Engelsi me klasen punetore. Mjafton te permendesh pagesen e kurimeve te tij te faturuar edhe kjo ne emer te asaj monarkie qe ai aq shume e ulte. Dhe ne kohen qe shkruante Migjeni per Lulin e Vocerr dhe lypesit e di sa miliona te papune kishte ne Gjermani, Angli, France, Amerike ? mjafftron te permendesh depresionin e viteve 30...ishte krize boterore. Une ti tresh nuk perpiqem te shkruaj ndonje gje te bukur per varferine sepse ne rradhe te pare varferia nuk eshte gje e bukur, vete nuk jam i varfer, nuk di te shtirem dot dhe po berea ndonje gje ne jete nuk do i jap te varferve shkronja...

per elbasanlliun

elbasanlli e di qe migjeni ka qene shkrimtar, ai ka shkruajtur vepra madhore, per nje lypes per 2-3 lypes per lulin e vocerr per.... per.... komplet llumin e atehershem. elbasanlli, vetem migjeni edhe zoti kane bere gjera te medha nga balta ..dmth nga llumi. migjeni eshte nje poet i madh qe vetem se vdiq, por nqs do ishte gjalle mund te ishte kanidat edhe per nobel. se aq shume pas vakteve lluksoze i nginjur aq shume i keputesh shpirti per te varferit sa edhe nene tereza do e kishte zili. elbasanlli ke te na shkruash ndonje gje te bukur per poetin ?
me respekt sunbeloved

per elbasanlliun

Tuj mendue (me dhimbje) qe deri tash e ke pase seriozisht po baj edhe nje tentative te fundit me te replikue.
Nga ana politike nje monarki nuk eshte nje sistem qe siguron nje demokraci aspak te plote ne vend, e per ma teper ajo e mbretit zog qe shume personalitete ma me rendesi se une e ti e kane denue, kundershtue, denoncue ate. Dhe Zogu (i k..) e diftoi veten tuj vra L. Gurakuqin, I. Boletinin e shume kundershtare te tjere politike. Por mund te shtojme edhe marrjen e tij te pushtetit me ndihmen e ne favor te Jugosllavise.
Edhe ne kete moment ka te papune ne USA, Evrope apo Azi. Edhe prape mund te shkruash per ato e te tjere, mjafton qe te shkruash bukur. Dhunti qe une e ti prape nuk e zoterojme, por Fale Zotit ka te tjere qe e kane.
Ti nuk arrin te kritikosh asgja ne vepren e ketij shkrimtari. Edhe nje femi thote molla eshte e kuqe, ilaqet jane te idhta. Nuk e di c'moshe ke por mesa duket nje analize te mirfillte nuk arrike me e ba. Migjeni nuk pret qe me ja ba ti ne fakt.
Migjeni s'i ka pelqye vetem rregjimit komunist qe merrte ate qe i interresonte dhe e trasformonte ne favor te vet. Edhe Fishta ka dale antishqiptar per te njejtit, por kjo s'don me thane aspak se Fishta ishte antishqiptar. Jeta e tij e vepra na tregojne totalisht te kunderten. Nqs ke ndi a lexue per te.
Edhe per Rembone kane thane se ishte gay, gja krejt e gabume ne fakt. As portretin e ndonje Dorian Gray nuk ka shkrue.

Kete duhet ta keshe lexue. e Migjenit ashte. Lexoje edhe nje here. Analizoje nga ana stilistikore, e formes, e permbajtjes, e temes e gjithe ato cka permban POEZIA.

DY BUZË

Dy buzë të kuqe,
dy dëshira të flakta,
që afshin ma thithën,
gëzimin ma fikën,
si fantazma ikën
ndër do bota të larta...
Dy buzë të përgjakta,
dy dëshira të flakta,
që afshin ma thithen
në buzë kur m'u njitën -
andjeet m'i trazuen,
zemrën ma tërbuen,
trunin ma helmuen
e në fund u mërguen...
Dy buzë të kuqe,
bukuri fatale,
të një grueje stërzane
një pranverë të tanë më mome
një pjesë zemre më nxome,
dhe gëzimin ma vodhne...
Ato dy buzë të kuqe
dhe dy lotë të mia
qenë shenjat e dhimbjes
kur më vrau bukuria,
kur më zu dashunia
e më dogji rinia.

te pershendes

Citim:

---

Po citoj ato që tha ENISS


Per te gjithe anetaret e ketij forumi, e me shume akoma per shkodranet, kisha nje pyetje.
A duhet vleresuar e trajtuar Migjeni? A e meriton shperfilljen dhe heshtjen e deritanishme te institucioneve dhe te qytetareve shkodrane, kur Migjeni eshte nje simbol me te cilin shkodranet mund te identifikohen?

---

A ti duhesh vizituar...
Une e mbyll me kaq, kur s'ja vlen s'ja vlen.

P.S Gay ne SHQIP o elbasanlli i thone pederast, shkruaje ne fjalor ta mesosh. Oskar Uaild (nje gjenial tjeter) ishte po ashtu pederast, e c'hyn kjo ketu? Pra as ajo qe ti the se Migjeni qenka pederast s'hyn fare ne temen "Apel per Migjenin"... Kaq turp qe lexoj mesazhe te tilla tuat per nje shkrimtar qe e vlereson nje komb. Ah, injoranca me e keqe se bomba atomike... merr gjithmone ato me koken bosh.

apeli i Enissit

Eshte hera e pare qe marre pjese ne kete lloj debati dhe kjo fale Enissit.

ENISS te lumte! qe hap nje debat me permbajtje.
Eshte per te ardhur keq e mos me keq qe nje nga te pakta krenari qe ka mbetur per ne shqiptaret po trajtohet ne kete menyre.
Do te pyesja ate elbasanlliun, te pyeste vellane e vet ne Amerike, se a do te kishte mundesine ky i dyti te krenohej sadopak me bemat e Naltmadhnise qe me ndihme te ushtrise serbe rrezoi qeverine e Fan Nolit, apo do te krenohej me Migjenin qe sipas teje ... .

Oh si nuk pati nji grusht te fuqishem ...

Elbasanlli me vjen shume keq per ju, qe Migjenin paske arrit ta njohesh vetem nga qe" ishte" Gay .
N q se nuk ke gje tjeter per te thene ne lidhje me temen hap syte , lexo dhe meso dicka me shume per Migjenin ne kete teme.

Natyra na dhuroi dy sy,dy veshe dhe vetem nje gjuhe ,ne menyre qe te shohim dhe te degjojme me shume e te flasim me pak ,sepse asnjehere nuk mund te thuhen aq urti sa mund te heshten aq marrezi.

na difto se s'flej dot

po mire mor elbasanlli na difto se ka doli Migjeni Gay....
shif mire se ndoshta na e nxjerr edhe Skenderbeun,Fan Nolin,Luigj Gurakuqin, Aleksander Xhuvani, Ali Pashe Tepelenen e personalitete tjera shqiptare Gay

Spo i dihet jetes keto kohet e fundit
ma difto pash nderin per keta te fundit a jane Gay ose jo se s'me merr gjumi e e kam me hall te madh....

Nji fjale te mire per Migjenin kishe mujte me e thane se spo te dhem goja e s'po te ndyhet.Boll per respekt tonin.

ciao 3Sh

E ktheva,lexova Migjeni dhe u mrekullova nga gjenija e tij.Ai eshte Bajroni shqiptar.Vetem me lypesit e ka qellur shume,sekur bota nuk kishte lypsa,ne dac Usa,ne dac gjermania.

elbansalli

c'rendesi ka se per ke fliste migjeni dhe se ca ishte ai vete, rendesi kane permbajtja e letersise dhe pasuria e gjuhes shqipe. Ai mund te ishte dramatik, por edhe ajo ne fund te fundit ka lezetin e saj, sic ekzagjerimi i disa shkrimtare i ka lezet.

Komiteti i helsinkit ne shqiperi na e nxjerr Migjenin sllav

Disa persona nga ,,komiteti jelcinit,, na paskan shkruar nje liber ku me me shume dashakeqesi se Djali nga qyteti pederasteve na thone se Migjeni ky poet e prozator i talentuar qenka nje serbo-malazias.Ata qe dikur mundoheshin ta fusnin Migjenin e madh si shkrimtar te realizmit socialist,sot bejne te kunderten e quajne ate nje sllav te paster.Per aq pak sa kam mundur te lexoj per jeten e tij une jam i bindur se ai edhe ne shkrimet e tij e shpreh se eshte shqipetar e bir shqyptari.Gjyshi i tij eshte nga nje fshat i Dibres se Madhe dhe gjyshja nga nje fshat i pjeses shqiptare ne Mal te Zi.Gjithashtu nena e Migjenit ishte nga familja e Kokoshajve nga Kavaja.Pra na kane dale disa pederaste e lesbike qe vegjetojne ne karriket e zyrave te Komitetit te Helsinkit e na i nxjerrin Migjenin sllav.Turp per gjithe ata qe mundohen te hedhin balte mbi nje figure te ndritur te letrave shqipe,per ate bilbyl i cili edhe ne ato kushte teper te veshtira dhe i semure me TBC diti t'i kendonte bukur dashurise dhe te fshikullonte regjimin dhe bazhibozuket e tij injorant.Ne ate kohe dihet dhe vetkuptohet qe do te kishte injorance ,por me e keqja qendron se te tille ka sa te duash ne Shqiperi.Nuk e di se si titullohet ky liber,por sa me shpejt do ta mesoj,sepse nga informacionet qe kam eshte shperndar gjithandej.Kam lexuar ne nje gazete ketu ne Londer ku dikush kojtohet mbas 4-500 vjetesh e na i nxjerr Shekspirin gay keshtu eshte edhe ajo puna e Elbasanlliut.Le te na i argumentoje ato qe thote.Populli jone thote me mire te dish se sa te kesh.Dikush ne keto vite te turbullta ne shqiperi eshte pasuruar sepse ka vjedhur,eshte marre me trafik prostitutass,me kontrabande,me tregeti droge etj. Kur Migjeni shkruante Vargjet e lira,gjyshrit e atyre qe shprehen ne menyre te pa denje per te sot kane ruajtur lopet e sot na shesin mend.Migjeni eshte aktual edhe sot dhe nuk ka tradhetar qe mund t'ja uli vlerat.Ai i ka ngulitur vjershat dhe prozat e tij te cilat ngjajne si poezi ne zemrat e te gjithe atyre qe e kane lexuar ate.

hahaha

nejse , Migjeni mbetet nje shkrimtar, humanist, atdhetar e publicist i shkelqyer , edhe sot e ne cdo kohe krijimet e tija te sjellin lot ne sy.
Per mendimin tim krijimet etija nuk kishin vetem vlera te kohes te Zogut , por jane krijime qe kane vlera te cdo kohe ne cdo shtet , jane vlera universale .

Personalisht me vjen shum keq dhe nuk arri ta kuptoj se si ekzistojn mendime si ato te Elbasanlliut dhe te asaj pjese te tjereve si ai, qe besojn dhe trasportojn keto mendime per migjenin.Per mua Migjeni eshte 1 nder figurat me te medhaja te penes shqiptare,mund te them qe eshte 1 nga me te miret qe ka shkruajtur per mjerimin dhe per shum te tjera.Me vjen jashtezakonisht keq per keto gjera negative qe shkruen per migjenin dhe do te thoja qe eshte e pabesueshme,

Eshte per te ardhur keq kur mendon se edhe varri i tij eshte ne ate gjendje,shpresoj qe sa me shpejt te gjendet nje zgjidhje qe te rregullohet dhe te shkoj ne vendin qe i takon.

(kafshat qe nuk kaperdihet eshte mjerimi)thoshte migjeni por un do te thoja qe ne ditet e sotme kafshat qe nuk kaperdihet eshte injoranca,

Nuk eshte mir qe gjerat qe degjon ne klub me pijanecat ti pervetesosh dhe tja transportosh te tjereve,sidomos per engjej si Migjeni

Migjeni
Migjeni (pseudonimi i Millosh Gjergj Nikollës) është nga shkrimtarët më të shquar të letërsisë shqiptare. Me një realizëm të thellë, të panjohur deri atëherë në letërsinë tonë, ai pasqyroi jetën e përditshme të shoqërisë shqiptare, sidomos të shtresave të varfëra të qytetit e fshatit, duke demaskuar sistemin e prapambetur shoqëror si dhe fashizmin që po kërcënonte Evropën. Përfaqësuesi më i shquar i realizmit kritik, Migjeni futi në letërsinë tonë me një shkallë shumë të lartë ideoartistike, protestën e hapur, ëndrën për një botë të re dhe optimizmin e thellë.
Migjeni lindi më 23 tetor 1911 në Shkodër, në familjen e një tregtari të vogël, ku shumë shpejt vështirësive ekonomike iu shtuan edhe fatkeqësitë familjare.

Kur ishte pesë vjeç, i vdiq nëna, kurse në moshën trembëdhjetëvjeç humbi të atin, e më pas vëllanë e gjyshen me të cilën ai ishte lidhur fort pas vdekjes së nënës. Këto fatkeqësi e bënë Migjenin, që vetiu ishte një natyrë e mbyllur, të tërhiqej nga jeta e moshatarëve të tij. Pasi mbaroi shkollën fillore në Shkodër, ai shkoi për të vazhduar mësimet në Tivar dhe më pas përfundoi seminarin teologjik të Manastirit. Për një të ri me interesa të gjera si Migjeni, jeta e seminarit ishte mbytëse. Nga leximet Migjeni ra në kontakt me ide revolucionare të kohës që zienin në gjithë Evropën.
Gjatë kohës që qëndroi në seminar, Migjeni sëmurej shpesh dhe ishte nën kontroll të vazhdueshëm të mjekut, ngaqë mushkëritë e tij ishin të dobëta dhe rezikoheshin të prekeshin nga turbekulozi, sëmundja tipike e kohës, nga e cila i vdiq edhe nëna Në vitin 1932 Migjeni pasi mbaroi seminarin por nuk mundi të sigurojë një bursë për të vazhduar studimet e larta. Mbeti pa punë deri sa më 1933 u emërua mësues në Vrakë, një fshat afër Shkodrës. Ndërkohë, ai kishte filluar të botonte shkrimet e tij në revisten "Iliria". Në to ndihen përshtypjet e para, reagimi shpirtëror i Migjenit ndaj realitetit të zymtë, ndaj mjerimit, ku ishte zhytur edhe fshati, edhe qyteti shqiptar.Ai shkroi tregime, vjersha lirike ndër fletoret dhe revistat e vendit. Botoi në "Përpjekja shqiptare", "Iliria", "Jeta dhe Kultura", "Shqypnija e re" dhe "Kuvendi Kombëtar". Në vitin 1936 krijimet e tij poetike i përmblodhi në "Vargjet e lira", që u ndaluan nga censura. Rruga Vrakë-Shkodër, që ai bëntë përditë me biçikletë, ia keqësoi gjendjen shëndetsore.
U sëmur rëndë dhe shkoi në Torino për t'u kuruar. Por në 26 gusht të vitit 1938 do të mbyllte përgjithnjë sytë, nga tuberkulozi. U varros në Torre Pelice, Torino. Eshtrat e tij u sollën në Shqipëri (Shkodër) më 5 shkurt 1956, ku u rivarrosën me shumë nderim.
Vepra e tij e plotë u botua në vitet 1954, 1957, 1961 dhe pas viteve '90.

Migjeni

Migjeni
Migjeni (pseudonimi i Millosh Gjergj Nikollës) është nga shkrimtarët më të shquar të letërsisë shqiptare. Me një realizëm të thellë, të panjohur deri atëherë në letërsinë tonë, ai pasqyroi jetën e përditshme të shoqërisë shqiptare, sidomos të shtresave të varfëra të qytetit e fshatit, duke demaskuar sistemin e prapambetur shoqëror si dhe fashizmin që po kërcënonte Evropën. Përfaqësuesi më i shquar i realizmit kritik, Migjeni futi në letërsinë tonë me një shkallë shumë të lartë ideoartistike, protestën e hapur, ëndrën për një botë të re dhe optimizmin e thellë.
Migjeni lindi më 23 tetor 1911 në Shkodër, në familjen e një tregtari të vogël, ku shumë shpejt vështirësive ekonomike iu shtuan edhe fatkeqësitë familjare.

Kur ishte pesë vjeç, i vdiq nëna, kurse në moshën trembëdhjetëvjeç humbi të atin, e më pas vëllanë e gjyshen me të cilën ai ishte lidhur fort pas vdekjes së nënës. Këto fatkeqësi e bënë Migjenin, që vetiu ishte një natyrë e mbyllur, të tërhiqej nga jeta e moshatarëve të tij. Pasi mbaroi shkollën fillore në Shkodër, ai shkoi për të vazhduar mësimet në Tivar dhe më pas përfundoi seminarin teologjik të Manastirit. Për një të ri me interesa të gjera si Migjeni, jeta e seminarit ishte mbytëse. Nga leximet Migjeni ra në kontakt me ide revolucionare të kohës që zienin në gjithë Evropën.
Gjatë kohës që qëndroi në seminar, Migjeni sëmurej shpesh dhe ishte nën kontroll të vazhdueshëm të mjekut, ngaqë mushkëritë e tij ishin të dobëta dhe rezikoheshin të prekeshin nga turbekulozi, sëmundja tipike e kohës, nga e cila i vdiq edhe nëna Në vitin 1932 Migjeni pasi mbaroi seminarin por nuk mundi të sigurojë një bursë për të vazhduar studimet e larta. Mbeti pa punë deri sa më 1933 u emërua mësues në Vrakë, një fshat afër Shkodrës. Ndërkohë, ai kishte filluar të botonte shkrimet e tij në revisten "Iliria". Në to ndihen përshtypjet e para, reagimi shpirtëror i Migjenit ndaj realitetit të zymtë, ndaj mjerimit, ku ishte zhytur edhe fshati, edhe qyteti shqiptar.Ai shkroi tregime, vjersha lirike ndër fletoret dhe revistat e vendit. Botoi në "Përpjekja shqiptare", "Iliria", "Jeta dhe Kultura", "Shqypnija e re" dhe "Kuvendi Kombëtar". Në vitin 1936 krijimet e tij poetike i përmblodhi në "Vargjet e lira", që u ndaluan nga censura. Rruga Vrakë-Shkodër, që ai bëntë përditë me biçikletë, ia keqësoi gjendjen shëndetsore.
U sëmur rëndë dhe shkoi në Torino për t'u kuruar. Por në 26 gusht të vitit 1938 do të mbyllte përgjithnjë sytë, nga tuberkulozi. U varros në Torre Pelice, Torino. Eshtrat e tij u sollën në Shqipëri (Shkodër) më 5 shkurt 1956, ku u rivarrosën me shumë nderim.
Vepra e tij e plotë u botua në vitet 1954, 1957, 1961 dhe pas viteve '90.

MELODI E KËPUTUN

Melodi e këputun - lot i kjartë nga syni
i një grues së dashun...
andje e përplasun,
xhevahir i tretun,
një andërr e shkelun,
buzë e paputhun
në melodin e këputun.
Nga vaji i heshtun shkunden supat e zhveshun,
verbojnë nga zbardhimi...
e ther, ther hidhnimi
për çasteet e rrëshqitun,
për fatin e ikun,
për gëzimin e humbun
në melodin e këputun.
Brrylat ndër gjujë të mpshtetun, ftyrë në shplakë e fundosun:
Qan grueja e pikllueme
me zemër të piskueme
(një kitarë e gjymtun,
za kange i mbytun
në buzë nga dhimb' e puthun
në melodin e këputun).
Hesht njeriu pran grues që qan e turpnueme...
syni i venitet
në të loti vërvitet,
diçka nxjerr nga xhepi
grues ia lë - dhe së shpejti
e len gruen e humbun
në melodin e këputun.
Por kur vjen ndoj tjetër, epshi kapërthehet,
gjaqet turbullohen,
përzihen, përvlohen,
çohen peshë, tërbohen
... e vetëm ndëgjohen
ahtët e molisun
në melodin e grisun.

Migjeni

VEPRA R TIJ SOT ME REALE SESA KURRE

Pa dashur te hyj thelle ne historikun e emrit vepres jetes se ketij gjeniu te madh te letrave shqipe une me shume se kurre e ndjej te pranishme ne realitetin e ketyre viteve ku jetojme

Gjendem ne nje qytet prvincial e te varfer te Shqiperise e shoh me syte e mi(me besoni ne shume raste te perlotur)
-familje te tera te pastreha
-shume femije te varfer e te rreckosur
-shume gra e nena te papuna--te perçmuara_-te veçuara __te perfolura
-Shume burra e baballare me plot halle e derte
nje rini ne udhekryq pa prespektive e me nje "te ardhme "te pasigurte

Pershendetje Lubi

"VEPRA R TIJ SOT ME REALE SESA KURRE"

Jap plotesisht dakorte me ju..dhe me vjen jashtezakonisht keq...

sabina

---------Para nja nje muaji nje gazetar amerikan kish bere nje reportazh per femijet e paushqyer ne periferi te Tiranes ----------dhe gazetari dukej qe ishte pro shqiptar dhe shkrimin nuk e kishte bere me tendence te keqe-----------sepse ne pergjithesi fliste mire per Shqiperine por ai bente pyetjen---------qe pse femja te jet kaq i dobet sikur jeton ne Mexiko apo ne ndonje vend te botes se trete kur ky femije jeton ne zemer te Evropes-,shteti duhet te marri masa qe femijet te ushqehen me vitaminat baze-----------dhe pastaj me vone degjoja ---keta pordhacet qe drejtojne si ne kohe te Zogut dhe qe flasin po si Zogu duke u mburrur ,kur nuk u sigurojne shqiptareve as gjerat me elementare dhe mendojne se po --jane te ngrene ata eshte i ngrene dhe populli---------------njelloj si ne kohe te zogut- dhe mellenjes ---Dhe vargjet e jashtezakonshme te Migjenit jane tama per kete kohe------------Balli qe e ka ---//--syte qe e shprehin---Buset --qe me kot---Mundohen ta fshehin---..........Reforma na solli kohet --MIGJENIANE--------------------dhe duhet te therrasim rrofte "Mbreti"--------kur s'ka drita ,uje ,pune azgje --vetem emigrim----------

KY ISHTE AI ÇEKU I BARDHE QE KISHTE SALA NE DORE??

kafshat qe skaperdihet ështe or vella mjerimi...

erdhi serishte koha e migjenit

Per te gjithe anetaret e ketij forumi, e me shume akoma per shkodranet, kisha nje pyetje.
A duhet vleresuar e trajtuar Migjeni? A e meriton shperfilljen dhe heshtjen e deritanishme te institucioneve dhe te qytetareve shkodrane, kur Migjeni eshte nje simbol me te cilin shkodranet mund te identifikohen? Aspak me vend kjo thirrje per opinion..MIGJENI i madh respektohet dhe nderohet nga te gjithe qytetaret Shkodran,por fatkeqsisht pergjate kohes se ardhjes se demokracise, si gjithkund dhe tek e ne shkoder,kemi hasur apo ndeshur me probleme sociale apo institucionale...korupsioni dhe ardhja ne qeverisje vendore, nga njerez te pa afte dhe jo te ndergjeqshem arriten probleme madhore si mos pasje interes ndaj kultures apo veprave publike ne kete qytet teper tradicional.Migjeni i madh,rspektohet dhe nderohet gjithmon por me vertet varri i tij nuk duhej ti bashkohej varreve partizane,sepse ai nuk ka lidhje me komunismin.Gjithsesi ne qender te qytetit afer teatrit po me kete emer eshte ngritur nje bust i ri ndaj kesaj figure.

Citim:

---

Po citoj ato që tha SHKODRA4001
Per te gjithe anetaret e ketij forumi, e me shume akoma per shkodranet, kisha nje pyetje.
A duhet vleresuar e trajtuar Migjeni? A e meriton shperfilljen dhe heshtjen e deritanishme te institucioneve dhe te qytetareve shkodrane, kur Migjeni eshte nje simbol me te cilin shkodranet mund te identifikohen? Aspak me vend kjo thirrje per opinion..MIGJENI i madh respektohet dhe nderohet nga te gjithe qytetaret Shkodran,por fatkeqsisht pergjate kohes se ardhjes se demokracise, si gjithkund dhe tek e ne shkoder,kemi hasur apo ndeshur me probleme sociale apo institucionale...korupsioni dhe ardhja ne qeverisje vendore, nga njerez te pa afte dhe jo te ndergjeqshem arriten probleme madhore si mos pasje interes ndaj kultures apo veprave publike ne kete qytet teper tradicional.Migjeni i madh,rspektohet dhe nderohet gjithmon por me vertet varri i tij nuk duhej ti bashkohej varreve partizane,sepse ai nuk ka lidhje me komunismin.Gjithsesi ne qender te qytetit afer teatrit po me kete emer eshte ngritur nje bust i ri ndaj kesaj figure.

---

Migjeni (pseudonimi i Millosh Gjergj Nikollës) është nga shkrimtarët më të shquar të letërsisë shqiptare. Me një realizëm të thellë, të panjohur deri atëherë në letërsinë tonë, ai pasqyroi jetën e përditshme të shoqërisë shqiptare, sidomos të shtresave të varfëra të qytetit e fshatit, duke demaskuar sistemin e prapambetur shoqëror si dhe fashizmin që po kërcënonte Evropën. Përfaqësuesi më i shquar i realizmit kritik, Migjeni futi në letërsinë tonë me një shkallë shumë të lartë ideoartistike protestën e hapur, ëndërrën për një botë të re dhe optimizmin e thellë.

Migjeni lindi më 23 tetor 1911 në Shkodër, në familjen e një tregtari të vogël, ku shumë shpejt vështirësive ekonomike iu shtuan edhe fatkeqësitë familjare. Kur ishte pesë vjeç, i vdiq nëna, kurse në moshën trembëdhjetëvjeç humbi të atin, e më pas vëllanë e gjyshen me të cilën ai ishte lidhur fort pas vdekjes së nënës. Këto fatkeqësi e bënë Migjenin, që vetiu ishte një natyrë e mbyllur, të tërhiqej nga jeta e moshatarëve të tij. Pasi mbaroi shkollën fillore në Shkodër, ai shkoi për të vazhduar mësimet në Tivar dhe më pas përfundoi seminarin teologjik të Manastirit.

Për një të ri me interesa të gjera si Migjeni, jeta e seminarit ishte mbytëse. Nga leximet Migjeni ra në kontakt me ide revolucionare të kohës që zienin në gjithë Evropën.
Në vitin 1932 Migjeni pasi mbaroi seminarin dhe nuk mundi të sigurojë një bursë për të vazhduar studimet e larta, mbeti pa punë deri sa më 1933 u emërua mësues në Vrakë, një fshat afër Shkodrës. Rruga Vrakë-Shkodër, që ai bëntë përditë me biçikletë, ia keqësoi gjendjen shëndetsore. Gjatë kohës që qëndroi në seminar, Migjeni sëmurej shpesh dhe ishte nën kontroll të vazhdueshëm të mjekut, ngaqë mushkëritë e tij ishin të dobëta dhe rezikoheshin të prekeshin nga turbekulozi, sëmundja tipike e kohës, nga e cila i vdiq edhe nëna.
Ndërkohë, ai kishte filluar të botonte shkrimet e tij në revisten "Illyria". Në to ndihen përshtypjet e para, reagimi shpirtëror i Migjenit ndaj realitetit të zymtë, ndaj mjerimit, ku ishte zhytur edhe fshati, edhe qyteti shqiptar.

Citim:

---

Po citoj ato që tha shelgu

Prape une do te pergjigjem se kam respekt per shkodranet. ja kshu.

Partizanet or lum miku nuk ishin komunista.
Migjeni edhe nese ishte komunist, gje qe une e dyshoj shume, eshte poet i madh dhe si i tille duhet nderuar.
Ai per mendimin tim eshte poeti i pare modern shqiptar. menyra se si ka shkruar eshte krejt origjinale, eshte nje forme e re qe akoma nuk ka mundur te gjeje pasues dhe eshte nder poetet me te medhenj shqiptare.

---

Citim:

---

Po citoj ato që tha SHKODRA4001
Partizanet e enver hoxhes kane qene komunista,e Migjeni nuk ka qene kurre komunist perveq se nje poet i madh modern per Shqiperine...

---

Sikur po dalim jashte temes me sa po duet apo jo? Gjithsesi me thenjen tende po tregoni a thua jeni 90 apo 110vjece, sepse te tregoni dicka reale si e jotja do te thote se keni perjetuar keto ngjarje apo prova?? partizanet komuniste kane bere gjese makabre ku ti as une nuk mundemi ti mendojme jo ma ti realizojme....ja nje shembull prej partizaneve komuniste ....Si u pushkatuan 21 shqiptarë nga forcat partizane komuniste në Druar të komunës së Vushtrrisë, me 25 nëntor 1944





Nga Prof. Hilmi Saraçi





Lajmi i rrejshëm për rrëmbimin e armëve në stacionin e trenave





Në Druar të komunës se Vushtrrisë forcat partizane komuniste me 25 nëntor 1944 pushkatuan 21 shqiptarë si hakmarrje për vrasjen e shtatë partizanëve serbo çetnik të cilët kishin hyrë në fshat pas një lajmi që kishin marrë se gjoja fshatarët e Druarit kanë rrembyer një sasi të armatimit në stacionin e trenit duke menduar kështu që të vrasin dhe te terrorizojnë banorët shqiptarë. Për pushkatimin e fshatarëve dhe për rrjedhen e kësaj ngjarje tragjike në Druar, flet njëri ndër deshmitarët e gjallë të kësaj ngjarje , Hazir Haziri, pensionist nga fshati Druar tani me vendbanim në Vushtrri i cili kishte shpetuar pa u pushkatuar fal fatit dhe kujdesit të Hasan Malokut nga fshati Shallc në momentin kur fshatarët e Druarit forcat partizane çetnike i kishin ndarë për pushkatim. Ai më parë tregon se me 21 nëntor 1944 ishte çliruar Vushtrria me rrethinë nga forcat okupuese gjermane, për ta lidhur këtë ngjarje me Brigadën e III-të Partizane nga Shqipëria që operonte në këto anë me Ramiz Alinë, komisar dhe Brigadën 21 Partizane komuniste serbe nga Serbia. Këto brigada partizane komuniste kishin filluar një aksion ndaj të gjithë atyre që nuk pajtoheshin dhe kundërshtonin sistemin komunist, kështu në këtë kohë qarkullimi i këtyre forcave komuniste partizane ishte prezent në këtë hapsirë, në fshatrat që shtriheshin në lindje të Qyqavicës, për të treguar se në Qyqavicën legjendare rezistenca kundër sistemit komunist ishte ende e pranishme. z. Haziri në këtë kohë ishte vetëm 15 vjeqar, kur kishte ndodhur kjo ngjarje, prandaj i kujtohet mirë rrjedha e zhvillimit të kësaj tragjedie. Deri vonë nuk është ditur si kanë mësyer partizanët serbo komunist në fshatin Druar, ku qenderonte arsyeja dhe kush ishte personi që kishte ndikuar dhe kishte lajmëruar se në Druar janë rrembyer armët në stacionin e trenava nga fshatarët e Druarit- thotë z. Haziri.


nuk te mjafton ? te tregoj me shume e nderuar i nderuar bashke forumiste apo me shume patriote.

Jo nuk ka nevoje qe te me tregosh.
Te tilla di edhe une shume, por fashizmi duhej luftuar. Kush bashkepunoi quhet tradhetar, kush e lutoi eshte patriot.
Partizanet luftuan kunder pushtuesit. Komunizmi sigurisht qe eshte nje regjim kriminal, por kjo nuk e zbut faktin
Migjeni